Prace pożarowo niebezpieczne – zasady i wskazówki ich bezpiecznego prowadzenia

Zbigniew Olejnik
04.12.2015AKTUALNE

Prace pożarowo niebezpieczne – zasady i wskazówki ich bezpiecznego prowadzenia

Do prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych należy się odpowiednio przygotować. Przed wszystkim należy wiedzieć, jakie prace będą zaliczane do tego rodzaju prac i jakie zasady bezpieczeństwa obowiązują przy ich realizacji. Oto kilka wskazówek, które pomogą osobą odpowiedzialnym za prowadzenie prac pożarowo niebezpiecznych w bezpiecznym ich zorganizowaniu i prowadzeniu.  

Przez prace niebezpieczne pożarowo należy rozumieć prace poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscu, jak np. prace remontowo – budowlane związane z użyciem otwartego ognia prowadzone wewnątrz obiektu, na przyległym do niego terenie a także wszelkie prace remontowe prowadzone w strefach zagrożonych pożarem. Prace takie należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu.

Zasady zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych

Przed rozpoczęciem prac pożarowo niebezpiecznych zarządzający obiektem oraz wykonawca jest zobowiązany:

  • ocenić zagrożenie pożarowe w rejonie, w którym prace będą wykonywane,
  • ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu,
  • wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy, za przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy.
Uwaga!

Szczegółowe zasady zabezpieczenia przeciwpożarowego prac pożarowo niebezpiecznych, jak również warunki uzyskania zezwolenia na ich prowadzenie określa w odrębnej instrukcji zarządzający obiektem.

Przy wykonywaniu prac należy przestrzegać następujących zasad:

  • Wszelkie materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujących się w nich instalacji technicznych, należy zabezpieczyć przed zapaleniem.
  • Prace niebezpieczne pożarowo przeprowadzone w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace z użyciem łatwopalnych cieczy lub palnych gazów mogą być prowadzone wyłącznie, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości.
  • W miejscu wykonywania prac winien znajdować się sprzęt umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru.
  • Po zakończeniu prac należy poddać kontroli miejsca, w którym prace były wykonywane oraz rejony przyległe.
  • Prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje.
  • Sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru.

Obowiązek właściwego zabezpieczania przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pożarowo wynika z § 36 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 109, poz. 719).

Instrukcja zabezpieczenia i prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo w obiekcie

Szczegółowe zasady prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych określa instrukcja zabezpieczenia i prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo w obiekcie

  1. Instrukcja zabezpieczenia i prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo zwana dalej Instrukcją ustala podstawowe zasady i warunki techniczne zabezpieczenia i prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo.
  2. Ustalone instrukcją warunki techniczne zabezpieczenia i prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo dotyczą wykonawców obcych prowadzących prace niebezpieczne pożarowo w obiektach.

Pod pojęciem prac niebezpiecznych pożarowo określonych Instrukcją należy rozumieć:

  • różnego rodzaju spawanie, cięcie palnikiem, podgrzewanie, wyżarzanie, lutowanie itp.
  • używanie otwartego ognia w jakiejkolwiek innej postaci podczas prowadzenia prac remontowo-budowlanych.

Prowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo w strefach, pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych oraz instalacjach i urządzeniach, zaliczonych do kategorii zagrożenia wybuchem oraz tam gdzie występują materiały palne, może mieć miejsce pod warunkiem zachowania wszelkich postanowień wynikających z przepisów Instrukcji zabezpieczenia i prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo w obiekcie .

Uwaga!

Decyzję o wydaniu zezwolenia na prowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo w strefie niebezpiecznej (zagrożonej wybuchem) muszą zawsze poprzedzać prace przygotowawcze i zabezpieczające, polegające na obniżeniu stężeń substancji wybuchowych poniżej 10 % ich dolnej granicy wybuchowości oraz usunięciu z tej strefy materiałów palnych. Prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje.

Czynności przygotowawcze do prac niebezpiecznych pożarowo:

Przygotowując się do podjęcia prac niebezpiecznych pożarowo należy:

1.Przygotować miejsce prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo:

  • budynki, pomieszczenia lub miejsca, w których mają się odbywać prace niebezpieczne pożarowo, oczyścić z wszelkich materiałów palnych;
  • przedmioty palne lub niepalne w opakowaniach palnych odsunąć na bezpieczną odległość od miejsca prowadzenia prac;
  • jeżeli warunek, o którym mowa w pkt. poprzednim nie może być spełniony, wszelkie urządzenia lub materiały palne zabezpieczyć przed działaniem ognia, rozprysków spawalniczych itp. przez osłonięcie kocami gaśniczymi, arkuszami blachy, tekturą azbestową, względnie w inny sposób;
  • przed przystąpieniem do prac sprawdzić, czy w sąsiednim pomieszczeniu nie znajdują się materiały lub przedmioty mogące ulec zapaleniu wskutek przewodnictwa cieplnego bądź rozprysków spawalniczych, itp.;
  • jeżeli w pobliżu miejsca prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo znajdują się otwory przelotowe, instalacyjne, kablowe itp. należy uszczelnić je materiałami niepalnymi, celem niedopuszczenia przeniknięcia rozprysków spawalniczych, odcinanych części metalowych itp. do sąsiednich pomieszczeń bądź na niższe kondygnacje, wszelkie kable, przewody elektryczne, gazowe oraz instalacyjne z izolacją palną zabezpieczyć przed rozpryskami, bezpośrednim działaniem ognia i uszkodzeniami mechanicznymi;
  • przygotować pojemniki metalowe z wodą na odpadki odcinanych części metalowych, drutu spawalniczego i elektrod;
  • w zależności od charakteru i miejsca prowadzenia prac wyznaczyć odpowiednie drogi ewakuacyjne,
  • zabezpieczyć miejsce prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo w sprzęt gaśniczy.
Ważne

Prac niebezpiecznych pożarowo nie wykonywać w pomieszczeniach, w których tego samego dnia prowadzone były prace malarskie lub inne przy użyciu substancji łatwo zapalnych.

2.Zabezpieczyć przeciwpożarowo prace niebezpieczne pożarowo w budynkach (pomieszczeniach) posiadających palne elementu budowlane, sprawdzając przed przystąpieniem do prac w obiektach (pomieszczeniach):

  • czy w przewidzianym miejscu wykonywania prac pożarowo niebezpiecznych występują palne elementy budowlane, mogące ulec zapaleniu;
  • czy konstrukcje metalowe, przewody bądź inne elementy podlegające odcięciu lub spawaniu nie stykają się bezpośrednio z palnymi elementami budynku (pomieszczenia) oraz czy w skutek przewodnictwa cieplnego nie nastąpi zapalenie elementów budowlanych lub materiałów w sąsiednim pomieszczeniu;
  • czy w miejscu wykonywania prac nie występują izolacje, wykładziny itp. mogące ulec zapaleniu;
  • sposób zabezpieczenia palnych elementów budynku (pomieszczenia) przed działaniem wysokich temperatur,;
  • sposób zabezpieczenia ciętych lub spawanych konstrukcji, przewodów, elementów przed nadmiernym nagrzaniem, w celu zapobieżenia zapaleniu elementów budowlanych wskutek przewodnictwa cieplnego.

Sprzęt pożarniczy i środki gaśnicze

Każde miejsce wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo powinno być wyposażone w sprawny technicznie sprzęt gaśniczy, umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru w zarodku.

Uwaga!

Wyposażenie miejsca prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo w sprzęt należy do wykonawcy prac.

Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pożarowo w budynkach (pomieszczeniach), miejsca tych prac powinny być wyposażone w:

  • 1 gaśnicę proszkową,
  • 1 koc gaśniczy, jeżeli warunki szczególne nie przemawiają za koniecznością zastosowania
  • innego rodzaju i ilości sprzęt gaśniczy.

Zasady postępowania na wypadek powstania pożaru

Natomiast jeżeli zawiodą zastosowane środki ostrożności w razie powstania pożaru należy:

1)     zaalarmować dostępnymi środkami jednostkę straży pożarnej (tel.112 lub 998) oraz współpracowników;

2)     zorganizować ewakuację zagrożonych ludzi,

3)     przystąpić do likwidacji pożaru za pomocą posiadanego sprzętu gaśniczego,

4)     usunąć z miejsca pożaru butle z gazami technicznymi lub przenośne wytwornice acetylenowe i sprzęt spawalniczy,

5)     - z chwila przybycia straży pożarnej podporządkować się dowódcy akcji ratowniczo-gaśniczej.

Do czasu przybycia pierwszej jednostki straży pożarnej organizacja działań, o których mowa w ust. l należy do kierownika (nadzorującego) prace niebezpieczne pożarowo w danym budynku (obiekcie).

Autor: 

Zbigniew Olejnik
St. specjalista ds. bhp i ochrony ppoż.

Autor
Oficer pożarnictwa w stanie spoczynku, wieloletni pracownik dydaktyczny Szkoły Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie.