Ograniczenie zadań służby bhp w czasie epidemii

Zatrudnienie przekraczające 100 pracowników rodzi na pracodawcy obowiązek utworzenia służby bhp, która pełni funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Szczegółowy zakres obowiązków – a ściślej mówiąc zadań i uprawnień pracowników służby bhp nie może być przez pracodawcę kształtowany w sposób dowolny – wynika bowiem z przepisów rozporządzenia w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.

Do zakresu działania służby bhp należy w szczególności przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Służba bhp jest również zobowiązana do bieżącego informowania pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń, w tym szeroko rozumiane doradztwo w zakresie stosowania przepisów oraz zasad bhp.

Czas epidemii to okres szczególnej próby dla funkcjonujących w zakładzie pracy komórek bhp – niezależnie od ich liczebności. Obok obowiązków wykonywanych rutynowo, zmierzających do zapewnienia bezpiecznych warunków pracy, wynikających z funkcjonujących od wielu lat przepisów, doszły zadania dodatkowe związane z koniecznością monitorowania wywiązywania się przez pracodawcę z obowiązków związanych z COVID-19 – mających przełożenie na bezpieczeństwo zatrudnionych. Uwzględniając zakres zadań pracowników służby bhp, w tym fakt, iż ich miejscem pracy nie jest (co do zasady) konkretne stanowisko pracy w zakładzie, tylko cały zakład pracy, może powstać wątpliwość, jak zapewnić prawidłowe funkcjonowanie służby bhp i jednocześnie pogodzić obowiązek dbałości o zdrowie i życie pracowników tych komórek bhp w czasie epidemii.

Odnosząc się do powyższego dylematu pracodawca może mieć wątpliwości w zakresie możliwości zarówno ograniczenia zadań pracowników służby bhp, jak również możliwości zlecenia pracownikom służby bhp pracy zdalnej – w celu przeciwdziałania COVID-19.

Możliwość skierowania pracowników służby bhp do pracy zdalnej od początku budzi mieszane uczucia. Z jednej strony pracownicy służby bhp mogą być bardziej narażeni w związku z COVID-19, z drugiej trudno pogodzić kompleksowe wykonywanie zadań służby bhp z poziomu miejsca zamieszkania.

Możliwość wypracowania w pełni kompromisowych rozwiązań będzie istniała w przypadku wieloosobowej komórki bhp – co pozwoli na rotacyjne wykonywanie obowiązków z poziomu zakładu pracy oraz w ramach pracy zdalnej. W takim przypadku możliwość wykonywania pracy zdalnej powinna być stosowana w pierwszej kolejności względem pracowników starszych, w tym takich, u których wiadome pracodawcy dolegliwości zdrowotne mogą stanowić czynnik ryzyka związany z COVID-19.

Jednak w przypadku gdy zakład zatrudnia jednego pracownika komórki bhp możliwość wykonywania obowiązków wyłącznie w trybie zdalnym wydaje się być wykluczona. Wówczas niezbędne będzie naprzemienne wykonywanie pracy – zdalnej z koniecznością wykonywania poszczególnych obowiązków z poziomu zakładu pracy.

Skoro inspektorzy pracy w okresie epidemii zostali zwolnieni z konieczności chodzenia na kontrole do zakładów pracy (co jest ich ustawowym obowiązkiem, za który otrzymują wynagrodzenie) – to jak najbardziej istnieją podstawy aby praca pracowników służby bhp została, w porozumieniu z pracodawcą, tak zorganizowana, aby ograniczyć do minimum ryzyko związane z COVID-19. Z całą pewnością modyfikując dotychczasową organizację pracy pracowników służby bhp należy uwzględnić specyfikę warunków pracy, aktualną sytuację „epidemiczną” w kraju i w zakładzie, jak również dodatkowe czynniki – w szczególności wiek i sytuację zdrowotną pracowników służby bhp.