świadczenia

Problemem, który legislator pozostawił swobodnej ocenie sądu jest rozmiar zadośćuczynienia. W kwestii tej - wskazówką zarówno dla poszkodowanego, jak i sądu orzekającego - może być wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 3 listopada 1994 r., III Apr  43/94, OSA 1995/5/41, w którym orzeczono, że zadośćuczynienie z art. 445 kc ma przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty sumy symbolicznej czy też określonej sztywnymi regułami, tak jak w ustawie wypadkowej, ale musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość.

Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza stopnia winy obu stron (art. 362 kc). Wynika z tego, że w razie istnienia winy zarówno sprawcy szkody, jak i poszkodowanego okolicznością szczególnie istotną dla oceny rozmiaru obniżenia odszkodowania powinno być porównanie stopnia ich winy.

Kwestie związane z wyrównaniem szkód majątkowych spowodowanych śmiercią pracownika reguluje art. 446 kc. Katalog roszczeń obejmuje tu:

• zwrot kosztów leczenia i pogrzebu - jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego w wypadku przy pracy, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia oraz pogrzebu temu, kto je poniósł (art. 446 § 1 kc),
• rentę - osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego i możliwości zarobkowych oraz majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego - takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego (art. 446 § 2 kc),

Artykuł 445 § 1 kc w nawiązaniu do art. 444 kc stanowi, że sąd może przyznać poszkodowanemu w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową) ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi.