Jak utrzymać „dyscyplinę” podczas szkolenia?

01.02.2017AKTUALNE

Jak utrzymać „dyscyplinę” podczas szkolenia?

Zapewne prowadząc szkolenia bhp spotkaliście się z sytuacją tzw. „ czarnej owcy” w grupie szkoleniowej – czyli osoby, która przeszkadza w prowadzeniu szkolenia, rozprasza grupę. Nie jest łatwo poradzić sobie z taką osobą biorąc pod uwagę, że jest to dorosły człowiek przysłany na szkolenie odgórnie przez pracodawcę. Oto sprawdzony sposób radzenia sobie z osobami, które utrudniają prowadzenie szkoleń bhp.

Korzyści 

Dzięki wskazówkom zwartym w tekście:

  • Poradzisz sobie osobami przeszkadzającymi, utrudniającymi prowadzenie szkolenia
  • Zrealizujesz założone cele szkolenia bhp
  • Podniesiesz swój autorytet jako wykładowcy

Z doświadczeń i badań nad procesem szkoleń bhp wynika, że nie na wszystkich poprawnie zaprojektowanych zajęciach automatycznie uzyskuje się dyscyplinę wszystkich uczestników. Zdarzają się jednostki o już utrwalonej skłonności do zachowań niestosownych. Tworzy się wówczas sytuacja napięta, gdyż świadomie prowokujący sposób zachowania się jednego szkolonego, czy też grupy szkolonych może być przeszkodą w podjęciu i kontynuowaniu pracy przez pozostałych szkolonych. Rodzi się wówczas pytanie, co w takiej sytuacji zrobić, jak poradzić sobie z takim problemem? Rozwiązaniem może być zastosowanie metody indywidualizowania zadań dla uczestników szkoleń zakłócających tok nauczania i stopniowego ich włączania do pracy w grupie lub zespole szkoleniowym.

Uczestnikowi, który zakłóca szkolenie, należy wyznaczyć dodatkowe zadanie sprawdzające jego wiadomości i umiejętności z zakresu bhp w odniesieniu do jego stanowiska pracy. Owe zadanie dodatkowe może więc odnosić się do jego różnego rodzaju czynności i obowiązków służbowych, np.:

  • czynności technologicznych – dotyczących metod działania, technologii wytwarzania, świadczenia usług, wykonywania operacji, opracowywania projektów;
  • obowiązków organizacyjnych – dotyczących organizacji pracy na własnym stanowisku oraz organizacji pracy podległych pracowników;
  • czynności oraz obowiązków kierowania i współpracy – dotyczących współpracy z drugim pracownikiem, kierowania zespołem i współpracy w ramach zespołu, z przełożonymi, kooperantami a także otoczeniem firmy;
  • czynności oraz obowiązków kontroli i oceny jakości – dotyczących samokontroli wykonywanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości produktów i usług, obowiązków związanych z procedurami systemu zapewnienia jakości w firmie.

Uczestnik zakłócający tok szkolenia dokonuje najpierw samooceny wiadomości i umiejętności z zakresu bhp na swoim stanowisku pracy a następnie przedstawia owe zadanie na forum grupy (kolejno dyskusja, ocena zadania przez zespół). Ważne jest, aby uczestnik uzasadnił konieczność swoich zachowań uwzględniających zasady bhp.

Uczestnika zakłócającego szkolenie bhp należy poprosić, aby na forum grupy dokonał bilansu swoich kompetencji dotyczących bhp. W trakcie dyskusji w grupie należy zdiagnozować/ocenić obszary braku wiedzy i umiejętności uczestnika oraz wynikające konsekwencje dla osoby zakłócającej i grupy.

Zachowanie uczestnika szkolenia może wynikać z sytuacji problemowej w jakiej się znalazł, np. związanej z niewiedzą w zakresie obowiązków bhp.

Zachowanie szkolonych wynika nie tylko z ich cech osobowości, ale i z sytuacji problemowej, w jakiej się znaleźli. Stąd zasadą jest, że instruktor musi kłaść nacisk nie tylko na utrwalanie przekonań o potrzebie kształtowania w sobie postawy zdyscyplinowania, ale również nie powinien dopuszczać do stwarzania sytuacji przeczącej takiemu przekonaniu.

Oznacza to, że szkolący musi organizować sytuacje, które same będą wymagać zdyscyplinowanego zachowania (np. strategia nauczania oparta na konkretnych procedurach), sterowanego przez określone etapy szkolenia, oceniane na podstawie ściśle ustalonych osiągnięć (standardy wymagań).

Podstawowymi czynnikami motywującymi działania uczestników szkolenia, zwłaszcza w sytuacji realizowania tych samych zadań edukacyjnych przez szkolonych o różnym poziomie przygotowania i wyrobienia umysłowego (sprawność umysłu), są:

  • skupienie uwagi,
  • mobilizowanie chęci do podjęcia działań,
  • zaciekawienie szkolonych.
Ważne

Instruktor, trener przygotowując się do szkolenia powinien zadać sobie pytania, czy:

  • przewiduje sytuacje trudne, jeżeli tak, to jakie,
  • będzie starał się zapewnić osiągnięcie rezultatu w razie pojawiania się przewidywanych trudności, jeżeli tak, to w jaki sposób?

Powyższe pytania mogą stanowić podstawę do zidentyfikowania i usunięcia popełnianych błędów w procesie szkolenia.

Pamiętajcie, że swoje czynności trener, instruktor powinien rozpatrywać zawsze w trzech fazach:

  • przygotowawczej, gdzie chodzi o nastawienie uczestników szkolenia na zadania edukacyjne i uruchomienie ich energii do podjęcia zadań;
  • właściwej, dotyczącej kierowania pracą szkolonych nad wykonaniem zadań;
  • końcowej, która sprowadza się do porównania celu zajęć z założonym rezultatem oraz skłonieniem uczestników szkolenia do samokontroli i samooceny.
Autor: 

dr Andrzej Balasiewicz
specjalista ds. edukacji w organizacji
i rozwoju kapitału ludzkiego