Obowiązek szczepienia na COVID-19 od 1 marca 2022 r. – kogo obejmie?

Okres epidemii COVID-19 to nie tylko czas zmieniającej się liczby zachorowań i zgonów oraz pojawiania się nowych wariantów koronawirusa. Epidemia to czas refleksji. Szczególnie w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa pracy. Obmyślania i wdrażania rozwiązań organizacyjnych oraz technicznych redukujących ekspansywny charakter nowego zagrożenia biologicznego. Wśród nich znalazły się:

• maseczki,

• odległości między stanowiskami pracy,

• bliżej niesprecyzowane w przepisach środki służące zwalczaniu epidemii,

• szczepionka przeciw COVID-19 – uznawana za główny środek profilaktyczny w walce z epidemią.

Od samego początku dobrowolność szczepień dotyczyła wszystkich. Zasada ta obowiązywała również w relacjach pracowniczych. Także, w przypadku zawodów szczególnie narożnych na kontakt z nowym czynnikiem biologicznym. Pozostawało wyłącznie odwoływanie się do sumienia oraz zdrowego rozsądku osób, które świadczą pracę w warunkach podwyższonego ryzyka (ekspozycji) na nowe zagrożenie biologiczne.

Sytuacja w zakresie dobrowolności szczepień w relacjach pracowniczych zaczyna się zmieniać. Przykładem jest rozporządzenie ministra zdrowia z 22 grudnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. Do wcześniejszego rozporządzenia w sprawie ogłoszenia na obszarze RP stanu epidemii dodany został rozdział 6a „Obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych”. Wskazuje on kogo obejmie, w pierwszej kolejności, przymus szczepienia.

Zgodnie z nową regulacją obowiązkowi szczepień przeciwko COVID-19 podlegają:

• osoby wykonujące zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej w podmiotach wykonujących działalność leczniczą oraz osoby wykonujące czynności zawodowe w tych podmiotach, inne niż wykonywanie zawodu medycznego;

• osoby zatrudnione oraz osoby realizujące usługi farmaceutyczne, zadania zawodowe lub czynności fachowe w aptece ogólnodostępnej lub punkcie aptecznym;

• studenci kształcący się na kierunkach przygotowujących do wykonywania zawodu medycznego, o którym mowa w art. 68 ust. 1 pkt 1–8 ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Powyższe osoby mają obowiązek poddać się szczepieniu ochronnemu. Efektem tego będzie otrzymanie unijnego cyfrowego zaświadczenia w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/953 z 14 czerwca 2021 r. w sprawie ram wydawania, weryfikowania i uznawania interoperacyjnych zaświadczeń o szczepieniu, o wyniku testu i o powrocie do zdrowia w związku z COVID-19 (unijne cyfrowe zaświadczenie COVID) w celu ułatwienia swobodnego przemieszczania się w czasie pandemii COVID-19 (Dz. Urz. UE L 211 z 15.06.2021, str. 1).

Obowiązek zaszczepieniu się ma zastosowanie także do osób, u których do dnia 1 marca 2022 r. upłynie więcej niż 6 miesięcy od uzyskania pozytywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2.

Zatem obowiązek szczepień obejmie nie tylko medyków, ale też innych pracowników ochrony zdrowia. Tyle wynika z przepisów rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. Tyle czy aż tyle?

Problem w tym, że choć został:

• wprowadzony obowiązek szczepień wskazanych grup,

•  wskazany termin ostateczny zrealizowania obowiązku szczepień,

to brakuje, na poziomie przywołanego rozporządzenia, przepisów, które regulowałyby kwestie:

• przypadków niezaszczepienia się (poza względami medycznymi),

• wykazywania przed podmiotem zatrudniającym faktu zaszczepienia się. 

Zostały niespełna 2 miesiące, aby wskazane osoby, spełniające kryteria wynikające ze znowelizowana rozporządzenia, wypełniły obowiązek w zakresie szczepień. Wydaje się, że do tego czasu powinny ukazać się brakujące przepisy. Jeżeli nie przepisy, to może zalecenia, uzgodnione z Urzędem Ochrony Danych Osobowych, w zakresie udokumentowania faktu zaszczepienia się i udowodnienia tego przed pracodawcą. Jeśli do tego czasu nie pojawią się brakujące przepisy niezbędne będzie odwoływanie się do przepisów w zakresie ochrony danych osobowych, w tym dotyczących danych szczególnej kategorii, jakimi są dane o stanie zdrowia.

A co z osobami, które podejmują zatrudnienie w szeroko rozumiany placówkach medycznych po 1 marca 2022 r.? Czy one również będą musiały się zaszczepić? Na chwilę obecną przepisy rozporządzenia, przewidujące obowiązek szczepień, mówią o osobach wykonujących, zatrudnionych, kształcących się.Nie wspominają nic o osobach, które:

• będą wykonywały,

• będą zatrudnione,

• będą kształcił się.

Wydaje się, że w stosunku do takich osób również zostanie wprowadzony obowiązek szczepień, siłą rzeczy po 1 marca 2022 r.