Wcześniejsze uregulowanie kwestii kontroli warunków telepracy pozwoli Ci uniknąć kłopotów w postępowaniu powypadkowym

Telepraca jest sposobem wykonywania pracy, który w zakresie kontroli pracodawcy nad pracownikiem uregulowany jest najpełniej. Kontrola telepracy wykonywanej w domu telepracownika w zakresie inwentaryzacji i instalacji sprzętu oraz bhp wymaga jego zgody. Co jednak w przypadku gdy telepracownik ulegnie wypadkowi w czasie pracy – czy w takim przypadku pracodawca również jest ograniczony formalną zgodą pracownika na przeprowadzenie postępowania powypadkowego w mieszkaniu?

Niektóre rodzaje zadań czy zawodów mogą być z powodzeniem realizowane w sposób zdalny bez konieczności wychodzenia z domu na zasadach telepracy.

Wykonywanie zadań w ramach telepracy nie wymaga regularnego i stałego ingerowania pracodawcy w proces pracy. Mimo, iż telepracownik ma większy margines swobody nie oznacza to, że praca wykonywana w tej formule nie koresponduje z zasadami wynikającymi ze stosunku pracy. W dalszym ciągu jest to praca podporządkowana, w ramach której pracownik wykonuje polecenia pracodawcy. Telepraca odbywa się w określonych warunkach organizacyjnych – w tym w zakresie bhp, które muszą być zachowane, choć w nieco ograniczonym zakresie niż w stosunku do pracowników wykonujących pracę w siedzibie pracodawcy.

Aby kierownicza rola pracodawcy w procesie telepracy wykonywanej w domu nie była fikcją, przepisy przewidują możliwość kontroli w zakresie:

• wykonywania pracy,

• w celu inwentaryzacji, konserwacji, serwisu lub naprawy powierzonego sprzętu, a także jego instalacji,

• w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Faktem jest, że zagrożenia w środowisku pracy telepracownika są innego kalibru niż te spotykane przy pracy na wysokości, w zakładzie przemysłowym czy w gospodarstwie rolnym. Jednak nawet wykonywanie z pozoru prostej i przyjemnej pracy przy komputerze w domowym zaciszu nie wyłącza w 100% możliwości wystąpienia zdarzenia które może być rozpatrywane w kategoriach wypadku przy pracy.

Przekazanie przez telepracownika informacji o zdarzeniu noszącym znamiona wypadku przy pracy powoduje, że w żadnym razie pracodawca nie może sprawy zbagatelizować uznając, że skoro sytuacja miała miejsce w domu telepracownika to „nic mu do tego”.

Jak na tym tle przedstawia się kwestia zgody telepracownika na wejście zespołu powypadkowego do mieszkania? – czy telepracownik może takiej zgody skutecznie nie wyrazić, w kontekście prawa do prywatności którym objęte jest jego mieszkanie?

Odnosząc się do powyższej wątpliwości należy uznać, że wypadek przy pracy jest zdarzeniem szczególnym, w żadnym razie nie mieszczącym się w kategoriach rutynowych kontaktów pracodawcy i pracownika, w tym standardowych czynności kontrolnych. Można przyjąć, że zasady dotyczące udzielania uprzedniej zgody na kontrolę pracodawcy – w tym w zakresie bhp doznają na gruncie postępowania powypadkowego pewnych ograniczeń – na korzyść pracodawcy i reprezentującego go zespołu badającego okoliczności zdarzenia.

Jeżeli zatem telepracownik zgłosi zdarzenie to można przyjąć, że powinien liczyć się z koniecznością przeprowadzenia wizytacji w jego mieszkaniu przez zespół powypadkowy, wyrażając tym samym zgodę na dokonanie stosownych czynności. Oczywiście wizyta zespołu powypadkowego nie może naruszać prawa pracownika do prywatności oraz jego domowników.

Moja rada, w celu uniknięcia nieporozumień w zakresie uzyskiwania zgody na wejście zespołu powypadkowego do mieszkania telepracownika – aby dokonać niezbędnych czynności na potrzeby ustalenia okoliczności i przyczyn zdarzenia – warto poczynić zawczasu poprzez stosowne ustalenia z telepracownikiem. Może to nastąpić w umowie odrębnej, w której strony ustalają takie kwestie jak: zasady porozumiewania się pracodawcy z telepracownikiem, w tym sposób potwierdzania obecności zatrudnionego na stanowisku pracy oraz sposób i formę kontroli wykonywania pracy przez telepracownika.