Legionella zabójcza bakteria – czy wiesz jak się przed nią chronić?

Chorobotwórcza bakteria Legionella, może powodować chorobę zakaźną legionellozę, występującą pod postacią zachorowań grypopodobnych, a czasami śmiertelnego zapalenia płuc. Zachorowania następują, gdy do układu oddechowego człowieka dostanie się aerozol wodno-powietrzny zawierający bakterie rodzaju Legionella (zwłaszcza Legionella pneumophila). Ryzyko zachorowania dotyczy wszystkich, choć szczególnie ludzi z obniżoną odpornością, palaczy, diabetyków.

Choroba legionistów, zwana też legionellozą, to postać zapalenia płuc wywołanego przez bakterię Legionella pneumophila i bakterie z nią spokrewnione. Łagodniejszą postacią choroby jest zakażenie dróg oddechowych zwane gorączką Pontiac.

Jak pokazują badania u większości osób narażonych na kontakt z bakterią Legionella nie dochodzi do zachorowania i nie potwierdzono przenoszenia się choroby między ludźmi.

Jak się okazuje na kontakt z bakterią Legionella narażeni są nie tylko konserwatorzy klimatyzacji lub wodociągów, ale także pracownicy administracyjno-biurowi. Istnieją dowody, że na bakterię Legionella mogą także być eksponowane osoby pracujące w miejscach wyposażonych w nawilżacze powietrza, stomatolodzy, pracujący przy eksploatacji podmorskich złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, spawacze, pracownicy myjni samochodowych, górnicy, pracownicy służby zdrowia czy pracownicy zakładów utylizujących ścieki przemysłowych w różnych gałęziach przemysłu, np. celulozowni i papierni.

Bakteria Legionella świetnie rozwija się:

• w temperaturze wody pomiędzy 20°C a 45°C,

• w zastoju lub wolnym obiegu wody,

• przy dużym stężeniu drobnoustrojów, w tym glonów, ameb, śluzowców i innych bakterii,

• przy obecność biofilmu, kamienia, osadu, mułu, rdzy lub innej materii organicznej,

• w zniszczonych elementach sieci wodno-kanalizacyjnej, takie jak łączniki gumowe, które mogą być źródłem substancji odżywczych zwiększających wzrost bakterii.

Ponadto siedliskiem bakterii Legionella najczęściej są:

• instalacje wodne zawierające wieżę chłodniczą,

• instalacje wodne zawierające skraplacz wyparny,

• instalacje gorącej i zimnej wody,

• wanny w uzdrowiskach (tzw. wanny z hydromasażem, gorące łaźnie, wanny uzdrowiskowe),

• nawilżacze i systemy nawilżające,

• linie wodne (ślinociągi wodne) w fotelach dentystycznych,

• stawy napowietrzające w zakładach usuwania odpadów biologicznych i zakładach usuwania ścieków przemysłowych,

• wysokociśnieniowe wodne urządzenia czyszczące,

• inne urządzenia i instalacje zawierające wodę, której temperatura przekracza 20°C i w których dochodzi do rozpylania lub tworzenia aerozoli.

Aby uniknąć narażenia na kontakt, z tym niewątpliwe niebezpiecznym czynnikiem biologicznym, bakterią należy zapobiegać namnażaniu się bakterii w systemie poprzez ograniczanie ekspozycji na kropelki wody i aerozol.

Do środków ostrożności należą:

• kontrolowanie uwalniania rozpylanej wody;

• unikanie temperatur od 20°C do 45°C;

• unikanie zastoju wody, który może pobudzać wzrost biofilmu;

• unikanie stosowania materiałów, które chronią bakterie i inne mikroorganizmy lub stanowią pożywki pobudzające wzrost drobnoustrojów;

• utrzymanie czystości systemu i zawartej w nim wody.

Oprócz tego pracownicy zajmujący się konserwacją mogą potrzebować środków ochrony indywidualnej (takich jak np. respiratory).

Natomiast aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia legionellozy w związku ze stosowaniem systemów klimatyzacyjnych, co szczególnie dotyczy pracowników biurowych, ale nie tylko., należy przede wszystkim utrzymywać instalacje klimatyzacyjne i wentylacyjne we właściwym stanie higienicznym i technicznym.

Musimy pamiętać zatem o:

• przeprowadzaniu okresowych kontroli stanu technicznego i czystości instalacji,

• konserwacji, naprawach lub wymiane uszkodzonych elementów instalacji,

• okresowym czyszczeniu instalacji środkami mechanicznymi,

• okresowym czyszczeniu (dezynfekcja) instalacji środkami chemicznymi,

• właściwej eksploatacji zgodnie z zaleceniami producenta,

• kontroli jakości i uzdatnianiu wody wykorzystywanej w instalacjach klimatyzacji do procesów przygotowania powietrza doprowadzanego do pomieszczeń.