Zasady bezpiecznej pracy z wykorzystaniem podestów ruchomych

Podesty ruchome (wiszące, masztowe, przejezdne) wykorzystywane są w budownictwie podczas prowadzenia np. prac dociepleniowych, montażowych, murarskich, tynkarskich, malowania, konserwacji, czyszczenia elewacji budynków, mostów, kominów i innych konstrukcji budowlanych.

Przede wszystkim pamiętaj, że podesty ruchome powinny być eksploatowane zgodnie z instrukcją eksploatacji i użytkowane zgodnie z przeznaczeniem. Jako eksploatujący powinieneś wyposażyć podesty ruchome w stanowiskową instrukcję obsługi, opracowaną na podstawie instrukcji eksploatacji i dostępną dla obsługującego. Ponadto jeśli jesteś eksploatującym masz obowiązek zapewnić właściwą obsługę i konserwację użytkowanego urządzenia.

W przypadku podestów ruchomych wyposażonych w aparaty elektryczne to po stronie firmy eksploatującej leży obowiązek wykonywania:

1)      pomiarów rezystancji izolacji:

a)       nie rzadziej niż raz w roku – dla urządzeń pracujących w pomieszczeniach lub strefach zagrożonych wybuchem, z wyziewami żrącymi, urządzeń pracujących na otwartym powietrzu oraz dźwigów,

b)      nie rzadziej niż raz na dwa lata – dla urządzeń pracujących w warunkach innych niż wymienione w lit. a;

2)      pomiarów rezystancji uziemień roboczych, jeśli są stosowane, oraz skuteczności ochrony przeciwporażeniowej:

a)       nie rzadziej niż raz w roku – dla urządzeń pracujących na otwartym powietrzu lub w pomieszczeniach bardzo wilgotnych, gorących lub z wyziewami żrącymi,

b)      nie rzadziej niż raz na dwa lata – dla urządzeń pracujących w warunkach innych niż wymienione w lit. a.

Miej również na uwadze, że niezależnie od pomiarów, o których mowa wyżej, powinny być wykonane także pomiary każdorazowo po wprowadzeniu zmian lub wykonaniu prac w instalacji elektrycznej, przestawieniu i zmontowaniu urządzenia na nowym miejscu oraz we wszystkich przypadkach, gdy możliwe jest przypuszczenie, że stan izolacji lub ochrony przeciwporażeniowej uległ pogorszeniu lub wystąpiły uszkodzenia.

W kwestii konserwacji, do obowiązków konserwującego należy w szczególności:

1)      przestrzeganie instrukcji eksploatacji;

2)      dokonywanie przeglądów konserwacyjnych urządzenia w terminach i zakresie określonych w instrukcji eksploatacji, w tym sprawdzanie:

a)       stanu technicznego mechanizmów napędowych, układów hamulcowych oraz cięgien nośnych i ich zamocowań,

b)      działania elementów bezpieczeństwa i ograniczników ruchowych,

c)       działania urządzeń sterujących, sygnalizacyjnych i oświetleniowych,

d)      prawidłowości obsługi urządzenia;

3)      sprawdzanie przez oględziny, nie rzadziej niż co 12 miesięcy, jeżeli w instrukcji eksploatacji nie ustalono innych terminów, stanu:

a)       konstrukcji nośnej, w szczególności połączeń spawanych, nitowanych i rozłącznych,

b)      instalacji ochrony przeciwporażeniowej;

4)      bieżące usuwanie usterek i innych nieprawidłowości w działaniu urządzenia;

5)      odnotowywanie z podaniem daty i potwierdzanie podpisem w dzienniku konserwacji wyników przeglądów i wykonywanych czynności;

6)      bezzwłoczne powiadamianie eksploatującego urządzenia o nieprawidłowościach, które spowodowały konieczność wyłączenia urządzenia z eksploatacji, i dokonywanie odpowiedniego wpisu do dziennika konserwacji.

Pamiętaj również, że eksploatacja urządzenia w pobliżu napowietrznych linii elektroenergetycznych może się odbywać pod warunkiem zachowania minimalnych odległości określonych w przepisach dotyczących linii elektroenergetycznych.

Po zmianie lokalizacji podestu ruchomego, związanej z jego demontażem i ponownym montażem, badanie doraźne eksploatacyjne wymagane jest po pierwszym montażu na danym obiekcie.

Jako eksploatujący zwróć uwagę, że konstrukcja podestu masztowego powinna być uziemiona i mieć instalację odgromową. Skuteczność uziemienia powinna być potwierdzona pomiarami elektrycznymi.

Już na wstępie zaznaczmy, że montaż, eksploatacja i demontaż podestów ruchomych jest zabroniony:

• jeżeli o zmroku nie zapewniono oświetlenia pozwalającego na dobrą widoczność,
• w czasie gęstej mgły, opadów deszczu, śniegu oraz gołoledzi,
• w czasie burzy lub wiatru, o prędkości przekraczającej 10 m/s (poruszają się wówczas grubsze gałęzie i cienkie pnie drzew, słychać charakterystyczny świst wiatru).

Ponadto na podeście ruchomym należy umieścić tablicę określającą:

• wykonawcę montażu podestu roboczego z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru telefonu,
• dopuszczalne obciążenie pomostów i konstrukcji ruchomego podestu.

Zabronione jest:

• pozostawianie na platformach podestów ruchomych materiałów i wyrobów po zakończeniu pracy,
• zrzucanie elementów demontowanych podestów ruchomych.

Zwróć szczególną uwagę na to, aby na platformach roboczych nie były gromadzone materiały w ilości przekraczającej dopuszczalne obciążenie użytkowe platformy ani nie były przeciążane ludźmi.

Przeglądy podestów ruchomych dzielimy na:

•  przeglądy codzienne,
• przeglądy dekadowe (okresowe),
• doraźne.

Podesty ruchome powinny być każdorazowo sprawdzane przez kierownika budowy lub uprawnioną osobę po:

• silnym wietrze,
• opadach atmosferycznych oraz
• działaniu innych czynników, stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonywanych prac i
• przerwach roboczych dłuższych niż 10 dni.

Natomiast okresowo podesty ruchome powinny być sprawdzane, nie rzadziej niż raz w miesiącu (lub częściej, jeżeli przewiduje to instrukcja producenta).

Zakres czynności objętych sprawdzaniem określa instrukcja producenta (instrukcja eksploatacji), dokumentacja techniczno-eksploatacyjna (DTE) podestu.

Wyniki przeglądów powinny być odnotowywane przez osoby je przeprowadzające. Dostrzeżone usterki należy po każdym przeglądzie usunąć przed przystąpieniem do dalszego użytkowania ruchomego podestu.

Przeprowadzając przeglądy, należy szczególną uwagę zwrócić m.in. na to, czy:

- podest nie został uszkodzony,

- nie występują pęknięcia rur, spawów, płyt pomostowych,

- podkłady pod podporami nie zostały podmyte,

- zakotwienia, połączenia elementów, liny nie zostały uszkodzone lub zluzowane,

- urządzenia zabezpieczające nie zostały uszkodzone,

- nie zaszły inne zjawiska mające wpływ na wytrzymałość i stateczność podestu,

- przewody elektryczne nie są uszkodzone,

- urządzenia piorunochronne nie uległy uszkodzeniu.

W czasie eksploatacji podestów ruchomych należy pamiętać także o tym, że:

• wchodzenie i schodzenie osób na platformę roboczą podestu ruchomego jest dozwolone, jeśli platforma znajduje się w najniższym położeniu lub w położeniu przewidzianym do wchodzenia oraz jest wyposażona w zabezpieczenia, zgodnie z instrukcją producenta;
• na platformie roboczej podestu ruchomego nie powinno przebywać jednocześnie więcej osób, niż przewiduje instrukcja producenta;
• wykonywanie gwałtownych ruchów, przechylanie się przez poręcze, gromadzenie wyrobów, materiałów i narzędzi po jednej stronie platformy roboczej oraz opieranie się o ścianę obiektu budowlanego przez osoby znajdujące się na platformie jest zabronione,
• zabronione jest łączenie ze sobą dwóch sąsiednich platform roboczych oraz przechodzenie z jednej na drugą,
• w czasie burzy i przy wietrze o prędkości większej niż 10 m/s pracę na ruchomym podeście należy przerwać, a platformę podestu opuścić do najniższego położenia i zabezpieczyć przed jego przemieszczeniem,
• w przypadku braku dopływu prądu elektrycznego przez dłuższy czas platformę znajdującą się w górze należy opuścić za pomocą ręcznego urządzenia,
• naprawa ruchomych podestów może być dokonywana wyłącznie w ich najniższym położeniu.

Pamiętaj, przy wykonywaniu prac przy użyciu podestów ruchomych należy wyznaczyć w terenie strefę niebezpieczną i odpowiednio ją oznakować. Taką strefę należy wyznaczyć również w czasie montażu i demontażu podestu ruchomego.

Pracownicy zatrudnienia na stanowisku obsługi podestów ruchomych powinni wiedzieć, że ich stanowisko pracy nie może się znajdować w strefie niebezpiecznej, tj. bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej niż:

• 3 m – dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV,
• 5 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV,
• 10 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV,
• 15 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV,
• 30 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV

(§ 55 rozporządzenia o wykonywaniu robót budowlanych).

Przy prowadzeniu prac z użyciem podestów ruchomych mogą także występować prace szczególnie niebezpieczne. Niekiedy się z nimi spotkasz przy wykonywaniu robót budowlanych, rozbiórkowych, remontowych, montażowych prowadzonych przy użyciu podestów na terenie działającego zakładu pracy bez wstrzymania jego ruchu lub ruchu jego części, w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych.

Przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych (przy użyciu ruchomych podestów roboczych) należy określić szczegółowe wymagania bhp, czyli zapewnić przede wszystkim:

• bezpośredni nadzór nad tymi pracami;
• odpowiednie środki zabezpieczające;
• instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:

- imienny podział pracy,

- kolejność wykonywania zadań,

- wymagania bhp przy poszczególnych czynnościach.