Zleceniobiorcy muszą otrzymywać napoje profilaktyczne

Jan M. Pióro
Jan M. Pióro
16.07.2014AKTUALNE

Nie ma przepisów, które by wprost regulowały kwestie związane z wyposażeniem zleceniobiorców w odzież i obuwie robocze czy zapewnieniem napojów i posiłków profilaktycznych. Swoboda zawierania umów, wyrażona w art. 353 Kodeksu cywilnego, umożliwia stronom wybór zawieranego stosunku prawnego pracowniczego bądź niepracowniczego przede wszystkim w zakresie kształtowania praw i obowiązków stron stosunku obligacyjnego.

Zgodnie z art. 304 § 1 Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 kp, wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Istota odesłania zawartego w art. 207 § 2 kp wyraża się w obowiązku zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w możliwie pełnym zakresie.

Pracodawca jest zobowiązany przede wszystkim organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Powinien przy tym eliminować lub ograniczać niekorzystny wpływ środowiska pracy na organizm zatrudnionego z uwzględnieniem indywidualnych przeciwwskazań związanych z jego stanem zdrowia lub przejściowymi dolegliwościami. Przez to przeciwdziałanie będzie zapobiegać ewentualnemu występowaniu zdarzeń potencjalnie wypadkowych oraz chorób zawodowych.

Jeżeli z umowy wynika, że zleceniobiorca jest związany stałym miejscem wykonywania czynności faktycznej albo prawnej, obowiązek zapewniania przestrzegania w takim miejscu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy ciąży na pracodawcy.

Nie ma jednak prawnych przeszkód, aby pracodawca podjął czynności umożliwiające mu zwolnienie się w części z takiego obowiązku, ponieważ w odróżnieniu od przepisów prawa pracy Kodeks cywilny umożliwia stronom umowy cywilnoprawnej dowolne kształtowane jej warunków.

Zleceniobiorcom, na zasadach obowiązujących dla pracowników, należy zapewnić nieodpłatnie, dostępne w ciągu całej zmiany roboczej, wodę do picia oraz napoje wydawane w celach profilaktycznych. Gorące napoje przysługują, gdy prace związane z wysiłkiem fizycznym powodują w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny powyżej 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet, a także, gdy jest wykonywana na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej -10 stopni.

Formą zwolnienia się pracodawcy z obowiązku wyposażenia zleceniobiorcy w odzież i obuwie robocze może być wynegocjowanie w umowie klauzul obligujących kontrahenta do wykonywania pracy w obuwiu i ubraniu roboczym odpowiednim do wykonywanych czynności i warunków, w których są wykonywane.

 

Podstawa prawna 
  • art. 207 § 2; art. 232; art. 304 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),

  • art. 353 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121),

  • rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. nr 60, poz. 279).

Autor: 

Jan Pióro

Autor
Jan M. Pióro
Mgr prawa, absolwent Uniwersytetu Łódzkiego, autor wielu publikacji o charakterze poradnikowym wieloletni pracownik Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, ostatnio główny specjalista w Departamencie Prawnym Głównego Inspektoratu Pracy państwowej Inspekcji Pracy, biegły sądowy przy sądach okręgowych w Warszawie, z zakresu bezpieczeństwo i higiena pracy.