Wprowadzenie strefy żółtej bądź czerwonej a zmiany w zakładowych procedurach antykowidowych – czy to konieczność

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
12.10.2020AKTUALNE

Wprowadzenie strefy żółtej bądź czerwonej a zmiany w zakładowych procedurach antykowidowych – czy to konieczność

W kwietniu i maju wiele firm opracowało procedury antykowidowe. Często Sanepid zaopiniował je pozytywnie i zaczęły funkcjonować. Jednak w związku z wzrastającym poziomem zachorowań i ogłoszeniem strefy żółtej, a nawet czerwonej, rodzi się pytanie, czy należy wprowadzić zmiany w regulaminach wewnętrznych i procedury antykowidowych? Czy trzeba ponownie przedłożyć je w Sanepidzie do akceptacji? Jakie przepisy regulują takie działania?

Przepisy szczególne dotyczące dodatkowych ograniczeń na obszarze czerwonym oraz żółtym stanowią samoistną podstawę prawną i mogą być stosowane bezpośrednio – niezależnie od formalnego wprowadzania na poziomie zakładu pracy modyfikacji do wcześniej przyjętych zasad, oraz ich pozytywnego zaopiniowania przez Sanepid. Oczywiście dla formalności można dokonać modyfikacji przepisów zakładowych – w zakresie dostosowania ich do wymogów wynikających ze specyfiki obszaru żółtego lub czerwonego – jednak nie ma to zupełnie żadnego wpływu na obowiązek stosowania powszechnych regulacji w tym zakresie.

Stan epidemii w związku z COVID-19

Na terenie Rzeczpospolitej Polskiej w związku z COVID-19 wprowadzono stan epidemii. Stan taki definiują przepisy jako sytuację prawną wprowadzoną na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii. Epidemią jest natomiast wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących.

W obecnej sytuacji jednym ze sposobów ograniczenia i zapobiegania COVID-19 jest szeroko rozumiana izolacja społeczna. Wiążą się z tym liczne obostrzenia, które mają charakter bardzo dynamiczny.

Ważne

Obok rozporządzenia w sprawie wprowadzenia stanu epidemii wydawane są rozporządzenia Rady Ministrów wprowadzające określone zakazy i nakazy. Najnowszy pakiet regulacji dotyczący ograniczeń związanych z COVID-19 zawarty jest na chwilę obecną w nowelizowanym na bieżąco rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Zakładowe procedury antykowidoweaprzepisy powszechnie obowiązujące 

Obowiązkiem każdego pracodawcy, wynikającym z art. 207 Kodeks pracy jest ochrona zdrowia i życia pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W związku z epidemią punktem wyjścia dla właściwej profilaktyki przeciwwirusowej jest dokonanie aktualizacji oceny ryzyka zawodowego o nowy czynnik biologiczny wywołujący chorobę COVID-19. Ponadto zgodnie z zaleceniami Centralnego Instytutu Ochrony Pracy zaleca się opracowanie i wdrożenie planu działań, procedur antykowidowych w celu ograniczenia ryzyka związanego z narażeniem na SARS-CoV-2 w pracy.

Ważne

Nie ma przeciwwskazań aby plan taki został przesłany do Państwowej Inspekcji Sanitarnej do zaopiniowania – należy bowiem pamiętać, że zgodnie z art. 6 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej instytucja ta udziela porad i informacji w zakresie zapobiegania oraz eliminowania negatywnego wpływu czynników, a także zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi.

Pracodawca, który wprowadził plan działania w celu ograniczenia ryzyka związanego z narażeniem na SARS-CoV-2 w pracy, lub inne podobne procedury antykowidowe zmierzające do ograniczenia ryzyka związanego z COVID-19, może mieć wątpliwości czy wymogiem koniecznym jest dokonanie jego aktualizacji. Jak również czy ponownie jego działania muszą zostać zaopiniowane przez Inspekcję Sanitarną w związku z pojawieniem się regulacji dotyczącej obszarów czerwonych i żółtych.

Odnosząc się do powyższego dylematu należy przyjąć, że nie ma oczywiście przeciwwskazań aby dokonać takich aktualizacji – przepisy zakładowe byłyby wówczas w pełni spójne z obowiązującymi zasadami dotyczącymi obszarów żółtych czerwonych. Z drugiej jednak strony za chwilę może się okazać, że regulacje prawne związane z epidemią COVID-19 będą się zmieniały z dnia na dzień – co w sposób znaczny będzie komplikowało dostosowywanie regulacji zakładowych do obowiązujących przepisów.

Rada eksperta:

Kompromisowym w rozwiązaniem może być umieszczenie w regulacjach zakładowych zapisu o przykładowej treści "Niezależnie od obowiązujących w zakładzie pracy procedur związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, zastosowanie mają wydawane na bieżąco przepisy prawa powszechnie obowiązującego regulujące określone ograniczenia nakazy i zakazy w związku z wystąpieniem stanu epidemii. W przypadku kolizji między przepisami zakładowymi, a przepisami wynikającymi z prawa powszechnie obowiązującego pierwszeństwo mają przepisy powszechnie obowiązujące".

Powyższy zapis będzie wyraźnym sygnałem wskazującym na to, że pracodawca ma świadomość dynamicznie zmieniających się przepisów i że są one przestrzegane. Natomiast w sytuacjach kolizyjnych będzie stosował przepisy powszechnie obowiązujące w miejsce wcześniej przyjętych norm zakładowych.

Podstawa prawna 
Autor: 

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.