Prawo do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy a zaległości składkowe

W sprawie rozpoznanej przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z 11 stycznia 2013 r., sygn. akt II UK 243/12 Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił Ireneuszowi G. przyznania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku z 31 lipca 2010 r. przy prowadzeniu działalności gospodarczej oraz zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za okres niezdolności do pracy od dnia 2 do 18 sierpnia 2010 r. Podstawą wydanych decyzji było istnienie zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne u ubezpieczonego.

Sąd rejonowy, a następnie sąd okręgowy utrzymały w mocy decyzję ZUS. Ubezpieczony złożył skargę kasacyjną od wyroku sądu okręgowego do Sądu Najwyższego, w której podkreślił, że podstawą odmowy przyznania świadczeń z tytułu wypadku przy pracy może być jedynie sytuacja, w której chodzi o zadłużenie w płatności składek z tej konkretnie działalności, w trakcie prowadzenia której doszło do wypadku będącego podstawą żądania świadczenia.

Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi ubezpieczonego do rozpoznania. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Najwyższy powołał się na przepis art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.), zgodnie z którym osobom ubezpieczonym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności (a więc będących płatnikami składek) oraz członkom ich rodzin świadczenia wypadkowe nie przysługują w razie wystąpienia w dniu wypadku lub w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 6,60 zł do czasu spłaty całości zadłużenia. Ustawodawca przyjął, że świadczenia wypadkowe nie przysługują w razie posiadania przez takie osoby w dniu wypadku zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (zatem na wszystkie, a nie tylko na ubezpieczenie wypadkowe) na kwotę przekraczającą 6,60 zł - do czasu spłaty całości zadłużenia, a więc uregulowania wszystkich zaległych składek, niezależnie od tego czy dotyczą one działalności pozarolniczej, w związku z prowadzeniem której powstało zdarzenie wypadkowe, czy też działalności wcześniej zakończonej.