Wolna Wigilia od 2025 roku

Obowiązkiem każdego pracownika jest wykonywanie pracy dobrowolnie podporządkowanej w miejscu i czasie pod kierownictwem pracodawcy. Powyższa uproszczona wersja definicji stosunku pracy odwołuje się do kluczowego pojęcia czasu pracy — którym jest czas. Chodzi więc o okres, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy, w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.

Przepisy prawa pracy łączą więc obowiązek pozostawania dyspozycji pracodawcy z czasem wolnym od pracy. Zapewnienie właściwej równowagi między czasem pracy a czasem wolnym jest niezbędne dla właściwej regeneracji pracowników. Ma to bezpośrednie przełożenie nie tylko na ilości oraz jakości wykonywanej pracy, ale w szczególności na bezpieczeństwo – mimo iż formalnie przepisy o czasie pracy do przepisów bhp się nie zaliczają.

Ustawa z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy zawiera katalog dni ustawowo wolnych od pracy. Oprócz niedziel przykładowo w grudniu dniami wolnymi od pracy są 25 i 26 grudnia — pierwszy i drugi dzień Bożego Narodzenia.

Od dłuższego czasu postuluje się, aby dniem ustawowo wolnym od pracy był również 24 grudnia. W dniu 27 listopada 2024 r. Sejm uchwalił ustawę, zgodnie z którą od 2025 roku Wigilia (24 grudnia) będzie dniem wolnym od pracy. Uchwalona przez Sejm zmiana ustanawia, zakłada, że 24 grudnia dniem wolnym dla wszystkich pracowników. Dotyczy to również świadczących pracę w placówkach handlowych, dla których teraz, zgodnie z ustawą o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta, Wigilia jest dniem roboczym do godziny 14.00.

Odrzucone zostały wcześniejsze poprawki, by 24 grudnia był dniem wolnym już od roku bieżącego.

Tradycyjnie w licznych zakładach pracy dzień Wigilii jest czasem, w którym pracownicy chętnie korzystają z urlopów wypoczynkowych albo gdzie skracany jest czas pracy. Warto mieć na względzie, że nawet w takim szczególnym dniu — mimo zmniejszonej obsady pracowników — należy zapewnić zatrudnionym bezpieczne higieniczne warunki pracy. Chodzi tu nie tylko o wykonywanie obowiązków pracowniczych w niezbędnych środkach ochronnych, czy zapewnienie bieżącego nadzoru w przypadku prac szczególnie niebezpiecznych. Należy zadbać również o zapewnienie w pracującym dniu 24 grudnia osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy.

Są również i takie firmy, w których to pracodawca sam podejmuje decyzję o zarządzeniu wolnej Wigilii i ustanawia 24 grudnia dniem wolnym od pracy.

Dzień Wigilii, mimo bogatej w tym zakresie tradycji w różnych branżach, w żadnym razie nie jest dniem, w którym można stosować odstępstwo od zasady zachowania trzeźwości w miejscu i czasie pracy. Przepisy zarówno Kodeksu pracy, jak i ustawy o wychowaniu w trzeźwości w żadnym razie nie zawierają postanowień, które pozwalałyby na wnoszenie napojów alkoholowych na teren zakładów pracy, w jakich szczególnych dniach, jak np. Wigilia.

Pamiętajmy, że teraz uchwalone zmiany w zakresie wolnej Wigilii, czyli ustawę o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw musi podpisać Prezydent RP.