Jak ograniczyć ryzyko wypadku na zakładowej siłowni?

Do podstawowych obowiązków każdego pracodawcy zalicza się zaspokajanie – stosownie do możliwości i warunków bytowych, socjalnych i kulturalnych potrzeb pracowników. Przepisy prawa pracy, w tym dotyczące profilaktycznej opieki zdrowotnej, nie regulują jednak w sposób bezpośredni, zaspokajania potrzeb pracowników związanych z ze sportem i rekreacją. Z drugiej jednak strony pracodawca, kierując się zdrowiem pracowników, jak najbardziej ma prawo uczestniczyć w procesach zapewniania bardziej aktywnych form spędzania czasu – niż umożliwienie pracownikom, w czasie regulaminowej przerwy, skorzystanie z zakładowego dostępu do Internetu.

Tak jak coraz bardziej powszechnym zjawiskiem jest przyprowadzanie zwierząt do zakładów pracy, tak również coraz większa liczba pracodawców zapewnia lub zamierza zapewnić pracownikom pomieszczenie, w którym mogliby spędzać czas z korzyścią dla zdrowia – w oderwaniu od obowiązków pracowniczych. Takim pomieszczeniem jest w szczególności zakładowa siłownia.

Jak już wskazano na wstępie, problemem w tym, że przepisy, w szczególności dotyczące bezpieczeństwa, nie regulują kwestie organizacji takich pomieszczeń. Wzorem przykładowo szatni czy ustępów nie mają one charakteru obligatoryjnego. Taka sytuacja sprzyja większej elastyczności oraz dowolności, prowadząc jednak w skrajnych przypadkach do zorganizowania miejsc, w których może dojść do wypadku.

Organizując zakładową siłownię pracodawca ma trzy opcje do wyboru. Albo wyposażyć pomieszczenie siłowni wyłącznie w:

• tak zwane wolne ciężary – hantle oraz sztangi z regulowanym indywidualnie obciążeniem,

• maszyny do ćwiczeń,

• w jedne i drugie wspomniane elementy wyposażenia.

Mniej bezpieczną opcją wydaje się siłownia wyposażona wyłącznie wolne ciężary, które nie stanowią elementów maszyn oporowych, tylko mogą być swobodnie przemieszczane, montowane przez pracowników. Z punktu widzenia bezpieczeństwa jest to jednak większe ryzyko. Z drugiej strony trening z wolnymi ciężarami jest najbardziej naturalny i przynosi najlepsze rezultaty. Maszyny są znacznie bardziej bezpieczne – tu w zasadzie należy wykluczyć urazy związane przykładowo ze zmianą obciążenia czy jego przemieszczaniem. Nie można oczywiście wykluczyć kontuzji, która może być wynikiem przeciążenia czy braku właściwego rozgrzania się przed docelowym treningiem. Zakładowa siłownia wyposażona zarówno wolne ciężary, jak również maszyny to rozwiązanie najbardziej optymalne z punktu widzenia zaspokojenia wszystkich potrzeb pracowników.

Ograniczenie ryzyka związanego z potencjalnym wypadkiem wymaga stworzenia regulaminu korzystania z zakładowej siłowni. Warto w nim wskazać jedną z podstawowych zasad, zgodnie z którą trening z wolnymi ciężarami – w szczególności dotyczący wszelkich ruchów wyciskających – powinien być przeprowadzany z asekuracją, co oznacza obecność przynajmniej jednej dodatkowej osoby. Minimum dwie osoby są również zalecane w kontekście potencjalnego wypadku czy zasłabnięcia. W żadnym razie nie ma wymogu prawnego, aby w obrębie zakładowej siłowni musiał dyżurować specjalnie przeszkolony pracownik w zakresie treningu siłowego. Oczywiście pracodawca jak najbardziej może zorganizować dla pracowników spotkanie z osobą biegłą w tego typu treningu, która wyjaśni jak bezpiecznie korzystać ze sprzętu oraz jak ćwiczyć, aby minimalizować ryzyko kontuzji.

Jeżeli korzystanie z zakładowej siłowni nie jest obowiązkowe. Zatem, jeżeli dojdzie do wypadku nie będzie podstaw do jego kwalifikowania w kategoriach wypadku przy pracy. Jeżeli jednak pracodawca wydałby dyspozycję korzystania z siłowni, wówczas jak najbardziej wypadek mógłby być kwalifikowany w kategoriach wypadku przy pracy, uwzględniając wcześniejsze polecenie pracodawcy.