Czy zgodnie z RODO pracodawca może weryfikować dane kandydata do pracy

Mariusz Kusion
Mariusz Kusion
15.07.2021AKTUALNE

Zgodnie z zaleceniami prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych pracodawca nie ma możliwości, aby potwierdzić dyplom w uczelni, którą ukończył kandydat do pracy. Może natomiast zweryfikować referencje u byłego przełożonego, ale pod jednym warunkiem. Kandydat do pracy musi wyrazić na to zgodę. Sprawa jest dość kłopotliwa, gdyż ani rozporządzenie w sprawie RODO, ani Kodeks pracy nic nie mówią na ten temat.

Według prezesa UODO niedopuszczalne jest, aby potencjalny pracodawca zwracał się do uczelni z prośbą o potwierdzenie, czy kandydat do pracy faktycznie uzyskał w niej dyplom. W polskim prawie nie przewidziano uprawnień pracodawcy do występowania do innych podmiotów w celu potwierdzenia lub sprawdzenia prawdziwości dokumentów, które przedkłada kandydat przy rekrutacji. Nie ma też podstaw do tego, aby „weryfikować” w uczelni wyniki egzaminów ani wszelkie inne dokumenty, świadectwa i certyfikaty wydane przez uprawnione jednostki publiczne, samorządy zawodowe, szkoły czy szkoły językowe.

Zgodnie z oświadczeniem kandydata

Zdaniem prezesa UODO takie działanie nie ma oparcia w art. 6 ust. 1 lit. f RODO ani w art. 22(1) § 3 Kodeksu pracy, zgodnie z którym udostępnienie pracodawcy danych osobowych następuje w formie oświadczenia osoby, której one dotyczą.

Ważne

Jeżeli pracodawca ma podejrzenia, że przedkładany dokument został sfałszowany, powinien złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa spenalizowanego w art. 270 § 1 Kodeksu karnego (tzw. fałszerstwo materialne).

Oświadczenie tylko dobrowolne

Praktyka polegająca na pozyskiwaniu zgód od kandydata na weryfikowanie prawdziwości złożonych oświadczeń i danych zawartych w dokumentach również nie znajduje oparcia w przepisach RODO. Jednym z warunków skuteczności zgody jest jej dobrowolność. Oznacza to, że osoba, której dane dotyczą, nie powinna ponosić żadnych negatywnych konsekwencji, jeżeli odmówi jej wyrażenia. Tymczasem brak zgody kandydata na kontakt z uczelnią przez pracodawcę może spowodować, że potencjalny pracodawca odrzuci daną aplikację. Sprawa kształtuje się inaczej w przypadku podejmowania kontaktu z byłym pracodawcą kandydata.

Kontakt z byłem pracodawcą tylko za zgodą kandydata

Zdaniem prezesa UODO podczas procesu rekrutacyjnego źródłem informacji, które dotyczą przebiegu pracy zawodowej, powinien być sam kandydat. Nie ma podstaw prawnych, aby ewentualny pracodawca mógł pozyskiwać informacje o kandydacie na pracownika od jego poprzedniego pracodawcy, chyba że posiada zgodę kandydata na takie działanie.

Sam fakt złożenia przez kandydata do pracy tzw. referencji (listów polecających, opinii pracowniczych) nie uprawnia pracodawcy do kontaktu z podmiotem, który je wystawił.

UODO nie odnosi się do tej kwestii. Jednak zgodnie z obowiązującymi przepisami RODO trzeba dodać, że nie ma wymogu, aby to „sprawdzenie” referencji odbywało się np. podczas rozmowy telefonicznej przy obecności kandydata ani poprzez przesłanie zapytania e-mail z opcją „do wiadomości” kandydata.

UODO, „Ochrona danych osobowych w miejscu pracy – Poradnik dla pracodawców”, październik 2018.

Autor: 

Mariusz Kusion

Autor
Mariusz Kusion
prawnik, trener nauki, publicysta

Poradnia 48 Portalu BHP

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.

Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.