Uzasadnienie odmowy uznania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
22.11.2021AKTUALNE

Nie każdy wypadek, do którego dochodzi w czasie drogi do pracy lub z pracy zostanie ostatecznie zakwalifikowany jako wypadek w drodze. Odmowa uznania zdarzenia za wypadek w drodze wymaga uzasadnienia. Jednak nie w ramach ustnej deklaracji pracodawcy, który od samego początku wie, że zdarzenie nie będzie uznane za wypadek w drodze. Takie uzasadnienie odmowy należy umieścić w dokumencie, jakim jest karta wypadku.

 

Wypadki chodzą po ludziach, jak mówi stare porzekadło. Te związane ze sferą zawodową najczęściej kojarzą się z wypadkami przy pracy. Aby zdarzenie mogło być uznane za wypadek przy pracy, musi być nie tylko wypadkiem, czyli zderzeniem:

  • nagłym,

  • wywołanym przyczyną zewnętrzną,

  • które powoduje uraz lub śmierć,

ale również musi mieć związek z pracą. Brak którejś z cech definicji wypadku przy pracy sprawia, że zdarzenie nie może być uznane za wypadek przy pracy.

Wypadek przy pracy to nie jedyna kategoria wypadków, które mogą wiązać się ze sferą zawodową. Zwykle obowiązek wykonywania pracy wiąże się z koniecznością opuszczenia miejsca zamieszkania i udania się do zakładu pracy. Wyjątkiem są oczywiście przypadki pracy na odległość.

Pracą na odległość, czyli z miejsca zamieszkania, jest telepraca, praca zdalna w celu przeciwdziałania COVID-19.

Kiedy możemy mówić o wypadku w drodze do pracy lub z pracy?

Ponieważ nie samą pracą człowiek żyje, po zakończeniu dniówki roboczej zwykle opuszczamy miejsce pracy i wracamy do domu. Jednak nie zawsze droga do pracy, jak również z pracy przebiegnie gładko i bez przykrych niespodzianek. W drodze może bowiem zdarzyć się wypadek. Specyficzna definicja takiego wypadku zawarta jest w art. 57 b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ważne

Zgodnie z definicją za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się zdarzenie:

  • nagłe,

  • wywołane przyczyną zewnętrzną,

  • które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia, lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,

jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Ponadto za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się też przypadki, gdy droga ta została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby. Także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.

Kiedy zdarzenie nie będzie mogło być zakwalifikowane jako wypadek w drodze do pracy lub z pracy?

Nie w każdej sytuacji wypadek podczas powrotu z pracy do domu lub w czasie drogi do pracy, będzie mógł być uznany za wypadek w drodze. Bywają sytuacje, które w sposób jednoznaczny dyskwalifikują dane zdarzenie w kontekście przywołanej wcześniej definicji wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Taka sytuacja będzie mieć miejsce, jeżeli droga została przerwana z przyczyny:

  • życiowo nieuzasadnionej lub

  • uzasadnionej życiowo, jednak czas przerwy przekraczał granicę ustawowej potrzeby.

Gdzie uzasadnić odmowę uznania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy?

Czy w sytuacji, gdy ewidentnie zdarzenie nie będzie mogło być uznane za wypadek w drodze, wystarczy słowne poinformowanie pracownika, że zdarzenie nie spełnia przesłanek wypadku w drodze i na tym koniec?

Przede wszystkim należy zauważyć, że poszkodowany pracownik, który zgłasza wypadek, ma jednocześnie względem pracodawcy roszczenie o przeprowadzenie postępowania powypadkowego. Nie ma bowiem przepisu, który pozwala pracodawcy zignorować zgłoszenie wypadku. Pracodawca nie może też poprzestać na ustnej informacji, że nie ma podstaw do wszczęcia postępowania oraz uznania zdarzenia za wypadek w drodze.

Ważne

Nieuznanie zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy wymaga uzasadnienia. Obowiązek ten wynika zarówno z samego rozporządzenia, jak również załącznika, jakim jest wzór karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Podsumowując, należy przyjąć, że zgłoszenie wypadku w drodze, który wcale wypadkiem w drodze nie musi być, obliguje pracodawcę do przeprowadzenia postępowania powypadkowego. Postępowanie to musi zakończyć się sporządzeniem karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy. W karcie wypadku należy wskazać czy zdarzenie zostało zakwalifikowane jako wypadek w drodze do pracy lub z pracy. W przypadku nieuznania wypadku za wypadek w drodze należy to uzasadnić, w treści karty wypadku.

Autor: 

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.