Właściwości użytkowe i higieniczne obuwia ochronnego

Komfort użytkowy stopy w obuwiu jest w znacznej mierze określony przez właściwości obuwia, które wpływają na zachowanie równowagi bilansu cieplnego, a więc decydują o regulacji transportu ciepła i wilgoci między stopą a otoczeniem człowieka. Pośrednio jest wyrażony charakterystyką fizyczną mikroklimatu między skórą stopy a obuwiem.

Właściwości higieniczne zależą od wielu czynników i kształtują się na różnych etapach jego wytwarzania, począwszy od wyboru surowców, a skończywszy na konstrukcji samego obuwia.

Wpływ na procesy odparowywania wilgoci oraz odprowadzania pary wodnej i ciekłego potu ze stopy oraz udział w kształtowaniu mikroklimatu wokół stopy ma każdy z elementów składowych obuwia:

• wierzch,

• spód,

• podszewka,

• podpodeszwa,

• wyściółka.

Zasadnicze znaczenie ma tu rodzaj i grubość materiałów obuwiowych, sposób ich łączenia oraz lokalizacja materiałów izolacyjnych w obuwiu. Dobre materiały wierzchnie na obuwiu mają na celu nie tylko odprowadzanie pary wodnej wytworzonej przez stopę, ale również chronienie jej przed działaniem czynników zewnętrznych, takich jak niska temperatura czy woda. Muszą one zatem dobrze odprowadzać parę wodną wydzielaną przez stopy i utrudniać dostęp wody zewnętrznej do stopy. Jeżeli stopa nie ma możliwości odparowywania wilgoci, wówczas wzrasta jej temperatura. Staje się ona gorąca i wilgotna.

Warto przy tym wiedzieć, że ilość wydzielanego potu przez ludzkie stopy zależy od temperatury otoczenia, intensywności ruchu, a także od indywidualnych skłonności organizmu. Przykładowo, ilość wydzielanego potu przez stopę podczas użytkowania obuwia w stanie spoczynku i niewielkiego ruchu mieści się w granicach 3–10 mg/cm²/h, zaś przy bardzo intensywnym ruchu wynosi ok. 30 mg/cm²/ h.

Zawilgocenie materiałów obuwiowych wpływa na obniżenie właściwości izolacyjnych obuwia, wywołując jednocześnie uczucie dyskomfortu. Z kolei właściwości izolacyjne obuwia zależą również od grubości i struktury materiału, z którego jest wykonany (np. ile powietrza znajduje się w materiale). Bardzo ważny staje się zatem dobór odpowiedniego rodzaju materiału, z którego wykonane będzie obuwie ochronne, czy też zastosowane w nim elementy ochronne (podnoski, wkładki itp.). Różne materiały mają bowiem odmienną zdolność przepuszczania i absorbowania pary wodnej.

Badania prowadzone na termicznym modelu stopy w CIOP-PIB potwierdziły, że z punktu widzenia komfortu (higieniczności) użytkownika do produkcji elementów ochronnych w obuwiu powinny być stosowane: materiały paroprzepuszczalne z dobrze rozwiniętą strukturą porowatą lub materiały z otwartymi porami.