Szerszy zakres uprawnień inspekcji sanitarnej w przypadku chorób wysoko zakaźnych

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (dalej: projekt nowelizacji) wprowadza m.in. szerszy niż obecnie zakres żądania przez państwowego inspektora sanitarnego lub Głównego Inspektora Sanitarnego udzielania informacji o:

• osobach zakażonych lub podejrzanych o zakażenie, chorych lub podejrzanych o chorobę zakaźną, osobach zmarłych z powodu choroby zakaźnej lub osobach, wobec których istnieje takie podejrzenie,
• osobach, które mogły mieć styczność z osobami, wymienionymi wyżej,
• posiadaczu zwierzęcia, które mogło stanowić źródło narażenia na zakażenie lub chorobę zakaźną.

W praktyce zdobycie takich informacji jest bardzo ważne zwłaszcza w wypadku wielu dochodzeń epidemiologicznych począwszy od tych, które są prowadzone w związku np. z zachorowaniami wywołanymi spożyciem skażonej żywności (np. salmonelli), aż po przypadki narażenia na kontakt z osobą chorą na chorobę wysoko zakaźną i szczególnie niebezpieczną w czasie wielogodzinnych podróży lotniczych (wirusowe gorączki krwotoczne, SARS, ptasią grypę), jak również w stosunku do osób pokąsanych przez zwierzęta i narażonych w ten sposób narażonych na zakażenie wścieklizną.

W/w zmiana ma umożliwić Państwowej Inspekcji Sanitarnej podjęcie szybkich działań przeciwepidemicznych w celu jak najszybszego przerwania dróg szerzenia się zakażenia, unieszkodliwienia źródła zakażenia lub zastosowania szczepień ochronnych albo profilaktyki.

Projekt nowelizacji ustawy wskazuje jako organ nadzoru epidemiologicznego także państwowego granicznego inspektora sanitarnego.

Zmianie ulec mają także przepisy odnoszące się do sytuacji wystąpienia zachorowania na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną lub zgonu z powodu takiej choroby członka załogi lub pasażera odbywającego podróż międzynarodową w zakresie sposobu przekazywania tych informacji do organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zgodnie z projektowanym przepisem dowódca samolotu za pośrednictwem instytucji zapewniających służby ruchu lotniczego, kapitan statku morskiego osobiście lub za pośrednictwem Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa, agenta statku lub kapitanatu portu, kierujący środkiem transportu drogowego oraz pilot wycieczki lub przewodnik turystyczny będą mieli obowiązek niezwłocznego zgłoszenia tego faktu państwowemu powiatowemu lub granicznemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla planowanego miejsca przekroczenia granicy państwowej albo portu lotniczego lub morskiego. Jeżeli podejrzenie o zachorowanie na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną lub zgonu z powodu takiej choroby powzięto po przekroczeniu granicy państwowej państwowemu informację w/w będzie musiała być przekazana powiatowemu inspektorowi sanitarnemu lub państwowemu granicznemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca powzięcia podejrzenia o zachorowanie na taką chorobę lub śmierci z powodu takiej choroby.

Zmianie ulec mają także przepisy dotyczące izolacji chorych na choroby wysoce zakaźne i szczególnie niebezpieczne. W obecnym stanie prawnym przepisy odnosiły się wyłącznie do osób chorych na choroby nowe, dotychczas na terenie Polski nierozpoznane. Takie rozwiązanie pozostawiało poza regulacją wiele chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych, które w kraju występowały już w przeszłości i możliwe jest ich ponowne zawleczenie, np. cholera, dżuma, a także wywołanych atakiem bioterrorystycznym - ospa prawdziwa. Omawiana nowelizacja likwiduje tę lukę.

W przepisach określających dopuszczalność i sposób stosowania przymusu bezpośredniego nowelizacja wprowadza zapis, zgodnie z którym przymus będący częścią interwencji medycznej może być stosowany jedynie przez pracowników medycznych pod bezpośrednim nadzorem lekarza lub felczera.