Język szkolenia bhp musi być zrozumiały dosłownie i w przenośni dla osób szkolonych

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
01.03.2022AKTUALNE

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi, odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy, szkolenia bhp. Niestety w przepisach dotyczących szkoleń bhp nie ma bezpośredniego zapisu mówiącego, że szkolenie musi być prowadzone w sposób i w języku zrozumiały dla pracowników. Niezależnie od powyższego należy przyjąć, że aby szkolenie osiągnęło swój cel, powinno być one dostosowane do poziomu odbiorców. Powinno być więc prowadzone w języku, który rozumie odbiorca – pracownik.

Szkolenie bhp dotyczy również pracowników obcojęzycznych

Zasadą jest, że nie wolno dopuścić do pracy pracownika, do której wykonywania nie posiada on:

  • wymaganych kwalifikacji,

  • potrzebnych umiejętności,

  • dostatecznej znajomości przepisów,

  • znajomości zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uwzględniając powyższe, pracodawca musi zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy. Musi też prowadzić okresowe szkolenia w tym zakresie.

Ważne

Szkolenie bhp pracownika, przed dopuszczeniem do pracy, nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

Organizator szkolenia musi zagwarantować przekazanie właściwych treści i informacji szkolonym

Podstawowe źródło prawa pracy, jakim jest kodeks pracy, nie reguluje szczegółowo problematyki szkoleń bhp. Należy w tym zakresie odwołać się do przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Z przepisów przywołanego aktu prawnego wynika, iż pracodawca zapewnia pracownikowi odbycie, odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy, szkolenia. Musi przekazać mu także informacje i instrukcje dotyczące zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej pracy. Szkolenie bhp powinno zapewnić uczestnikom:

  • zaznajomienie się z czynnikami środowiska pracy mogącymi powodować zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników podczas pracy oraz z odpowiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi;

  • poznanie przepisów oraz zasad bhp w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy w zakładzie pracy i na określonym stanowisku pracy, a także związanych z pracą obowiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bhp;

  • nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób,

  • zdobycie wiedzy w zakresie postępowania w sytuacjach awaryjnych oraz udzielenia pomocy osobie, która uległa wypadkowi.

Organizatorem szkolenia bhp może być pracodawca lub jednostka prowadząca działalność szkoleniową. Jego obowiązkiem jest zapewnienie w szczególności:

  • programów szkolenia,

  • wykładowców i instruktorów posiadających zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programów szkolenia.


Język prowadzenia szkoleń bhp musi pozwolić na realizację celów szkolenia bhp

Samo rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp zawiera ramowe programy szkoleń. Wskazuje cele szkolenia, uczestników, sposoby organizacji szkolenia. Jednak przepisy regulujące problematykę szkoleń bhp nie odwołują się do kwestii języka szkolenia. Trudno przyjąć, że język niezrozumiały dla uczestników pozwoli uznać, że cele szkolenia zostały osiągnięte. Tym samym nie można potwierdzić, że szkolenie bhp zostało zorganizowane w sposób prawidłowy.

Ważne

Tak jak instrukcje bhp powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, tak samo szkolenie bhp powinno być przeprowadzone językiem zrozumiałym dla uczestników.

Nie chodzi tutaj jedynie o używanie języka zrozumiałego w dosłownym brzmieniu. Szkolenie misiu również zostać w swoim przekazie dostosowane do specyfiki grupy szkolnej, w zakresie używanego języka. Nawet jeżeli, co do zasady, jest to język ojczysty uczestników szkolenia. Słownictwo mysi być tak dobrane, aby uczestnik rozumiał znaczenie przekazywanych mu treści. W innym wypadku nie można uznać, iż cele szkolenia zostały w pełni osiągnięte z uwagi na brak należytego poziomu komunikacji i tym samym zrozumienia tematu.

Zupełnie odrębną kwestią jest zapewnienie szkolenia bhp w języku polskim pracownikom, którzy tym językiem nie władają w stopniu komunikatywnym i wystarczającym dla zrozumienia przekazywanych na szkoleniu treści.

Przykład:

Pracodawca zatrudnia pracowników z Ukrainy, których znajomość języka polskiego ogranicza się do grzecznościowych zwrotów. Zorganizowanie szkolenia w języku polskim w żadnym razie nie będzie mogło być uznane jako zrealizowane prawidłowo. W takiej sytuacji rolą organizatora szkolenia będzie zapewnienie wykładowcy, który włada językiem zrozumiałym dla osób szkolonych albo tłumacza. Tłumacz ten jednak musi znać siatkę pojęciową języka prawnego oraz prawniczego stosowaną podczas omawiania poszczególnych zagadnień w ramach szkoleń bhp.

Ważne

Zorganizowanie szkolenia w języku niezrozumiałym dla uczestników zostanie zakwestionowane podczas kontroli inspektora pracy. W takiej sytuacji inspektor pracy wyda nakaz zobowiązujący pracodawcę do zapewnienia szkolenia w języku zrozumiałym dla uczestników. Inspektor PIP uzna wcześniejsze szkolenie za niezrealizowane. To zaś wiąże się z dopuszczeniem do pracy pracowników bez uprzedniego szkolenia bhp.

Autor: 

Sebastian Kryczka,

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.