W piątek decyzja, co dalej z badaniami lekarskimi pracowników

23.05.2013AKTUALNE

22 maja odbyło się w Sejmie pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy – Kodeks pracy, którego celem jest ograniczenie wydatków pracodawców poprzez zniesienie obowiązku przeprowadzania badań wstępnych, okresowych i kontrolnych. Dotyczyłoby to tych stanowisk, których charakter nie wymaga stwierdzenia braku przeciwwskazań do wykonywania pracy. Ministrowie – zdrowia oraz pracy i polityki społecznej mieliby wydać wspólnie rozporządzenie, w którym określiliby stanowiska wymagające przeprowadzania badań. W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Posłowie zagłosują nad nim w piątek.

Celem projektu jest zniesienie uciążliwego dla pracowników, ale przede wszystkim kosztownego dla pracodawców, obowiązku przeprowadzania obowiązkowych badań wstępnych, okresowych i kontrolnych w przypadku tych stanowisk, których charakter w istocie nie wymaga stwierdzania braku przeciwwskazań do wykonywania pracy przez pracownika, jak choćby w przypadku zawodów, w których nie występują zagrożenia dla zdrowia pracowników, bądź też niewymagających wysokiego poziomu zdrowia – np. telepraca, praca biurowa itp.

Nowelizacja ma w sposób znaczący zmniejszyć wysokie koszty pracy ponoszone przez ogromną rzeszę pracodawców, w przypadku których obciążające ich koszty z tytułu takich badań, nie znajdują racjonalnego uzasadnienia ze względu na bhp.

Na koszty profilaktycznych badań lekarskich ponoszonych przez pracodawców składają się nie tylko koszty samych badań ale także koszty przejazdów na te badania oraz koszty wynagrodzenia za pracę pracownika w czasie jego nieobecności w pracy spowodowanej koniecznością ich przeprowadzenia. Pod względem wysokości kosztów pracy Polska bije niechlubne rekordy. Szacuje się, iż do każdej złotówki, którą pracodawca wypłaca do kieszeni pracownika, ten pierwszy musi jeszcze dołożyć – na rzecz państwa – średnio 70 groszy w postaci różnych podatków i składek.

Obecnie art. 229 Kodeksu pracy statuuje obowiązek każdego pracodawcy – niezależnie od typu pracodawcy oraz liczby i celu zatrudnienia – dopuszczania do pracy tylko tych pracowników (kandydatów na pracowników), którzy poddali się w odpowiednim czasie niezbędnym badaniom lekarskim. Z kolei, od każdego kandydata na pracownika przepis ten wymaga, aby przed rozpoczęciem pracy, poddał się on badaniom wstępnym. Tak rozumiana zdolność do pracy jest następnie weryfikowana w trakcie trwania stosunku pracy, poprzez badania okresowe, wykonywane w przewidzianych prawem odstępach czasu, a także badania kontrolne – wykonywane przed powrotem na stanowisko pracy pracownika, którego niezdolność do pracy spowodowana chorobą trwała dłużej niż 30 dni. Badaniom tym podlega każdy kandydat na pracownika oraz pracownik, niezależnie od rodzaju pracy, podstawy zatrudnienia pracowniczego oraz wymiaru czasu pracy.

Koszty takiego badania lekarskiego, a są to koszty niemałe bo wahające się w granicach od 100 do 200 zł, zgodnie z § 6 w/w artykułu, ponosi pracodawca. Nadto, ponosi on także koszty przejazdów pracownika na te badania oraz koszty wynagrodzenia pracownika w czasie jego nieobecności spowodowanej wykonywaniem takich badań.

Z chwilą wejścia w życie nowelizacji, obowiązek poddania się badaniom lekarskim w odniesieniu do pracowników (kandydatów na pracowników) oraz weryfikacji tych badań przez pracodawców przed dopuszczeniem do pracy, ograniczałby się już tylko do tych przypadków zatrudnienia na stanowiskach, których charakter wymaga stwierdzenia braku przeciwwskazań do wykonywania pracy w drodze zaświadczenia lekarskiego, a zatem takich, w przypadku których takie potwierdzenie lekarskie jest rzeczywiście niezbędne. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej miałby określić w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej w drodze rozporządzenia wiążącą listę stanowisk pracy objętych przedmiotowym wymogiem, co pozwoli uniknąć potencjalnych trudności w określeniu, w odniesieniu do których stanowisk pracy znajdzie zastosowanie rygor z art. 229 Kodeksu pracy w zaproponowanym brzmieniu.

Słowa kluczowe:
badania lekarskie