Co decyduje o zapewnieniu minimalnej temperatury w miejscu pracy?

W sprawie rozpoznanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z 7 lipca 2012 r., sygn. akt II SA/Ke 356/12 inspektor pracy nakazał spółce zapewnienie w pomieszczeniach pracy (na stanowiskach pracy) w hali temperaturę powietrza nie niższą niż 14º C w terminie wykonania do 15 marca 2012 r.

Jako podstawę prawną wydanego nakazu wskazano przepisy art. 11 pkt. 1 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2012 r. poz. 404 z późn. zm.) i § 30 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).

Spółka odwołała się od nakazu i wniosła o jego uchylenie. W uzasadnieniu podkreśliła, że nie ma możliwości zrealizowania nakazu ze względów technologicznych, bo hala, o której mowa w nakazie inspekcji pracy, jest obiektem o bardzo dużej kubaturze, wybudowanym w latach 50-tych ubiegłego stulecia, gdy obowiązywały inne normy cieplne, a aktualnie wystarczy silniejszy wiatr, aby przy niskich temperaturach następowało wychłodzenie obiektu. We wcześniejszych latach hala była wykorzystywana w całości zakład pracował na trzy zmiany, a obecnie eksploatowane są tylko niektóre maszyny i pomimo prób modernizacji układu grzewczego w niektórych punktach hali, nie uzyskuje się wymaganej temperatury. Aby podnieść komfort pracy zarząd spółki przekazał 2 nagrzewnice elektryczne, w pobliżu których pracownicy mogą się dogrzać.

Okręgowy inspektor pracy utrzymał w mocy wydany nakaz. Organ drugiej instancji stwierdził, że kontrole przeprowadzone w spółce wykazały niespełnienia wymogów dotyczących temperatury w pomieszczeniu pracy. W rozmowach z pracownikami ustalono, że w godzinach rannych temperatura nie przekracza 9ºC. Działania polityki oszczędności przyjęte w spółce mają niekorzystny wpływ na sposób ogrzewania pomieszczeń pracy, a wyłącznie ogrzewanie na krótko przed pojawieniem się pracowników na stanowiskach pracy, nie pozwala uzyskać właściwej temperatury.

Spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, w której podkreśliła, że nie ma możliwości zachowania wymaganej przepisami temperatury, bez poniesienia nadzwyczajnych i nieracjonalnych nakładów, aby zapewnić odpowiednią wymaganą przepisami temperaturę.

WSA w Kielcach oddalił skargę spółki. W uzasadnieniu sąd wskazał, że w hali spółki podczas kontroli temperatura oscylowała w granicach 9º-10ºC i nie przekraczała wymaganych 14ºC.

Zdaniem sądu, w omawianej sprawie nie ma najmniejszych podstaw do twierdzenia, że proces pracy w hali musi się odbywać w takim reżymie technologicznym, który uzasadniałby tolerowanie obniżonej temperatury.

Podnoszony przez spółkę § 44 załącznika nr 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy odnosi się do prac wykonywanych na otwartej przestrzeni lub w nieogrzewanych pomieszczeniach, kiedy to należy zapewnić pracownikom w pobliżu miejsca pracy pomieszczenia umożliwiające im schronienie się przed opadami atmosferycznymi, ogrzewanie się oraz zmianę odzieży, a pomieszczenia te powinny być zaopatrzone w urządzenia do podgrzewania posiłków. Natomiast w omawianej sprawie nie występuje stan opisany w w/w przepisie. Błędne jest więc twierdzenie spółki, że z uwagi na zainstalowane 2 miejscowe nagrzewnice elektryczne, które podnoszą komfort pracy oraz możliwość korzystania z pomieszczeń do ogrzania się pracodawca nie naruszył warunków bhp.

Również argumenty podniesione w skardze spółki, że bez nadzwyczajnych i nieracjonalnych nakładów zapewnienie właściwej temperatury w pomieszczeniach pracy jest niemożliwe należy uznać za bezpodstawne, bowiem odstąpienie przez pracodawcę od wykonania obowiązku zapewnienia pracownikom odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach pracy może być usprawiedliwione względami technologicznymi, a nie jego sytuacją ekonomiczną i dużymi kosztami - podkreślił sąd.

W konsekwencji sąd stwierdził, że nawet znaczny stopień trudności przy wykonywaniu przez zakład pracy obowiązku zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a przede wszystkim konieczność obsługi przestarzałych urządzeń technicznych nie może usprawiedliwiać twierdzenia pracodawcy o niewykonalności decyzji Państwowej Inspekcji Pracy nakazującej wykonanie tego obowiązku.