Czy okres zimowy odnosi się do pojęcia pracy na otwartej przestrzeni?

1 listopada kojarzy się w pierwszej kolejności ze świętem Wszystkich Świętych. Osoby bardziej wtajemniczone w problematykę prawa pracy, zwłaszcza z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy 1 listopada kojarzą z pojęciem okresu zimowego, które nijak ma się do zimy kalendarzowej, jak również astronomicznej.

Pojęcie okresu zimowego pojawia się w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Wynika z niego, że pracodawca zapewnia posiłki w szczególności pracownikom wykonującym pracę związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym.

Warto zauważyć, że w powszechnej świadomości powyższa definicja okresu zimowego funkcjonuje w stosunku do ogółu obowiązków pracodawców związanych z zapewnienie bezpiecznych warunków pracy w okresie zimowym. Pytanie, czy stosowanie tej definicji do wszelkich zimowych obowiązków pracodawcy jest słuszne? Należy bowiem zauważyć, że do sezonu zimowego odwołują się również przepisy rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Wynika z nich, że w razie gdy ze względu na rodzaje prac wykonywanych na otwartej przestrzeni w okresie zimowym nie jest możliwe zapewnienie pomieszczeń, do ogrzania się oraz zmiany odzieży, należy zapewnić pracownikom w pobliżu miejsca ich pracy odpowiednio urządzone źródła ciepła, przy zachowaniu wymagań ochrony przeciwpożarowej.

Zatem rodzi się pytanie:

Czy sezon zimowy, o którym mowa w kontekście przepisu na temat odpowiednio urządzonych źródeł ciepła, to to samo, co sezon zimowy wynikający z przepisów rozporządzenia w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów?

Przyjęcie zasady zgodnie, z którą na gruncie obowiązku zapewnienia źródeł ciepła okres zimowy to również okres od 1 listopada do 31 marca spowodowałoby, że w pozostałym czasie, niezależnie od temperatur panujących na otwartej przestrzeni, pracodawca nie miał obowiązku zapewnienia alternatywnych źródeł ciepła.

Warto zauważyć, że przepis rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp posługujący się pojęciem prac na otwartej przestrzeni w okresie zimowym nie definiuje okresu zimowego. Nie odsyłają jednocześnie do definicji tego okresu wynikającej z rozporządzenia w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Tym samym nie ma bezpośredniego uzasadnienia do stosowania definicji okresu zimowego, wynikającej z obowiązku w sprawie zapewnienia posiłków profilaktycznych, do obowiązku zapewnienia źródeł ciepła do ogrzania się pracowników w przypadku gdy pracodawca nie może zapewnić pomieszczenia do ogrzania się.

Ponieważ sytuacje niedoregulowane na gruncie prawa pracy, w szczególności w zakresie bhp powinny być interpretowane na korzyść pracowników. Tak więc, kierując się obowiązkiem zapewnienia bezpiecznych warunków pracy, rekomendowanym postępowaniem jest zapewnianie odpowiednio urządzonych źródeł ciepła nie tylko w sezonie zimowym, rozumianym jako okres od 1 listopada do 31 marca, ale również w miesiącach sąsiadujących – w przypadku niskich temperatur panujących na otwartej przestrzeni.