Kto musi zawiadamiać o wypadku swojego przełożonego?

Każdy wypadek przy pracy to wypadek. Jednak nie każdy wypadek to wypadek przy pracy. Aby zdarzenie zostało ostatecznie kwalifikowane w kategoriach wypadku przy pracy, musi:

• mieć charakter nagły,
• być wywołane przyczyną zewnętrzną,
• pozostawać w związku z pracą,
• powodować uraz lub śmierć na osobie poszkodowanego.

Jak już nadmieniłem na wstępie, wypadek przy pracy nie powinien pozostawać prywatną sprawą poszkodowanego. W myśl rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, musi poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego. Jednak z przepisów tego rozporządzenia, które w sposób szczegółowy powinno regulować problematykę powypadkową, nie wynika obowiązek informowania o przypadku wypadku przez inne osoby, które mają o nim wiedzę. W tym zakresie należy odwołać się do kodeksu pracy. Tak to jest, że czasem przepisy szczegółowe znajdują się w regulacjach ogólnych, a czasem na odwrót. Morał z tego taki, że warto znać zarówno przepisy zawarte aktach ogólnych, jak i szczegółowych.

Przepis art. 211 kp. – podstawowego źródła prawa pracy – mówi, że przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie.

Kodeks pracy formalnie odróżnia obowiązki pracownika od obowiązków osób kierujących pracownikami. Jednak wśród obowiązków osób kierujących nie ma obowiązku przekazywania informacji o wypadku przełożonemu, którym w tym przypadku może być pracodawca.

Z powodu braku bezpośrednich przepisów nakazujących osobie kierującej pracownikami zawiadamianie o wypadkach, o wielu z nich wie tylko poszkodowany oraz jego kierownik. Szczególnie jeżeli sprawa dotyczy niewłaściwego zorganizowania stanowiska pracy lub wykorzystania sprzętu. Wszystko po to, aby sprawa nie ujrzała światła dziennego. Natomiast w przypadkach, które wyszły na jaw, osoby kierujące stosowały argument, że art. 212 kp. nie zobowiązuje osób kierujących do zawiadamiania o przypadku wypadku.

Rodzi się więc pytanie, czy powyższy sposób rozumowania należy uznać za słuszny?

Odpowiadając na pytanie, należy przyjąć, że choć przepis art. 212 kp., regulujący zakres obowiązków osób kierujących, jest przepisem szczególnym względem art. 211 kp., to osoba kierująca cały czas ma status pracownika. Jest tak samo zatrudniania na podstawie stosunku pracy, jak inny pracownik. Tak więc nie można uznać, iż do osób kierujących nie ma zastosowania przepis art. 211 kp., który reguluje podstawowe obowiązki z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy względem wszystkich pracowników - również osób kierujących.

Należy tym samym przyjąć, że przepis art. 212 kp. jest przepisem uzupełniającym względem przepisu art. 211 kp. (który zawiera obowiązek zawiadomienia o wypadkach). Tak więc art. 211 kp. jak najbardziej ma zastosowanie względem osób kierujących, jako pracowników w ogólnym znaczeniu. Tym samym osoby kierujące pracownikami nie mogą zasłaniać się brakiem obowiązku zawiadamiania o wypadkach (niezależnie od okoliczności), wyłącznie powołując się na art. 212 kp., regulujący obowiązki osób kierujących pracownikami.