26 lipca decyzja o dalszym losie odszkodowań powypadkowych dla funkcjonariuszy

W projekcie ustawy systemowo uregulowano kwestie dotyczące świadczeń odszkodowawczych z tytułu śmierci, wypadku lub choroby pozostającej w związku ze szczególnymi warunkami lub właściwościami służby. Chodzi o świadczenia odszkodowawcze przysługujące funkcjonariuszom:

• Policji,

• Państwowej Straży Pożarnej,

• Straży Granicznej,

• Biura Ochrony Rządu,

• Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

• Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego

• oraz członkom rodzin zmarłych funkcjonariuszy.

Według projektu, tak jak dotychczas, jednorazowe odszkodowanie otrzyma funkcjonariusz lub rodzina zmarłego funkcjonariusza z powodu wypadku lub choroby pozostającej w związku ze szczególnymi warunkami lub właściwościami służby. Wyjątkiem będą wypadki w drodze do miejsca i z miejsca wykonywania służby. Jeżeli jednak funkcjonariusz ulegnie wypadkowi w drodze do miejsca lub z miejsca wykonywania służby na skutek interwencji odszkodowanie będzie przysługiwać. Takie rozwiązania są zgodne z powszechnymi zasadami ubezpieczenia z tytułu wypadków przy pracy.

Nowe przepisy nie obejmą wypłaty odszkodowania za utracone lub zniszczone/uszkodzone przedmioty osobistego użytku. Do projektu ustawy wprowadzono definicję „choroby pozostającej w związku ze szczególnymi warunkami lub właściwościami służby” – będzie to choroba spowodowana działaniem czynników szkodliwych w środowisku służby, bądź choroba wymieniona w wykazach chorób pozostających w związku z pełnieniem służby. Wykaz chorób zostanie przedstawiony w rozporządzeniach do ustawy. Oprócz wykazu, w rozporządzeniach będą także uregulowane zasady ustalania uszczerbku na zdrowiu (w czasie wypadku lub choroby) oraz normy oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu.

Zmianie uległaby również definicja „wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby”. W stosunku do obecnego brzmienia uzupełniono ją o następstwo zdarzeń w postaci uszkodzenia tkanek ciała, uszkodzenia lub zaburzenia funkcjonowania narządów bądź śmierci. Oznacza to, że zdarzenie pozostające bez wpływu na zdrowie funkcjonariusza nie będzie uprawniać go do otrzymania świadczenia z tytułu wypadku.

W projekcie wyszczególniono okoliczności, które będzie można uznać za nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, w wyniku którego funkcjonariusz doznał urazu lub śmierci. Oprócz powyższych definicji, w projekcie ustawy znalazły się zmodyfikowane definicje, urazu, uszczerbku na zdrowiu – stałego i długotrwałego. Stopień uszczerbku będzie ustalany w procentach, przy czym suma procentów uszczerbków ustalonych dla poszczególnych uszkodzeń nie może przekroczyć 100%.

Zgodnie z projektem, funkcjonariusz (bądź funkcjonariusz zwolniony ze służby) otrzyma jednorazowe odszkodowanie gdy:

• pozostając w służbie doznał uszczerbku na zdrowiu lub zmarł wskutek wypadku w ciągu 3 lat od dnia wypadku,

• doznał uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby powstałej w czasie służby lub nie później niż w ciągu 3 lat od dnia zwolnienia ze służby,

• zmarł wskutek choroby powstałej w czasie służby lub w ciągu 3 lat od dnia ustalenia uszczerbku na zdrowiu z powodu tej choroby, nie później jednak niż w ciągu 3 lat od zwolnienia ze służby.

W projektowanej ustawie znalazły się przepisy określające (tak jak obecnie) przypadki, w których wyłączona będzie odpowiedzialność odszkodowawcza. Do czynników wyłączających zaliczono – oprócz stanu nietrzeźwości – również pozostawanie pod działaniem środków odurzających, psychotropowych lub innych substancji o podobnym działaniu.

Określono również listę członków rodziny funkcjonariusza uprawnionych do otrzymania jednorazowego odszkodowania. Chodzi m.in. o: dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, wnuki, rodzeństwo, w tym również te w ramach rodziny zastępczej, rodziców, macochę i ojczyma.

Zmieniono zasady określania jednorazowego odszkodowania. Rekompensata finansowa za jednakowe uszczerbki na zdrowiu będzie jednakowa dla wszystkich funkcjonariuszy, bez względu na stopień, stanowisko i rodzaj służby. Podstawą do obliczenia wysokości odszkodowania ma być przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w roku poprzednim. Zmieni się sposób wyliczenia odszkodowania – zastosowany będzie system wielokrotności. Do tej pory obowiązywały świadczenia określone stałymi kwotami.

Jednorazowe odszkodowanie będzie wynosić 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. Odszkodowanie będzie można zwiększyć, szczegółowe przepisy ustawy określają przypadki ww. zwiększenia. Określono ponadto wysokość jednorazowego odszkodowania w przypadku gdy uprawnionym będzie tylko jeden członek rodziny zmarłego funkcjonariusza. Wysokość odszkodowania będzie wówczas wynosić:

• dla małżonka lub dziecka – 18-krotność przeciętnego wynagrodzenia,

• dla innego członka rodziny – 9-krotność przeciętnego wynagrodzenia.

Wskazano również wysokość odszkodowania dla uprawnionych jednocześnie innych członków rodziny, m.in. małżonek i jedno lub więcej dzieci lub dwoje lub więcej dzieci, inni członkowie rodziny niż małżonek lub dzieci. Przyjęto, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach możliwe będzie podwyższenie odszkodowania przez ministra spraw wewnętrznych lub prezesa Rady Ministrów.

Prawo do jednorazowego odszkodowania pieniężnego i jego wysokość będzie ustalana na podstawie m.in.: orzeczenia komisji lekarskiej, protokołu powypadkowego i dokumentów potwierdzających stan cywilny lub stopień pokrewieństwa uprawnionego członka rodziny z poszkodowanym funkcjonariuszem. Wypłaty odszkodowania dokonywać będzie jednostka organizacyjna, w której zaopatrzeniu pozostaje funkcjonariusz, a w przypadku zmarłego lub zaginionego – jednostka, w której był zatrudniony przed dniem wypadku lub zgonu.

W projekcie ustawy znalazły się również przepisy dotyczące postępowania powypadkowego, obowiązków ciążących na kierownikach jednostek organizacyjnych oraz zasad dokumentowania wypadków, działania komisji powypadkowych, sporządzania protokołów z wypadków. Protokół powypadkowy wraz z dokumentacją powypadkową ma być przechowywany przez 15 lat. Nowością jest obowiązek prowadzenia rejestru wypadków pozostających w związku ze służbą. Rejestry będą prowadzone przez kierowników jednostek organizacyjnych służb.