Czytelność znaków klawiatury do pracy przy komputerze

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
12.04.2024AKTUALNE

Czytelność znaków klawiatury do pracy przy komputerze

Klawiatura komputerowa powinna spełniać wymagania minimalne w zakresie bhp oraz ergonomii określonych w przepisach rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. W szczególności znaki na klawiaturze powinny być kontrastowe i czytelne. Czym jest kontrast oraz czytelność klawiatury?

Do jakich klawiatur komputerowych zostały określone wymagania?

Wykorzystywane w procesach pracy klawiatury zewnętrzne podłączone do komputerów stacjonarnych lub systemów przenośnych, powinny cechować się właściwymi parametrami. Co ciekawe parametry dotyczące klawiatur opisane w minimalnych wymaganiach bhp oraz ergonomii dotyczą, co do zasady, wyłącznie klawiatur zewnętrznych. Tym samym nie mają bezpośredniego zastosowania do klawiatur systemów przenośnych, do których przepisów rozporządzenia nie stosuje się, w sytuacji gdy systemy takie przeznaczone są do użytkowania na danym stanowisku pracy w czasie krótszym niż co najmniej połowa dobowego wymiaru czasu pracy.

Ważne

Jeżeli natomiast systemy przenośne przeznaczone są do użytkowania co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, wówczas korzystanie z klawiatury laptopa jest wykluczone. Obowiązkiem pracodawcy jest bowiem wyposażenie pracownika w klawiaturę zewnętrzną. Oznacza to jedno – z punktu widzenia wymogów bhp – zintegrowana klawiatura laptopa może być co do zasady dowolna.

Wspomniane klawiatury zewnętrzne muszą stanowić osobne elementy wyposażenia podstawowego stanowiska pracy – osobne od komputera oraz monitora. Konstrukcja klawiatury powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy.

Uwaga!

Powierzchnia klawiatury powinna być matowa, a znaki na klawiaturze powinny być kontrastowe i czytelne.

Znaki kontrastowe i czytelne – czyli jakie?

Znaki kontrastowe i czytelne – oto jest pytanie. Jest szczególnie niejasne uwzględniając brak zdefiniowania tego czym jest znak kontrastowy, czytelny, nie mówiąc już o takiej kwestii, jak czcionka stosowana przez producenta klawiatury. Ta też może być mniej lub bardziej czytelna.

Zgodnie z definicją słownika języka polskiego PWN „czytelny” to nie tylko zrozumiały, ale w pierwszej kolejności łatwy do odczytania. Kontrastowy to natomiast tworzący z czymś kontrast, skrajnie odmienny, przeciwny.

Nie ma więc problemu, jeżeli klawiatura jest koloru białego, beżowego, jasnoszarego, a znaki na klawiaturze są czarne. Podobnie sytuacja zdaje się być klarowna, gdy klawiatura jest czarna, a znaki są białe. W takich przypadkach zdecydowanie można mówić o kontraście znaków. Ich czytelność to nie tylko kwestia wspomnianego kontrastu, ale również zastosowanej czcionki.

Klawiatura podświetlana a wymogi kontrastu i czytelności

Problemem mogą okazać się klawiatury podświetlane, a które doskonale sprawdzają się w sytuacji gdy dookoła nie ma żadnych innych źródeł światła poza ekranem monitora oraz klawiaturą. Jednak za dnia część klawiatur podświetlanych niestety wykazuje nie najlepszy kontrast znaków i tym samym czytelność, a jeżeli podświetlenie jest wyłączone praktycznie niespotykanym zjawiskiem jest tak dobry poziom kontrastu, jak ma to miejsce w przypadku klawiatur bez podświetlenia.

Tak więc, klawiatury podświetlane, mimo iż w pewnych warunkach oświetlenia — a właściwie jego braku — spełniają się doskonale. W przypadku oświetlenia dziennego mogą okazać się problematyczne w ocenie właściwej czytelności znaków oraz ich właściwego kontrastu.

Co na to inspektor PIP w przypadku kontroli?

Wydaje się, że inspektor z własnej inicjatywy nie będzie przesadnie analizował czytelności klawiatury. Skoncentruje się raczej na tym czy rzeczywiście stanowi ona zewnętrzny niezależny element wyposażenia.

Gorzej, jeżeli któryś z pracowników napisze skargę. W takim przypadku inspektor w ramach kontroli może we własnym zakresie rozważyć, czy rzeczywiście klawiatura jest mało czytelna w warunkach oświetlenia dostosowanego do charakteru wykonywanej pracy, w tym przykładowo tego czy wiąże się ona z korzystaniem z dokumentów papierowych.

Gdyby się tak zdarzyło, że inspektor wyda nakaz wymiany klawiatury ponieważ w jego ocenie będzie ona mało czytelna pracodawca powinien odwołać się od takiego nakazu do okręgowego inspektora pracy. Głosem w dyskusji, uzasadniającym odwołanie będzie fakt, że przepisy rozporządzenia nie definiują, jak już powiedziano, tego czym jest właściwa czytelność oraz kontrast znaków klawiatur, które mogą być używane na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.

Autor: 

Sebastian Kryczka,

Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.