Fajerwerki w przerwie od pracy – co jeżeli dojdzie do wypadku?

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
30.12.2022AKTUALNE

Zbliżający się Sylwester może sprzyjać potrzebie wypróbowana rozwiązań pirotechnicznych, które będą stosowane w nocy z 31 na 1 stycznia. Ponieważ pracownicy mają różne sposoby na spędzanie przerwy od pracy – wyliczanej do czasu pracy nie można wykluczyć puszczania fajerwerków, w takim właśnie przedziale czasu. Co jeżeli dojdzie do wypadku?

Stosunek pracy w przeciwieństwie do elastycznych form zatrudnienia, jakimi są umowy prawa cywilnego, wiąże się z określonymi obostrzeniami w zakresie organizacji pracy. Właściwa organizacja pracy dotyczy zarówno kwestii technicznego bezpieczeństwa wykonywania obowiązków pracowniczych, jak również czasu w pracy – czyli czasu, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy, w umówionym miejscu, jakim najczęściej jest zakład pracy.

Właściwa organizacja czasu pracy ma bezpośrednie przełożenie na kwestie bezpieczeństwa. Typowa dniówka robocza to 8 godzin. Trudno jednak przyjąć, że właściwą praktyką byłoby zorganizowanie pracy nieprzerwanej przez 8 godzin. Nie można wówczas mówić nie tylko o bezpieczeństwie, ale również o właściwej jakości i ilości świadczonej pracy.

Prawo do przerwy w pracy, wliczanej do czasu pracy

W celu zapewnienia pracownikom właściwego poziomu regeneracji w trakcie pracy, przepis art. 134 kp wprowadził zasadę, zgodnie z którą jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy. Przywołany przepis wprowadza jeden wymóg, co do konieczności udzielania tego rodzaju przerwy w pracy – przynajmniej 6 godzinna praca w wymiarze dobowym. Przerwę taką mają zatem zarówno pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych, jak również osoby pracujące w biurach.

Jak pracownicy mogą wykorzystywać przysługującą im przerwę w pracy, wliczaną do czasu pracy?

Przerwa od pracy oznacza, że co do zasady pracownik ma dowolność w zakresie sposobu jej wykorzystywania. Może za wyjątkiem sytuacji kiedy w trakcie takiej przerwy wydawane są posiłki profilaktyczne. W dużej części przypadków przerwa wykorzystywana jest rzeczywiście na zjedzenie posiłku, czasem zrobienie zakupów – również poza sklepem internetowym, wykonanie telefonu czy umówienie się na wizytę lekarską. Możliwości jest bardzo dużo. Oczywiście należy wykluczyć w czasie przerwy podejmowanie działań, które mogą mieć później wpływ na zdolność do wykonywania pracy, ale z tym w praktyce bywa różnie.

Fantazja pracowników w zakresie zagospodarowania przerwy wliczanej do czasu pracy nie ma granic. Zbliżający się koniec roku kalendarzowego rodzi dodatkowe niebezpieczeństwo. Nie można bowiem wykluczyć sytuacji, kiedy to pracownicy zechcą w czasie przerwy wypróbować dostępne w sklepach fajerwerki.

Fajerwerki w czasie regulaminowej przerwy wliczanej do czasu pracy

Sezon fajerwerków wiąże się ze zwiększoną liczbą pacjentów w placówkach medycznych. Nieumiejętne obchodzenie się z wszelkiego rodzaju petardami może prowadzić do urazu – uszkodzenia narządu wzroku, poparzenia twarzy, rąk, a w skrajnych przypadkach nawet bardzo poważnych uszkodzeń ciała.

Wszelkie eksperymenty z fajerwerkami w czasie regulaminowej przerwy wliczanej do czasu pracy również mogą wiązać się z urazami. Jeżeli wystąpi uraz, wówczas mamy do czynienia z wypadkiem, czyli zdarzeniem nagłym, wywołanym przyczyną zewnętrzną.

Jeżeli podczas eksperymentów z fajerwerkami, w czasie przerwy śniadaniowej, pracownik dozna urazu, wówczas należy udzielić mu pierwszej pomocy. Gdy formalnie zdarzenie zostanie zgłoszone jako wypadek, co do zasady rekomendowanym jest wszczęcie postępowania powypadkowego. Będzie ono stosunkowo krótkie, a ostateczna kwalifikacja zdarzenia nie pozwoli na uznanie, że zdarzenie spełnia cechy wypadku przy pracy. Nawet przyjmując, że do urazu dojdzie podczas przerwy wliczanej do czasu pracy, absolutnie nie ma podstaw aby przyjąć, że został zachowany związek z wykonywaną pracą.

Uwaga!

Nawet gdy pracodawca pozwala pracownikom na zupełną swobodę w zakresie wykorzystywania regulaminowej przerwy wliczanej do czasu pracy, nie będzie podstaw do kwalifikowania wypadku związanego z puszczaniem fajerwerków w czasie takiej przerwy w kategoriach wypadku przy pracy.

Rada eksperta:

W celu uniknięcia powyższych wątpliwości rekomendowanym jest wprowadzenie na szczeblu zakładowym zupełnego zakazu:

  1. wnoszenia na teren zakładu pracy wszelkich materiałów pirotechnicznych,

  2. stosowania przez pracowników materiałów pirotechnicznych, zarówno:

  • na terenie, jak również poza terenem zakładu pracy,

  • w czasie pracy, jak również w czasie który jest wliczany do czasu pracy – a który jest czasem rzeczywistego braku wykonywania obowiązków pracowniczych.

Autor: 

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.