Lewiatan nie zgadza się na kontrole PIP bez zapowiedzi

Jakiś czas temu, w grudniu ur., informowaliśmy na łamach Portalu bhp o pracach nad poselskim projektem zmian do ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, ze zm.), która zakłada dodanie do katalogu wyłączeń stosowania przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wobec działalności gospodarczej przedsiębiorców (art. 84a) w zakresie objętym kontrolą prowadzoną na podstawie przepisów ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (pkt 8).

Obecnie organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli, przy czym kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli (art. 79 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Oczywiście i tu są wyjątki od tej zasady. Jak uzasadniają wnioskodawcy projektu takie wyłączenia, od zasady zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli, są zbyt wąskie i nie obejmują wielu sytuacji, które powinny być przedmiotem wyłączenia. Ponadto, jak wskazuje praktyka, jeżeli kontrola jest zapowiadana nie można rzetelnie ustalić rzeczywistego stanu faktycznego w zakresie przestrzegania przepisów prawa pracy czy stanu warunków pracy. Kolejnym argumentem wnioskodawców, za wprowadzeniem proponowanych zmian, jest obniżanie skuteczności działań kontrolnych PIP, w wyniku konieczności zawiadamiania o zamiarze przeprowadzenia przez PIP kontroli.

Natomiast konfederacja Lewiatan uważa proponowane zmiany za złe rozwiązanie. Swoje stanowisko przedstawiła w opinii, którą doręczyła do Kancelarii Sejmu 23.12.2014 r. Zdaniem przedstawicieli pracodawców „Zaproponowane zmiany w ustawie spowodują wyłom w systemowym rozwiązaniu dotyczącym kontroli stworzonym dla wszystkich funkcjonujących w kraju instytucji kontrolujących przedsiębiorców, przyznają Państwowej Inspekcji Pracy uprzywilejowaną pozycję względem innych instytucji kontrolnych, które w swojej kompetencji mają również uprawnienie do kontrolowania przedsiębiorcy, a także zniweczą dotychczasowy proces racjonalizowania sposobów kontroli oraz ograniczania nadmiernych obciążeń biurokratycznych.”

Konfederacja lewiatan komentując proponowane zmiany przypomina, że: „Przepisy o kontrolach znalazły się w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej na wyraźny postulat przedsiębiorców ze względu na fakt, iż nadmierna liczba kontroli odbywających się na podstawie zróżnicowanych trybów, określonych w rozrzuconych po wielu ustawach przepisach, uniemożliwiały albo w nadmierny sposób utrudniały prowadzenie działalności gospodarczej. Intencją ustawodawcy było wprowadzenie jasnych i ogólnych zasad przeprowadzania kontroli u przedsiębiorców dla wszystkich organów administracji publicznej, które dysponują takimi uprawnieniami. Na podstawie Konwencji nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej inspekcji pracy w przemyśle i handlu, Państwowa Inspekcja Pracy została wyłączona spod zasady dotyczącej ograniczenia czasu trwania kontroli oraz spod zakazu prowadzenia równoległej kontroli, o których stanowią odpowiednio art. 82 i 83 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.” Zdaniem Konfederacji Lewiatan powyższa konwencja nie daje podstaw do wyłączenia Państwowej Inspekcji Pracy spod ogólnych zasad określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej odnośnie kontroli, ani też nie stoi w sprzeczności z ogólnymi zasadami kontroli.

Tak więc, Konfederacja Lewiatan stoi na stanowisku, że „nie znajduje uzasadnienia propozycja wyłączenia PIP spod ogólnych zasad ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, za wyjątkiem tych określonych w art. 82 i 83 ustawy.” Jednocześnie przedstawiciel pracodawców, zwracają uwagę, że PIP ma zawsze prawo wejść na teren zakładu pracy u danego przedsiębiorcy o każdej porze dnia i nocy, jeżeli zachodzi zagrożenie życia czy bezpieczeństwa, co gwarantuje art. 24 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, który stanowi, że inspektorzy pracy są uprawnieni do przeprowadzania, bez uprzedzenia i o każdej porze dnia i nocy, kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli przestrzegania przepisów dotyczących legalności zatrudnienia.

Prace nad omawianym projektem nadal trwają, obecnie w komisjach.