Wzory dokumentów
Dokumentacja ORZ
Instrukcja BHP
Listy kontrolne
Procedury
Akty prawne
Materiały Wideo
Materiały szkolenioweSposoby na identyfikację problemów z ergonomią stanowisk pracy i dolegliwościami mięśniowo-szkieletowymi pracowników
Zastanawiasz się, jak możesz dowiedzieć się czy w Twoim zakładzie pojawił się problem z ergonomią stanowisk pracy, a pracownikom dokuczają dolegliwości mięśniowo-szkieletowe związane z pracą? Jest kilka sposobów na uzyskanie takiej wiedzy. Oto wskazówki, które pomogą Ci w zidentyfikowaniu ewentualnego problemu z WMSDs w Twoim zakładzie pracy? Zobacz, jak zbierać informacje o możliwości pojawienia problemów z ergonomią stanowisk pracy. Nie czekaj, działaj!
Ten artykuł pozwoli Ci:
- Zidentyfikować problemy z ergonomią stanowisk pracy;
- Zapobiegać dolegliwościom mięśniowo-szkieletowym pracowników związanym z pracą
- Poprawić warunki pracy pod względem ergonomii
Wiedza o dolegliwościach zdrowotnych pracowników może być źródłem informacji na temat zagrożeń występujących na stanowiskach pracy, czy problemach z ergonomią stanowisk pracy. Dlatego aby im zapobiegać i chronić pracowników przed dolegliwościami mięśniowo-szkieletowymi związanymi z pracą ( (z ang. WMSDs, czyli work related musculoskeletal disorders) ważne jest zbieranie informacji na temat dolegliwości zdrowotnych pracowników.
Monitoring stanu zdrowia pracowników – ankiety, formularze i rozmowy dotyczące dolegliwości pracowników
Jednym ze sposobów zbierania informacji jest zapewnienie pracowników, że mogą w każdej chwili zgłaszać przypadki dolegliwości zdrowotnych, w szczególności WMSDs (np. w postaci dobrowolnych formularzy symptomów dolegliwości)
Wczesne zgłoszenie, poparte analizą pracy w celu zidentyfikowania ergonomicznych czynników ryzyka, umożliwią wdrożenie prawidłowych środków profilaktycznych zanim problem się nasili.
Kolejnym sposobem uzyskania informacji o występowaniu WMSDs są dokumenty wymagane przepisami prawa pracy, jak rejestry:
- wypadków przy pracy,
- zachorowań na choroby zawodowe i podejrzeń o takie choroby.
Identyfikacja ergonomicznych czynników ryzyka – przeprowadzanie analizy pracy
Oczywiście źródłem informacji o problemach z ergonomią stanowisk pracy jest analiza pracy polega na:
- dokonaniu podziału zadania wykonywanego na stanowisku pracy na poszczególne fazy lub czynności,
- sporządzeniu ich opisu,
- identyfikacji charakterystycznych czynników ryzyka dla wyodrębnionych faz oraz ich wartościowania w aspekcie częstotliwości, siły i czasu oddziaływania.
Taka analiza powinna być przeprowadzana przez osoby z odpowiednim doświadczeniem i przeszkoleniem w omawianej tematyce.
Analiza pracy, jako metoda wspomagająca identyfikację zagrożeń (w tym ergonomicznych czynników ryzyka), pozwala również na ich charakterystykę. Do głębszego poznania problemu powinny być już zastosowane narzędzia łączące poziom narażenia z możliwością (prawdopodobieństwem) wystąpienia dolegliwości mięśniowo-szkieletowych, specyficzne dla wyodrębnionych zagrożeń.
Rodzaje ergonomicznych czynników ryzyka oraz ich wpływ na występowanie WMSDs
Rodzaje ergonomicznych czynników ryzyka oraz ich wpływ na występowanie WMSDs zostały udokumentowane wieloma badaniami naukowymi. Zgodnie z ich wynikami czynniki ryzyka (jak:
- wymuszona pozycja ciała,
- stosowanie znacznej siły,
- powtarzalność ruchów,
- drgania mechaniczne oraz chłód),
a szczególnie ich kombinacja (2 i więcej czynników) lub duże nasilenie, stanowią poważną przyczynę pojawienia się WMSDs.
Dodatkowo sami pracownicy różnią się między sobą możliwościami sprostania wymaganiom stawianym przez ten sam rodzaj pracy. Na jednych mogą one wpływać w większym stopniu niż na innych. Dlatego powiązanie skutków zdrowotnych z przyczynami ich występowania (ergonomicznymi czynnikami ryzyka), a co za tym idzie wskazanie pracy lub zadań, podczas wykonywania których występują te czynniki, stanowią podwaliny zmian ograniczających ryzyko wystąpienia omawianych dolegliwości.
Ale nawet bez bezpośrednich dowodów natury medycznej, przegląd pracy (zadań) pod kątem dostosowania do wymagań ergonomii, może być punktem wyjścia do wczesnej interwencji.
Analiza pracy podczas wytwarzania wyrobów z drewna (szafek)
W zakładzie produkującym drewniane szafki analizie pracy poddano podstawowe zadania z tym związane. Obejmowały one cięcie drewna na wymiar, malowanie części (np. półek, drzwiczek), składanie oraz pakowanie i wysyłkę. 17 zadań składających się na wytworzenie szafki kuchennej – w pierwszej kolejności poddano przeglądowi w oparciu o opis prac i obserwację na stanowisku pracy. Następnie 5 zadań (3 związane z podnoszeniem i 2 z pchaniem i ciągnięciem) poddane zostały dalszej pogłębionej analizie, ze względu na powiązanie z nadmiernym obciążeniem dolnego (lędźwiowego) odcinka kręgosłupa.
Specjaliści udokumentowali sposób wykonywania pracy na nagraniach VIDEO i w postaci zdjęć, jak również dokonali odpowiednich pomiarów na stanowisku pracy (jak np. częstotliwość wykonywania czynności, masy przemieszczanych ładunków, wysokości, na jaką podnoszony jest ładunek w związku z siłą potrzebną do wykonania zadania). W wyniku przeprowadzonych analiz z wykorzystaniem Równania NIOSH dla czynności podnoszenia oraz metody oceniającej obciążenie statyczne (przy stosowaniu dużej siły) stwierdzono, że uzasadniona jest interwencja ergonomiczna, zmniejszająca ryzyko przeciążenia pleców lub ich urazu.
Podsumowując sygnały, które powinny zwrócić uwagę pracodawcy, na możliwe pojawienie się problemów z ergonomią stanowisk pracy oraz występowaniem WMSDs mogą pochodzić z:
- analizy wykonywanych zadań roboczych, obejmujących powtarzający się, znaczny wysiłek, wymuszoną pozycję ciała przy pracy lub stosowanie urządzeń generujących drgania mechaniczne,
- rozmów pracowników, podczas których uskarżają się oni na określone dolegliwości (np. bóle rąk lub pleców, które mogą być oznaką poważnych schorzeń, jak zespół cieśni nadgarstka czy przepuklina krążków międzykręgowych w odcinku lędźwiowym),
- wniosków o zwiększenie tempa pracy lub zmiany oprzyrządowania w celu podniesienia wydajności pracy pracownika (bez wcześniejszej oceny wpływu nowych rozwiązań na zdrowie, powinno to być niemożliwe do wykonania).
Karolina Główczyńska-Woelke
specjalista w zakresie bhp i ergonomii
Poradnia 48 Portalu BHP
Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.
Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.
