Zniszczenie lub znaczne zabrudzenie odzieży własnej pracownika a obowiązek zapewniania odzieży i obuwia roboczego

Obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy sposób kompleksowy dotyczy relacji pracodawca – pracownicy, czyli jest typowy dla stosunku pracy. Niemniej jednak, obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie właściwego poziomu bezpieczeństwa każdej osobie, którą zatrudnia. Tak więc, również pracobiorcom, z którymi pracodawca związany jest umowami prawa cywilnego. Trudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której część prac budowlanych realizowanych jest przez pracowników wyposażonych w odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej. Natomiast drugą część takiego samego zakresu prac wykonywać mieliby przykładowo zleceniobiorcy, traktowani w kwestiach bezpieczeństwa, jak pracobiorcy drugiej kategorii, bez wymaganych środków ochronnych.

Wspomniane wcześniej odzież i obuwie robocze powinny być przez pracodawców nieodpłatnie zapewnione, w szczególności w sytuacji gdy odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu.

Zarówno zniszczenie, jak i zabrudzenie – w tym „znaczne” – nie zostały w przepisach z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy zdefiniowane. Należy więc w powyższym zakresie próbować odwołać się do powszechnego znaczenia użytych przez ustawodawcę zwrotów.

Uwzględniając powyższe, perspektywa każdej z przywołanych wyżej sytuacji powinna generować obowiązek zapewnienia odzieży oraz obuwia roboczego. Z drugiej jednak strony pogorszenie się stanu czegoś – w omawianym przypadku obuwia oraz odzieży – nie do końca jest tożsame z jej zniszczeniem, co może powodować sytuacje sporne. Dla części osób dziury w spodniach – to obowiązujący trend w modzie – dla innych – przejaw naruszenia etykiety w zakresie ubioru w sytuacjach formalnych.

Znacznie więcej wątpliwości w zakresie obowiązku zapewnienia odzieży i obuwia roboczego pojawia się w przypadku zabrudzenia odzieży własnej pracownika, w tym zabrudzenia znacznego. Próżno szukać definicji brudu, zabrudzenia, zabrudzenia znacznego w przepisach z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy. Skoro ustawodawca nie dał rady doprecyzować tego co miał na myśli, znów trzeba odwołać się do potocznego rozumienia przywołanych słów i zwrotów.

Do kompletu układanki brakuje jeszcze doprecyzowania znaczenia słowa „znaczne”. Przyjmuje się, że znaczny to:

• dość duży,

• ważny, znaczący,

• wyróżniający się czymś.

Patrząc na powyższe definicje rodzą się pytania:

• Czy znaczne zabrudzenie to takie, którego nie można usunąć?

• Może to takie zabrudzenie, które występuje na znacznej powierzchni obuwia i odzieży roboczej?

• Czy może znacznym zabrudzeniem będzie sytuacja, w której pracownik przychodzi do pracy w czystym ubraniu, a wychodzi w brudnym? Jednak ma możliwość skutecznego usunięcia brudu, bez naruszenia integralności, w tym właściwych cech użytkowych odzieży i obuwia roboczego.

Wydaje się, że każda z powyższych sytuacji będzie uzasadniała zapewnienie odzieży i obuwia roboczego.

Oczywiście znaczne zabrudzenie jako niezdefiniowane podlega ocenie.

Pamiętaj, że obowiązek zapewnienia odzieży i obuwia roboczego, w sytuacji możliwości znacznego zabrudzenia odzieży własnej pracownika może być kontrolowany przez inspektora pracy. Również on ma prawo do własnej oceny, czy dany przypadek, uwzględniając charakter wykonywanych obowiązków oraz środowisko pracy, kwalifikuje się do zapewniania odzieży i obuwia roboczego. Polemika z inspektorem w tym zakresie to już jednak zupełnie inny temat, do którego przy okazji wrócimy.