Śmiertelny wypadek podczas prac ziemnych

W dniu wypadku firma budowlana realizowała roboty budowlane związane z osadzeniem studzienek kanalizacyjnych z kręgów betonowych i ułożeniem rurociągów kanalizacji sanitarnej o średnicy 200 mm, w wykopie wąskoprzestrzennym o głębokości od 2,2 do 3,5 m. W pewnym momencie nastąpiło niekontrolowane osunięcie się części skarpy, znajdującej się ponad niezabezpieczonym wykopem i urobku złożonego w klinie naturalnego odłamu gruntu na przebywające w tym czasie w wykopie dwie osoby, świadczące pracę na rzecz przedsiębiorcy w ramach umowy zlecenia. W wyniku doznanych obrażeń osoby te poniosły śmierć na miejscu zdarzenia.

Na podstawie przeprowadzonego badania okoliczności zaistniałego wypadku przy pracy, w ocenie inspektora pracy, do wypadkuprzyczynił się:

1)     brak zabezpieczenia ścian wykopu, tj. brak zastosowania środków ochrony zbiorowej w formie szalunków prefabrykowanych lub innych rozwiązań technicznych, wymaganych podczas wykonywania tego typu prac ziemnych,

2)     składowanie urobku przy krawędzi nieobudowanego wykopu, w strefie klina naturalnego odłamu gruntu,

3)     niewłaściwa organizacja procesu pracy podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, tj. brak bezpośredniego nadzoru nad prowadzonymi pracami, nieudzielenie instruktażu osobom wykonującym roboty budowane, obejmującego m.in. imienny podział pracy, kolejność wykonywania zadań, wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach,

4)     tolerowanie przez osoby sprawujące nadzór odstępstw od przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

5)     brak sporządzenia instrukcji bezpiecznego wykonywania robót budowlanych i zapoznania z nią osób wykonujących te prace,

6)     niewłaściwe zachowanie się poszkodowanych, spowodowane nieznajomością przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Inspektor pracy ustalił, że podczas wykonywania robót przyłączeniowych instalacji sanitarnej nie była zachowana właściwa organizacja ogólna i stanowiskowa oraz przebieg procesu pracy. Poszkodowani sami decydowali o metodach pracy i wykonywali poszczególne czynności, a bezpośredni nadzór ograniczył się do ustalenia z poszkodowanymi zakresu czynności.

Przedsiębiorca nie zapewnił odpowiednich środków zabezpieczających w związku z wykonywaniem prac w wykopach. Na terenie prowadzonych prac znajdował się jedynie jeden szalunek prefabrykowany o długości krótszej niż odcinki rur, który w dodatku nie był właściwie stosowany.

Ponadto poszkodowanym nie udzielono instruktażu wymaganego podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych. Przedsiębiorca tolerował odstępstwa od przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Natomiast urobek ziemi był składowany przy krawędzi nieobudowanego wykopu w strefie klina naturalnego odłamu.

Wykonawca (przedsiębiorca) nie opracował instrukcji bezpiecznego wykonywania robót ziemnych przy wykonywaniu instalacji wodno-kanalizacyjnej. Dodatkowo poszkodowani na terenie prowadzonych prac nie stosowali środków ochrony indywidualnej głowy (hełmów ochronnych, które były dostępne na budowie).

Teren prowadzonych robót nie został zabezpieczony przed dostępem osób nieupoważnionych. Nie wygrodzono i nie oznakowano stref niebezpiecznych wokół prowadzonych prac ziemnych. Pozostawiono niezabezpieczone, otwarte, nowo zmontowane studzienki kanalizacyjne.

W czasie kontroli nie przedstawiono udokumentowanej oceny ryzyka zawodowego – przedłożone w terminie późniejszym opracowanie sporządzone dla stanowiska monter instalacji nie uwzględniało wszystkich zagrożeń (m.in. związanych z przyczynami tego wypadku).

W wyniku kontroli inspektor pracy skierował do przedsiębiorcy odpowiednie środki prawne, w celu uregulowania stwierdzonych nieprawidłowości.

W związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa przez przedsiębiorcę inspektor pracy powiadomił prokuraturę.

Opr. Red.