Zasady bhp przy pracy na wysokości z wykorzystaniem drabin

Waldemar Klucha
29.12.2015AKTUALNE

Zasady bhp przy pracy na wysokości z wykorzystaniem drabin

Do pracy na wysokości mogą być wykorzystywane drabiny jako stanowiska robocze jedynie w warunkach, w których wykorzystanie innego, bardziej bezpiecznego sprzętu nie jest uzasadnione lub możliwe. Jednak w takich sytuacjach należy pamiętać o przestrzeganiu przepisów i zasad bhp. Zatem, co należy mieć na uwadze wykonując i zlecając prace na wysokości z użyciem drabin? Oto kilka wskazówek.

Istnieją prace, które można wykonać tylko przy użyciu drabin, bowiem z powodu niskiego poziomu ryzyka bądź krótkotrwałego wykorzystania innego sprzętu uzasadnione jest wykorzystanie właśnie drabiny. Mogą również zaistnieć okoliczności, których pracodawca nie może zmienić i w których wykorzystanie innego sprzętu niż drabiny jest niemożliwe. Na przykład w celu zamontowania oprawy oświetleniowej w wąskim korytarzu należy użyć drabiny, a nie rusztowania, którego nie będzie można w tych warunkach zmontować.

Jednak wykonując prace na drabinach należy pamiętać o przestrzeganiu przepisów i zasad bhp. Pamiętać powinni o tym zarówno pracownik wykonujący prace, jak również osoba ją nadzorująca oraz organizator takiej pracy.

Podstawowe zasady bhp przy użyciu drabin

Drabiny:

  • muszą być tak ustawione, aby zapewnić ich stateczność w trakcie użytkowania (np. zabronione jest stawianie drabiny na beczkach, pudłach w celu powiększenia jej zasięgu),
  • przenośne mają opierać się na stabilnym, trwałym, posiadającym odpowiednie wymiary, nieruchomym podłożu w taki sposób, aby szczeble pozostawały w pozycji poziomej oraz były zabezpieczone przed przemieszczaniem, zanim będą użytkowane,
  • zawieszane muszą być zaczepione w bezpieczny sposób, tak aby zapobiec (z wyjątkiem drabin linowych) ich przemieszczaniu lub bujaniu (np. poprzez przywiązanie za pomocą pasów),
  • używane jako środki dostępu muszą być dostatecznie długie, tak aby wystarczająco wystawały ponad platformę dostępu, chyba że zostały zastosowane inne środki zapewniające pewne uchwycenie poręczy,
  • wieloczęściowe łączone lub wysuwane mają być używane w taki sposób, aby zapobiec przemieszczaniu się ich różnych części względem siebie (ruchome części powinny mieć zabezpieczenia, blokady przed nadmiernym wysunięciem),
  • przejezdne przed ich użyciem należy unieruchomić (np. za pomocą hamulca).

Drabiny muszą być używane w następujący sposób:

  • przez cały czas musi być zapewniona możliwość bezpiecznego uchwycenia poręczy i wsparcia pracowników (należy tak dobrać długość drabiny do konkretnej pracy, aby można było pracować nie wyżej niż na czwartym szczeblu, licząc od góry, pozwoli to na trzymanie się boków drabiny),
  • jeśli ładunek ma zostać ręcznie przeniesiony na drabinie, nie może to przeszkadzać pracownikowi w bezpiecznym trzymaniu się poręczy,
  • przenośne drabiny należy zabezpieczyć przed przemieszczaniem się w trakcie ich użytkowania za pomocą urządzeń przeciwpoślizgowych przy górnych lub dolnych końcach podłużnic albo poprzez inne rozwiązania o równoważnej skuteczności, np. poprzez zastosowanie stabilizatorów, stopek, wiązań.

Drabina przystawna, wykorzystywana jako tymczasowe dojście do stanowisk pracy, powinna wystawać ponad powierzchnię, na którą prowadzi, co najmniej 0,75 m, a kąt jej nachylenia powinien wynosić od 65 do 75 stopni. Większy kąt może spowodować ześlizgnięcie się drabiny.

Ważne

Drabina bez pałąków, której długość przekracza 4 m, przed podniesieniem lub zamontowaniem ma być wyposażona w prowadnicę pionową, umożliwiającą założenie urządzenia samohamownego, połączonego z linką bezpieczeństwa szelek bezpieczeństwa.

Zakaz stosowania drabin

Przy używaniu drabin przenośnych niedopuszczalne jest:

  • stosowanie drabin uszkodzonych (np. z wyłamanymi lub pękniętymi szczeblami i podłużnicami),
  • używanie drabiny jako drogi stałego transportu, a także do przenoszenia ciężarów o masie powyżej 10 kg,
  • stosowanie drabiny niezgodnie z przeznaczeniem,
  • użytkowanie drabiny rozstawnej jako przystawnej,
  • ustawianie drabiny na niestabilnym podłożu, np. bloczkach, cegłach,
  • opieranie drabiny przystawnej o śliskie płaszczyzny, o obiekty lekkie lub wywrotne albo o stosy materiałów niezapewniające stabilności drabiny czy np. słupy, okna,
  • stawianie drabiny przed zamkniętymi drzwiami, jeżeli nie są one zamknięte na klucz od strony ustawionej drabiny,
  • ustawianie drabin w bezpośrednim sąsiedztwie maszyny i innych urządzeń – w sposób stwarzający zagrożenie dla pracowników używających drabiny.
Uwaga!
  1. Nigdy nie należy używać drabiny drewnianej sporządzonej we własnym zakresie z rozciętych na pół żerdzi.
  2. Nie wolno posługiwać się drabiną drewnianą ze szczeblami przybitymi do podłużnic.
  3. Nie można malować drabiny drewnianej farbą kryjącą, gdyż farba taka niepotrzebnie osłania ewentualne uszkodzenia drabiny.

Przy pracach budowlanych z użyciem drabin należy przestrzegać następujących wymagań:

  • dopuszcza się wykonywanie robót malarskich przy użyciu drabin rozstawnych tylko do wysokości nieprzekraczającej 4 m od poziomu podłogi,
  • wykonywanie robót murarskich i tynkarskich z drabin przystawnych jest zabronione,
  • roboty ciesielskie z drabin można wykonywać wyłącznie do wysokości 3 m,
  • w czasie zakładania stężeń montażowych, wykonywania robót spawalniczych, odczepiania elementów prefabrykowanych z zawiesi i betonowania styków należy stosować wyłącznie pomosty montażowe lub drabiny rozstawne.
Autor: 

Waldemar Klucha
specjalista ds. bhp

Autor
Mgr inż. budownictwa lądowego, absolwent Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Łódzkiej. Główny specjalista ds. bhp, specjalista ds. ochrony ppoż. w firmie doradztwa z zakresu prawa i ochrony pracy SEKA SA