Wypadek przy pracy w kraju UE a świadczenia z tytułu niezdolności do pracy

Takie też pytania zadał Poseł na Sejm RP Wojciech Wilk w swojej interpelacji (SPS-023-21804/11) do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie procedur obowiązujących podczas starania się o świadczenie rentowe z tytułu niezdolności do pracy powstałej poza granicami kraju.

Na jego interpelację z odpowiedział Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior.

Odnosząc się do pierwszego podstawowego pytania, czy pracownikowi pracującemu poza granicami kraju, ale na terenie Unii Europejskiej, przysługuje świadczenie rentowe z tytułu niezdolności do pracy przedstawiciel MPiPS odpowiedział, że podstawą do ustalania prawa do świadczeń z zabezpieczenia społecznego osób zatrudnionych w państwach UE są postanowienia:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 oraz
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009.

„Świadczenia te przyznaje instytucja ubezpieczeniowa tego państwa członkowskiego, którego ustawodawstwu osoba ubezpieczona podlegała w chwili realizacji ryzyka (zajścia zdarzenia/wypadku). Oznacza to, że Polak, który uległ wypadkowi podczas pracy wykonywanej w innym państwie członkowskim może starać się o polską rentę wypadkową, jeżeli z tytułu zatrudnienia wykonywanego poza granicami Polski podlegał ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Natomiast, jeżeli z tytułu wykonywanej pracy objęty był ubezpieczeniem społecznym w państwie miejsca zatrudnienia, wówczas instytucja ubezpieczeniowa tego państwa zobowiązana jest do rozpatrzenia i ustalenia prawa do świadczenia.”

Z odpowiedzi na interpelacje uzyskujemy również informacje o tym, jakie procedury są stosowane się podczas ustalania prawa do świadczeń. I jak wynika z odpowiedzi, stosowane procedury są właściwe dla instytucji ubezpieczeniowych zobowiązanych do wypłaty świadczeń obowiązujące na terenie danego państwa. Czyli każda instytucja stosuje własne procedury dotyczące wypłaty świadczeń. Jednak jak podkreśla Podsekretarz MPiPS „(…) każda z tych instytucji ma obowiązek wypłacić uprawnionemu świadczenie, które nie może ulec obniżeniu, zmianie, zawieszeniu, wstrzymaniu lub konfiskacie z tego powodu, że osoba do niego uprawniona mieszka w innym państwie członkowskim, niż państwo w którym znajduje się instytucja zobowiązana do wypłaty świadczenia.”

Ważną dla osób pracujących za granicą informacją, zawartą w odpowiedzi na interpelację, jest wskazanie, do kogo należy złożyć wniosek o przyznanie świadczenia.

Jak wskazuje, bowiem Podsekretarz Stanu Marek Bucior „(…) wniosek o świadczenie może być złożony bądź bezpośrednio do instytucji właściwej do ustalenia prawa do świadczenia, bądź do instytucji miejsca zamieszkania poszkodowanego w wypadku. Tym samym osoba zamieszkała w Polsce, a ubiegająca się o rentę z tytułu wypadku przy pracy, który miał miejsce w innym państwie członkowskim, wniosek o przyznanie świadczenia może złożyć bezpośrednio w instytucji zagranicznej, bądź w instytucji polskiej właściwej ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.”

Na pytanie, kto wypłaca świadczenie rentowe z tytułu wypadku przy pracy przedstawiciel MPiPS odpowiedział, że:

„(…) świadczenie wypłaca instytucja, która przyznała prawo do świadczenia. Jeżeli świadczenie przyznała zagraniczna instytucja ubezpieczeniowa, wówczas ta instytucja wypłaca uprawnionemu świadczenie, nawet jeżeli jego miejscem zamieszkania jest Polska.”

Istotną kwestią poruszaną w odpowiedzi na interpelacje jest forma wypłaty świadczenia. Jak zaznacza pełnomocnik MPiPS „(…) obowiązującą formą wypłaty świadczeń (…) jest wypłata bezpośrednia, czyli transfer przyznanego przez instytucje ubezpieczeniową świadczenia na wskazane przez uprawnionego konto bankowe.”

Natomiast w kwestii udziału ZUS-u w staraniach o świadczenie rentowe wypłacane przez instytucje ubezpieczeniowe z innych krajów ministerstwo zwraca uwagę, że przepisy zobowiązują instytucja ubezpieczeniowe do współpracy ze sobą na etapie ubiegania się wnioskodawcy o świadczenia z tytułu zabezpieczenia społecznego. Przejawem takich działań jest m.in. poświadczanie okresów ubezpieczenia cz realizacji ryzyka ubezpieczeniowego, jak również udział w przekazywaniu niezbędnej dla ustalenia prawa do świadczenia dokumentacji.

Źródło:

Sprawozdanie stenograficzne z 92 posiedzenia Sejmu RP w dniach 11, 12, 15 maja 2011 r. ANEKS Interpelacje i zapytania poselskie oraz odpowiedzi na interpelacje i zapytania, PL ISSN 0867-2768, str. 302.