Jak często przeprowadzać badanie kontrolne pracownika ochrony?

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
25.06.2018AKTUALNE

Na bezpieczeństwo pracy pracownika ochrony składa się nie tylko właściwe wyposażenie czy organizacja czasu pracy, ważny jest również jego stan zdrowia. W przypadku kwalifikowanych pracowników ochrony, niezdolność do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 6 miesięcy uzasadnia przeprowadzenie badania lekarskiego oraz psychologicznego. Zastanówmy się, czy powyższa regulacja szczególna jest do pogodzenia z zawartą w Kodeksie pracy zasadą przeprowadzania badań kontrolnych?

Kto może mieć status pracownika ochrony?

Status prawny pracowników ochrony oraz podstawowe kwestie związane bezpieczeństwem pracy tych osób reguluje ustawa z 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz.U. z 1997 r. nr 114 poz. 740 ze zm.). Pracownikiem ochrony na gruncie przywołanego aktu jest osoba wpisana na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej lub kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego, i wykonująca zadania ochrony w ramach wewnętrznej służby ochrony albo na rzecz przedsiębiorcy mającego koncesję na prowadzenie działalności w zakresie ochrony osób i mienia.

Zauważmy, że pracownikiem ochrony jest również osoba wykonująca zadania ochrony w zakresie niewymagającym wpisu na listę, na rzecz przedsiębiorcy który uzyskał koncesję na prowadzenie działalności w zakresie usług ochrony osób i mienia.

Biorąc pod uwagę przywołaną wyżej definicję pracownika ochrony można wyróżnić pracowników ochrony, którzy:

  • posiadają wpis na listę pracowników kwalifikowanych pracowników ochrony,
  • nie legitymują takim wpisem.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na istotny szczegół – ustawa o ochronie osób i mienia definiując pojęcie pracownika ochrony nie odwołuje się do konkretnej formy zatrudnienia. Przykładowo stosunku pracy. Można zatem uznać, że pracownikiem ochrony jest osoba fizyczna, która wpisuje się w pojęcie pracownika ochrony na gruncie ustawy o ochronie osób i mienia – niezależnie od tego na jakiej podstawie jest zatrudniona.

Jak jest częstotliwość badań lekarskich pracowników ochrony?

Podstawa zatrudnienia pracownika ochrony, jak również fakt legitymowania się wpisem w zakresie kwalifikacji ma jednak znaczenie w kontekście obowiązkowych badań. W przypadku pracowników ochrony posiadających wpis na listę pracowników kwalifikowanych zasadą jest, że podlegają oni badaniom lekarskim oraz psychologicznym co 3 lata. Jednak po okresie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą trwającą dłużej niż 6 miesięcy pracownik kwalifikowany powinien zostać skierowany na badanie – zarówno lekarskie, jak i psychologiczne.

Uwaga!

Powyższa zasada obowiązuje pracowników kwalifikowanych niezależnie od tego czy mają oni jednocześnie status pracowników w rozumieniu prawa pracy czy też nie.

Kłopot w tym, że regulacja nakazująca przeprowadzania badań lekarskich oraz psychologicznych po okresie 6 miesięcznej niezdolności do pracy związanej z chorobą stoi w kolizji z zasadą badań kontrolnych obowiązującą na gruncie Kodeksu pracy. Wynika z niej, że w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Jaką zasadę zatem przyjąć względem kwalifikowanych pracowników ochrony w kwestii kontrolnych badań lekarskich?

Próbując rozstrzygnąć powyższą kwestię należy w pierwszej kolejności ustalić, czy niedysponowany z powodu choroby pracownik ochrony jest pracownikiem zatrudnionym na podstawie stosunku pracy, czy też nie. Jeżeli nie jest pracownikiem w rozumieniu prawa pracy, wówczas należy przyjąć, że względem niego ma zastosowanie zasada zobowiązująca przeprowadzanie badań lekarskich oraz psychologicznych po okresie 6 miesięcznej niezdolności do pracy z powodu choroby. Jeżeli jednak jest pracownikiem zatrudnionym na podstawie kodeksu pracy, wówczas pojawia się problem – czy zastosować przepis szczególny dotyczący pracowników ochrony czy przepis Kodeksu pracy, który znacznie lepiej oddaje zasadę dbałości pracodawcy o zdrowie i bezpieczeństwo pracowników?

Wydaje się, że bardziej optymalnym rozwiązaniem będzie zastosowanie przepisów Kodeksu pracy – mimo tego, że ustawa o ochronie osób i mienia, w zakresie dotyczącym pracowników, do prawa pracy bezpośrednio nie odsyła. Jednak zatrudnienie na podstawie stosunku pracy pracownika ochrony wpisanego na listę pracowników kwalifikowanych powoduje, że osoba taka jest nie tylko pracownikiem ochrony w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie osób i mienia, ale również pełnoprawnym pracownikiem, który ma obowiązki i prawa wynikające z Kodeksu pracy. Tym samym zatrudniając na podstawie prawa pracy pracownika ochrony wpisanego na listę pracowników kwalifikowanych, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby, lepszym rozwiązaniem będzie skierowanie go na badania kontrolne – nie po 6 miesiącach niezdolności do pracy – tylko po niezdolności do pracy spowodowanej chorobą trwającej dłużej niż 30 dni.

Autor: 

Sebastian Kryczka

Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.