Wypadek pracownika dopuszczonego do pracy na podstawie wadliwego orzeczenia lekarskiego

Anna Słowińska
Anna Słowińska
18.04.2017AKTUALNE

Wypadek pracownika dopuszczonego do pracy na podstawie wadliwego orzeczenia lekarskiego

Dopuszczenie przez pracodawcę pracownika do pracy na podstawie wadliwego orzeczenia lekarskiego może stanowić zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy tylko wówczas, gdy zdarzenie wypadkowe nastąpiło przy wykonywaniu pracy przeciwwskazanej ze względu na stan zdrowia pracownika. – orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 3 lipca 2007 r. sygn. akt. I UK 35/07

Stan faktyczny

W dniu 11 kwietnia 2000 r. pracodawca skierował Kazimierza W. na okresowe badania profilaktyczne wskazując, jako rodzaj szkodliwości i uciążliwości na stanowisku pracy m.in.: hałas, zapylenie całkowite oraz zawartość wolnej krystalicznej krzemionki. W dniu 13 kwietnia 2000 r. lekarz z zakresu medycyny pracy stwierdził, że Kazimierz W. jest osobą zdolną do pracy na stanowisku konserwatora maszyn i urządzeń przeróbki mechanicznej węgla, ślusarza, spawacza. W październiku 2008 roku Kazimierz W. w trakcie pracy doznał ostrego zawału mięśnia sercowego, którego następstwem był zgon pracownika. Pracodawca nie uznał jednak śmierci pracownika jako wypadek przy pracy. W związku z powyższym z powództwem do Sądu Rejonowego Sądu Pracy o jego uznanie wystąpiła wdowa Małgorzata W. W pozwie wdowa po pracowniku domagała się sprostowania protokołu powypadkowego i uznanie, że mąż uległ wypadkowi przy pracy.

Rozstrzygnięcia sądów

Sąd Rejonowy

Wyrokiem z 11 maja 2006 r. Sąd Rejonowy – Sąd Pracy w Jastrzębiu Zdroju ustalił, że Kazimierz W. 28 października 2000 r. będąc pracownikiem pozwanej Spółki uległ wypadkowi przy pracy w warunkach niepozbawiających go świadczeń powypadkowych.

Sąd Okręgowy

Wyrokiem z 14 września 2006 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego pracodawcy. Sąd drugiej instancji podzielił w szczególności stanowisko Sądu pierwszej instancji, że w 28 października 2000 r. Kazimierz W. nie mógł być dopuszczony do pracy. Zdaniem Sądu nie ulega wątpliwości, że zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza wykonującego badania profilaktyczne zawierało błędną ocenę zdolności do wykonywania pracy.

Skarga kasacyjna pracodawcy

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Sądu Okręgowego skarżąca strona pozwana (Spółka) zarzuciła naruszenie prawa materialnego - art. 6 ust. 1 ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na bezpodstawnym ustaleniu przez Sąd, że Kazimierz W. w 28 października 2000 r. (będąc pracownikiem pozwanej) uległ wypadkowi przy pracy w warunkach niepozbawiających go świadczeń powypadkowych, podczas gdy zdarzenie to nie było wywołane przyczyną zewnętrzną, a zgon Kazimierza W. miał charakter samoistny spowodowany zawałem mięśnia sercowego. Skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu drugiej instancji oraz o uchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o uchylenie wyroków Sądów obydwu instancji i orzeczenie co do istoty sprawy przez oddalenie powództwa w całości.

wyrok Sądu najwyższego

Sąd Najwyższy uznał za zasadną podstawę skargi kasacyjnej oraz  uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Najwyższy powołał się na swoje dwa wyroki wydane w sprawach, w których przyczyną zdarzenia były błędne orzeczenia lekarskie stwierdzające zdolność do wykonywania pracy. W konsekwencji niewłaściwie w tych orzeczeniach zrozumiano wadliwość badań profilaktycznych i orzeczeń lekarskich, jakoby dopuszczenie do pracy mimo wadliwych badań stanowiło zewnętrzną przyczynę wypadku bez potrzeby ustalenia związku takich nieprawidłowości ze zdarzeniem zaistniałym w określonych warunkach pracy.

SN wyjaśnił, że wypadkiem przy pracy jest zdarzenie ubezpieczeniowe wywołane zadziałaniem przyczyny lub choćby współprzyczyny zewnętrznej pozostającej w związku z pracą, która mogła mieć wpływ na powstanie lub pogłębienie się stanu chorobowego pracownika. Ponadto chodziło także o stan faktyczny, w którym nastąpiło dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy (z jej szkodliwymi warunkami) przeciwwskazanej w konkretnym stanie zdrowia. W drugiej natomiast z powołanych w zaskarżonym wyroku spraw chodziło o dopuszczenie do pracy pracownika w szkodliwych warunkach, w konkretnym stanie zdrowia.  

Ważne

Dopuszczenie do pracy mimo wadliwych badań będzie stanowiło zewnętrzną przyczynę wypadku w połączeniu z ustaleniem związku takich nieprawidłowości ze zdarzeniem zaistniałym w określonych warunkach pracy.

Informacje pracodawcy w skierowaniu na profilaktyczne badania lekarskie pracownika

Kierując Kazimierza W. na badanie profilaktyczne – okresowe pracodawca nie wskazał właściwie rodzaju szkodliwości i uciążliwości pracy. Nie przekazał bowiem informacji dotyczącej narażenia na dymy i pyły spawalnicze, na możliwość wykonywania pracy na wysokości, na zwiększony wydatek energetyczny, narażenia na podwyższoną i obniżoną temperaturę otoczenia. Biorąc pod uwagę treść skierowania lekarz nie miał obowiązku kierowania Kazimierza W. na badanie EKG. Brak badania EKG (wobec faktów wynikających z analiz oceny ryzyka zawodowego w nawiązaniu do przepisów) stanowił, że badanie nie było pełne aby wydać pozytywną lub negatywną odpowiedź dotyczącą istnienia lub braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku pracy.

Uwaga!

Kierując pracownika na badania, pamiętaj, że lekarz zleci tylko takie badania, które wynikają z treści Twojego skierowania.

Kierując pracownika na badania lekarskie jako pracodawca jesteś zobowiązany podać właściwy rodzaj szkodliwości i uciążliwości występujących na danym stanowisku pracy. Pamiętaj, że dopuszczenie do pracy pracownika mimo wadliwych badań nie zawsze będzie stanowiło zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy. W takich sytuacjach będzie zachodzić potrzeba ustalenia związku nieprawidłowości wynikających z wadliwych badań lekarskich ze zdarzeniem zaistniałym w określonych warunkach pracy.

Pamiętaj także, że wadliwość badania profilaktycznego może wystąpić na kilka miesięcy przed wypadkiem pracownika i po tym czasie nie można dostatecznie ustalić czy niezlecone badanie ujawiłoby stan chorobowy pracownika na dzień wypadku.

Ważne

Jeśli dopuścisz pracownika do pracy na podstawie wadliwego orzeczenia lekarskiego może ono stanowić zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy tylko wtedy, gdy zdarzenie wypadkowe nastąpiło przy wykonywaniu pracy przeciwwskazanej ze względu na stan zdrowia pracownika.

Wskazówki z orzeczenia:

Kierując na badania pracownika:

1)      wnikliwie przeprowadzaj ocenę ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy,

2)      zgodnie z przepisami jesteś zobowiązany podać rodzaj szkodliwości i uciążliwości wstępujących na danym stanowisku pracy,

3)      pamiętaj, że lekarz zleci tyko takie badania, które wynikają z treści skierowania,

4)      niepełna ocena ryzyka zawodowego pracownika może mieć odzwierciedlenie w niepełnej treści skierowania na badania lekarskie.

Autor: 

Anna Słowińska

Vox Poland Pomoc Prawna

Autor
Anna Słowińska
prawnik, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Szczecińskiego i studiów podyplomowych "Prawa i Wolności człowieka" zorganizowanych przez Instytut Nauk Prawnych PAN i Helsińską Fundacje Praw Człowieka.