Okres wypowiedzenia umowy o pracę a badania profilaktyczne oraz szkolenia bhp

Obok rozwiązania umowy za porozumieniem stron, najbardziej powszechną formą rozstania jest rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem. Przepisy nie definiują w sposób bezpośredni okresu wypowiedzenia. Można jednak przyjąć, że jest to wynikający z przepisów przedział czasu, który musi upłynąć między złożeniem oświadczenia woli w sprawie zakończenia współpracy, a rozwiązaniem stosunku pracy. W praktyce okres wypowiedzenia może trwać nawet trzy miesiące.

Wyłączając sytuację, w której pracownik jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, okres ten jest czasem realizacji obowiązków pracownika, jak również pracodawcy.

W powyższym przypadku pracodawca może mieć wątpliwość czy – uwzględniając stosunkowo krótki okres świadczenia pracy w ramach wypowiedzenia – powinien pracownikowi w pierwszej kolejności zapewnić kontrolne profilaktyczne badanie lekarskie, a następnie uzupełniające szkolenie bhp – instruktaż stanowiskowy.

Odnosząc się do powyższego dylematu należy zauważyć, że przepis regulujący kierowanie pracowników na kontrolne badania profilaktyczne nie zwalniają pracodawcy z obowiązku zapewnienia takiego badania w sytuacji, gdy pracownikowi wręczono wypowiedzenie umowy o pracę. Tym samym argument, że pracownik:

• jeszcze tylko przez okres wypowiedzenia będzie świadczył pracę,
• może być w każdej chwili zwolniony z obowiązku świadczenia pracy

nie jest argumentem przemawiającym za odstąpieniem od zapewnienia badania kontrolnego.

Jeżeli podczas nieobecności pracownika w pracy doszło do zmian w procesie organizacji pracy, np. w:

• procesach technicznych czy technologicznych,
• organizacji stanowisk pracy ich wyposażenia,

wówczas niezależnie od okresu wypowiedzenia należy pracownikowi zapewnić uzupełniający instruktaż stanowiskowy.

W praktyce nie można wykluczyć, że obowiązki z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy w okresie wypowiedzenia będą kontrolowane przez wspomnianego inspektora pracy. Jeżeli inspektor stwierdzi uchybienia w powyższym zakresie, wówczas będzie miał prawo wydać nakaz zobowiązujący pracodawcę do zapewnienia pracownikowi badania kontrolnego oraz instruktażu uzupełniającego, przyjmując oczywiście, że kontrola nie jest przeprowadzana w ostatnim dniu zatrudnienia pracownika. Nie można również wykluczyć mandatu karnego z tytułu naruszenia przepisów bhp przez pracodawcę.

Polemika z inspektorem w powyższym zakresie jest zbędna i w żadnym razie argumenty o tym że pracownik jest w okresie wypowiedzenia nie przekonają inspektora. Jak już wskazałem na wstępie, nie ma przepisów, które zwalniałyby pracodawcę z obowiązku zapewnienia bezpiecznych warunków pracy w okres wypowiedzenia. Wyłącznie zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pozwala uznać, że skierowanie pracownika na profilaktyczne badanie kontrolne oraz zapewnienie instruktażu stanowiskowego może być oceniane jako bezprzedmiotowe.