Co wiesz o SVHC?

27.10.2015AKTUALNE

Co wiesz o SVHC?

Jako pracownik służby bhp możesz zetknąć się ze skrótem SVHC. Czy wiesz, co się pod nim kryje? Ta wiedza zapewne przyda się jeżeli dbasz o bezpieczne i higieniczne warunki pracy w zakładach, w których stosowane są różnego rodzaju substancje chemiczne. Szczególnie duże znaczenie ma ona w przypadku stosowania w procesie produkcji substancji rakotwórczych czy mutagenny. Dowiedź się więcej na temat SVHC.

Korzyści 

Ten tekst pozwoli Ci:

  • zapewnić lepsze bezpieczeństwo pracownikom,
  • poszerzyć swoją wiedzę na temat substancji chemicznych,
  • pozyskać informacje na temat substancji stanowiącej bardzo duże zagrożenie

Substancje, które mogą mieć poważny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko, są określane jako substancje stanowiące bardzo duże zagrożenie (SVHC). Są to przede wszystkim substancje rakotwórcze, mutagenne lub działające szkodliwie na rozrodczość, ale też substancje określane jako trwałe lub wykazujące zdolność do bioakumulacji.

Europejska Agencja Chemikaliów opublikowała pierwszą listę 15 substancji zidentyfikowanych jako substancje wzbudzające szczególnie duże obawy w 2008 roku. Substancje te stały się kandydującymi do włączenia do wykazu substancji podlegających procedurze udzielania zezwoleń. Obecnie na liście kandydackiej znajdują się 163 substancje.

Uwaga!

Za autentyczną listę kandydacką uznaje się jedynie listę opublikowaną na stronie Europejskiej Agencji Chemikaliów. Opiera się na propozycjach złożonych przez organy krajowe lub ECHA, po szeroko zakrojonych konsultacjach publicznych oraz przestrzeganiu dyscypliny naukowej w podejmowaniu decyzji. Dodatkowo związki zawodowe, organizacje pozarządowe i rządy niektórych państw mogą ustanawiać swoje własne listy substancji stanowiących zagrożenie ze względu na negatywne skutki działania na zdrowie lub środowisko.

Substancje, które mogą zostać włączone na listę kandydacką, to substancje:

  • rakotwórcze kategorii 1A lub 1B,
  • mutagenne kategorii 1A lub 1B,
  • działające szkodliwie na rozrodczość kategorii 1A lub 1B,
  • trwałe, wykazujące zdolność do bioakumulacji i toksyczne (PBT),
  • bardzo trwałe i wykazujące bardzo dużą zdolność do bioakumulacji (vPvB),
  • dające powody do równoważnych obaw dotyczących poważnych skutków dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska.
Ważne

Firmy produkujące lub importujące wyroby zawierające te substancje w stężeniu powyżej 0,1% wagi wyrobu mają obowiązki prawne. Są zobowiązane do informowania odbiorców wyrobów o obecności danej substancji, a co za tym idzie – o sposobie jej bezpiecznego użytkowania. Muszą także przekazywać te informacje zainteresowanym konsumentom.

Substancje umieszczone na kandydackiej liście substancji mogą zostać przeniesione na listę substancji podlegających procedurze udzielania zezwoleń. Oznacza to, że po określonym terminie firmy nie będą mogły wprowadzać substancji stwarzającej zagrożenie do obrotu ani jej używać, jeśli nie otrzymają zezwolenia. Jednym z głównych celów udzielania zezwoleń jest wycofywanie w miarę możliwości substancji stanowiących bardzo duże zagrożenie.

CMR

Substancje rakotwórcze, mutagenne i/lub działające szkodliwie na rozrodczość (CMR) stanowią bardzo duże niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi. Mogą bowiem zmieniać ludzkie DNA i w sposób niekontrolowany powodować rozwój komórek rakotwórczych (nowotwory) lub zaburzać rozwój seksualny. Do tej kategorii można zaliczyć np. ftalany, które znajdują zastosowanie w całej gamie produktów używanych wewnątrz i na zewnątrz budynków (podłogi, dachy, druty, węże i materiały powlekane).

Zdolność do bioakumulacji

Substancje, które trudno ulegają rozkładowi (trwałe), kumulują się w żywych organizmach (wykazują zdolność do bioakumulacji) oraz są toksyczne, określa się jako PBT. Niektóre substancje określa się także jako bardzo trwałe i wykazujące bardzo dużą zdolność do bioakumulacji (vPvB).

Długotrwałe skutki działania substancji typu PBT i vPvB są trudne do przewidzenia. Gdy dojdzie do ich rozprzestrzenienia w środowisku, narażenie na kontakt z tymi substancjami jest bardzo trudno odwrócić.

Zagrożenia na równoważnym poziomie

Są to substancje, dla których istnieją dowody prawdopodobnego poważnego działania na zdrowie ludzkie lub środowisko, a tym samym wzbudzają podobny poziom obaw co substancje typu CMR lub PBT.

Obejmują substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego oraz uczulające drogi układu oddechowego.

Przykładem takiej substancji może być etoksylaty 4-tert-oktylofenolu. To jedne z wielu substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego. W środowisku ulegają rozkładowi do 4-tert-oktyfenolu o wykazanym działaniu powodującym zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego u ryb. Uznaje się, że wpływ etoksylatów 4-tert-oktylofenolu na środowisko jest porównywalny z działaniem substancji PBT.

Opr. Red.