Noga złamana czy zwichnięta? Jak pomóc?

Adam Pietrzak
09.05.2013AKTUALNE

Właściwe udzielenie pierwszej pomocy zależy od prawidłowego rozróżnienia, czy mamy do czynienia ze złamaniem, czy ze zwichnięciem. Złamanie nogi można podejrzewać, gdy poszkodowany nie może nią poruszać, odczuwa ból i pojawia się u niego obrzęk bądź ma nienaturalnie ustawioną lub ugiętą nogę. Natomiast zwichnięcie ma miejsce, jeżeli występuje upośledzona ruchomość w stawie, ból, obrzęk, zasinienie, przymusowe ustawienie lub nienaturalna ruchomość.

Złamaną nogę unieruchamia się prosto i delikatnie poprzez unieruchomienie dwóch stawów sąsiadujących ze złamaniem. Nie można przy tym zapomnieć o zagrożeniu wstrząsem.

Wykorzystując prowizoryczną szynę, np. z ze złożonej gazety lub tektury można unieruchomić chorą nogę związując ją z drugą nogą. Należy przy tym pamiętać o ominięciu okolic złamania.

Ważne

Złamań z rotacją nie wolno obracać „na ich miejsce”, gdyż grozi to dodatkowym uszkodzeniem nerwów i naczyń krwionośnych.

Jeżeli mamy do czynienia ze złamaniem otwartym – odłam kostny przebił skórę – stabilizuje się go bardzo delikatnie, ranę zaś, przykrywa się opatrunkiem z gazy.

Ważne

Nie wolno amatorsko, doraźnie nastawiać złamań.

W przypadku zwichnięć trzeba unikać leczenia domowego i czekać aż „samo przejdzie”. Wynika to z faktu, iż zwichnięcia bywają trudniejsze w leczeniu niż złamania. Nieprawidłowe leczenie nawet niewinnie wyglądających urazów może doprowadzić do poważnej dysfunkcji ruchowej lub funkcjonalnej.

Pierwsza pomoc przy urazie stawu polega na jego unieruchomieniu i odciążeniu, a także zabezpieczeniu go przed szybko narastającą opuchlizną.

Ważne

Nie wolno samodzielnie nastawiać zwichnięć. Nie można również rozbierać poszkodowanego, zdejmować mu butów itp.

Wskazane jest, aby rozluźnić poszkodowanemu obuwie (ubranie) oraz warto unieść wyżej uszkodzoną kończynę.

To specjalista wyłącznie decyduje o dalszym postępowaniu, czyli ewentualnym zastosowaniu długotrwałego usztywnienia, okładów czy rozpoczęciu rehabilitacji ruchowej.

Autor: 

Adam M. Pietrzak

specjalista w zakresie

anestezjologii i medycyny

ratunkowej

Słowa kluczowe:
pierwsza pomoc

Autor
Lekarz, specjalista z zakresu anestezjologii i medycyny ratunkowej, członek Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Polskiego Towarzystwa Medycyny