Pracownicy zaszczepieni przeciwko COVID-19 a organizacja pracy bez maseczek

Epidemia COVID-19 twa i nic nie wskazuje na to aby miało się to w najbliższym czasie zmienić. Trend spadkowy w zakresie liczby zachorowań oraz zgonów sprawia, że stopniowo luzowane są ograniczenia w zakresie szeroko rozumianego funkcjonowania w relacjach społecznych.

Niezależnie od podejmowanych przez pracodawców działań, w zakresie aktualizacji oceny ryzyka zawodowego, oraz stosowanej profilaktyki, w dalszym ciągu obowiązują powszechne regulacje dotyczące zakładów pracy wynikające z rozporządzeń w sprawie zakazów i nakazów. Zgodnie z nimi zakłady pracy mają obowiązek zapewnić osobom zatrudnionym, niezależnie od podstawy zatrudnienia:

• rękawiczki jednorazowe
• lub środki do dezynfekcji rąk,
• jak również odległość między stanowiskami pracy wynoszącą co najmniej 1,5 m, chyba że jest to niemożliwe ze względu na charakter działalności wykonywanej w danym zakładzie pracy, a zakład ten zapewnia środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii.

Funkcjonuje również obowiązek zakrywania ust i nosa przy pomocy maseczek, w szczególności w zakładach pracy, jeżeli w pomieszczeniu przebywa więcej niż jedna osoba – chyba, że pracodawca postanowi inaczej.

Organizując przestrzeń pracy pracodawcy mogą mieć wątpliwości czy pracownicy, którzy dobrowolnie, i sami z siebie, ujawniają fakt zaszczepienia przeciwko COVID-19 mogą funkcjonować w obrębie stanowisk pracy w odległości mniejszej niż 1,5 m i czy muszą korzystać z maseczek?Przecież brak jest bezpośrednich przepisów zobowiązujących pracownika do ujawniania faktu zaszczepienia się.

W pierwszej kolejności trzeba zauważyć, że pracodawca może postanowić, iż w pomieszczeniu pracy, w którym przebywa więcej niż jedna osoba nie ma obowiązku noszenia maseczek zasłaniających usta i nos. Odnosząc powyższą regulację do zasad organizacji stanowisk pracy z zachowaniem 1,5 m odległości można przyjąć, iż maseczki faktycznie będą zbędne, ale wówczas, gdy pracodawca zdoła taką minimalną odległość zapewnić.

Przepisy normujące zasady związane z zachowaniem odległości między stanowiskami pracy nie dają bezpośredniej podstawy do zmniejszenia odległości między stanowiskami, w przypadku gdy w ich obrębie świadczą pracę osoby zaszczepione.

Uwzględniając powyższe należy przyjąć, że fakt zaszczepienia pracownika oraz dobrowolne ujawnienie tej okoliczności nie ma wpływu na obowiązek zachowania minimalnej 1,5 m odległości między stanowiskami pracy.

Istnieje oczywiście pewien „wytrych” w stosowaniu odległości. W końcu 1,5 m odległość dotyczy „stanowisk pracy”, a nie „pracowników”. Z definicji „stanowiska pracy” wynika, że pod pojęciem stanowiska pracy kryje się przestrzeń pracy, wraz z  wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę. Uwzględniając powyższe, jak najbardziej dopuszczalnym rozwiązaniem jest sytuacja, w ramach której w obrębie jednego stanowiska pracy praca wykonywana jest przez większą liczbę pracowników. Wówczas pracodawca w razie kontroli może wykazać, że zachowuje odległości między stanowiskami pracy. Natomiast konkretna odległość między pracownikami funkcjonującymi w obrębie tych samych stanowisk formalnie z przepisów nie jest wymagana. Nie zmienia to oczywiście faktu, iż próba wejścia w polemikę z organami kontroli i nadzoru w zakresie prawa pracy oraz higieny pracy może okazać się rozwiązaniem karkołomnym – choć zawsze warto próbować.