Różnice między wypadkiem w drodze do lub z pracy a wypadkiem przy pracy – wina poszkodowanego pracownika

Wypadek może mieć miejsce zarówno w pracy, jak również podczas pokonywania drogi do pracy lub z pracy. Musimy jednak pamiętać, ze są to jednak zupełnie inne zdarzenia, choć efekt może być podobny – dochodzi do urazu na osobie poszkodowanego.

Uwzględniając odrębność wypadku przy pracy oraz wypadku w drodze do pracy lub z pracy należy przypomnieć, że za wypadek przy pracy uważa się zdarzenie:

1. nagłe,

2. wywołane przyczyną zewnętrzną,

3. powodujące uraz lub śmierć,

4. które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Jak już zaznaczyłem odrębnym zdarzeniem jest wypadek w drodze do lub z pracy, o którym mowa w art. 57 b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z przywołanym przepisem za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się zdarzenie:

• nagłe,

• wywołane przyczyną zewnętrzną,

• które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.

Ponadto za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się też przypadki, gdy droga ta została przerwana, jeżeli przerwa:

• była życiowo uzasadniona

• i jej czas nie przekraczał granic potrzeby,

a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.

Mimo pewnych podobieństw między wypadkiem przy pracy a wypadkiem w drodze do lub z pracy zdarzenia rozpatrywane są w ramach odrębnych postępowań. Różny jest również sposób dokumentowania dokonanych ustaleń.

W przypadku wypadku przy pracy sporządzany jest protokół powypadkowy, na podstawie wzoru będącego załącznikiem do rozporządzenia w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

W przypadku wypadku w drodze do lub z pracy stosować należy przepisy rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad oraz trybu uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej sporządzania.

Porównując wzór protokołu powypadkowego oraz karty wypadku w drodze do lub z pracy warto zauważyć, że protokół powypadkowy zawiera w szczególności postanowienia:

• ustalono następujące okoliczności wypadku,

• ustalono następujące przyczyny wypadku – w ramach czego stwierdzono nieprzestrzeganie przez pracodawcę następujących przepisów prawa pracy w szczególności przepisów i zasad bhp lub innych przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia,

• stwierdzono, że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez poszkodowanego pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,

• stwierdzono stan nietrzeźwości albo użycie przez poszkodowanego pracownika środków odurzających lub substancji psychotropowych poruszające się w znacznym stopniu do powstania wypadku przy pracy.

Karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy w porównaniu do protokołu powypadkowego to dokument w zakresie ustaleń stanu faktycznego znacznie uproszczony. W zakresie informacji o wypadku zawiera:

• postanowienia odnoszące się do daty wypadku,

• planowanej godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy,

• określenia gdzie doszło do zdarzenia.

W karcie wypadku podaje się również szczegółowy opis okoliczności miejsca i przyczyn wypadku.

Na potrzeby sporządzenia prawidłowo protokołu powypadkowego należy zebrać znacznie szersze informacje o zdarzeniu, w tym wskazujące na ewentualną winę poszkodowanego pracownika. Ma ona bowiem istotne znaczenie w kontekście świadczeń z tytułu wypadku.

W przypadku wypadku w drodze do pracy lub z pracy ewentualne wykazanie winy poszkodowanego pracownika lub przyczynienia się przez niego do wypadku, w mniejszym lub większym stopniu, nie ma znaczenia prawnego w kontekście prawa do świadczeń oraz kwalifikacji zdarzenia. Tym samym w karcie wypadku ewentualne wyeksponowanie winy poszkodowanego pracownika nie będzie brane pod uwagę w kontekście:

• prawnej jego kwalifikacji

• prawa do wynagrodzenia

• prawa do zasiłku chorobowego.

Uwzględniając powyższe, rozstrzygając kwestie winy poszkodowanego w wypadku w drodze do lub z pracy pracownika oraz rozbierając problem na czynniki pierwsze – w zakresie winy umyślnej czy nieumyślnej – nie ma to znaczenia w kontekście prawidłowo prowadzonego postępowania powypadkowego, którego przedmiotem jest zdarzenie, jakim jest wypadek w drodze do lub z pracy.