Czy młodociany pracownik może sprzedać piwo bezalkoholowe w ramach pracy lekkiej?

Definicja pracownika zawarta w Kodeksie pracy nie wskazuje na dopuszczalny wiek, od którego można zatrudniać pracowników. Wskazując jedynie, że pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Dopiero w dalszej części Kodeksu pracy w ramach regulacji dotyczących stosunku pracy można doczytać, że pracownikiem może być osoba, która ukończyła 18 lat. Na warunkach określonych w dziale IX pracownikiem może być również osoba, która nie ukończyła 18 lat.

Młodociani mogą być w szczególności zatrudnieni przy pracach lekkich. Problematyka w powyższym zakresie uregulowana jest przepisami BHP zawartymi w Kodeksie pracy, uzupełnionymi o rozporządzenie wykonawcze – rozporządzenie w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac.

Ponieważ opracowany przez pracodawcę wykaz prac lekkich nie może zawierać prac wzbronionych młodocianym, określonych wspomniany wyżej rozporządzeniem, należy przyjąć, że pracą lekką nie może być praca zawarta w przywołanym rozporządzeniu.

Wśród prac wzbronionych młodocianym zawarte są prace zagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu. Są to prace przy, których mógłby być zagrożony dalszy prawidłowy rozwój psychiczny młodocianych. W ramach prac tego rodzaju wskazane są prace związane z produkcją, sprzedażą i konsumpcją wyrobów alkoholowych, w tym obsługa konsumentów w zakładach gastronomicznych.

Czym jest wyrób alkoholowy? Tego przepisy o pracach wzbronionych nie definiują. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości posługuje się pojęciem nie wyrobu, a napoju alkoholowego.

Oceny czym jest „wyrób alkoholowy” nie ułatwia również ustawa z 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych.

Uwzględniając brak zdefiniowania pojęcia wyrobu alkoholowego na gruncie przepisów dotyczących młodocianych nietrudno o spór przykładowo z inspektorem pracy. Szczególnie gdy ten będzie kontrolował problematykę zatrudniania młodocianych przy pracach lekkich w porze letniej, w branży gastronomicznej.

Jeżeli pracodawca zdecyduje się powierzyć młodocianemu sprzedaż napojów alkoholowych lub ich podawanie, w ramach prowadzonej działalności gastronomicznej, zostanie ukarany nie tylko nakazem natychmiastowego odsunięcia młodocianego od pracy, ale również mandatem karnym.

Co jednak w przypadku, gdy sprzedawane lub podawane będzie piwo lub wino bezalkoholowe? W takich przypadkach inspektor nie będzie miał zbyt dużego pola manewru. Przyjmując jednak, że pracodawca udowodni, iż faktycznie sprzedawane lub podawane piwo czy wino alkoholu nie zawiera. Jeżeli inspektor będzie miał wątpliwości zawsze będzie miał prawo zasięgnąć opinii biegłego, w tym laboratorium, co zostanie poprzedzone pobraniem próbek w trakcie kontroli.

Póki inspektor nie będzie miał pewności, że sprzedawany lub podawany napój jest rzeczywiście napojem alkoholowym, co do zasady nie powinien wydawać nakazu odsunięcia od pracy młodocianego, nie mówiąc już o stosowaniu mandatu karnego.