Czy pracodawca może żądać od pracownika zaświadczenia o zaszczepieniu się przeciwko COVID-19?

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
15.06.2021AKTUALNE

Czy pracodawca może żądać od pracownika zaświadczenia o zaszczepieniu się przeciwko COVID-19?

Wielu pracodawców stara się obecnie zmotywować pracowników do szczepień przeciwko COVID-19. Podejmując te starania często ofiarowują pracownikom różne bonusy. W jakiś sposób muszą jednak upewnić się, że pracownik poddał się szczepieniu przeciwko COVID-19. Rodzi się zatem pytanie, czy pracodawca może żądać od pracownika zaświadczenia o zaszczepieniu się przeciwko COVID? Czy istnieje ku temu podstawa prawna?

Odpowiadając wprost na tytułowe pytanie, na chwilę obecną nie ma podstawy prawnej zarówno do zobowiązania pracownika aby ten zaszczepił się przeciwko COVID-19, jak również dla oczekiwania przedstawienia potwierdzenia faktu zaszczepienia się.

Dobrowolne szczepienia przeciwko COVID-19 - również w relacjach pracowniczych

Problematyka szczepień ochronnych uregulowana jest w podstawowym zakresie w przepisach ustawy z o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Zasadą jest, że w celu zapobiegania szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych wśród pracowników narażonych na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych przeprowadza się zalecane szczepienia ochronne wymagane przy wykonywaniu czynności zawodowych.

Ważne

Wykaz rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności zawarty jest w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Wspomniane wyżej rozporządzenie to rozporządzenie Rady Ministrów z 3 stycznia 2012 r. w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności (Dz.U. z 2012 r. poz. 40). Do chwili obecnej (czerwiec 2021 r.) wśród zalecanych w rozporządzeniu szczepień ochronnych nie ma szczepienia przeciwko koronawirusowi.

Uwzględniając powyższe, ostateczna decyzja w sprawie zaszczepienia przeciwko się przeciwko COVID-19 należy tylko i wyłącznie do pracownika. Przynajmniej do czasu ukazania się przepisów, które nakładałyby obowiązek prawny szczepień w stosunku przykładowo do konkretnych grup pracowniczych.

Zaświadczenie o zaszczepieniu się przeciwko COVID

Obowiązujące przepisy prawa pracy, przepisy sanitarne, w tym rozporządzenia w sprawie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii nie przewidują obowiązku prawnego, aby pracownicy mieli wykazywać przed pracodawcą fakt zaszczepienia się. Zaświadczenie o szczepieniu się przeciwko COVID-19, wydane w jakiejkolwiek formie, nie jest więc przykładowo równoznaczne z orzeczeniem lekarskim stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku pracy. Należy pamiętać, że informacja związana ze szczepieniem się należy do danych o zdrowiu pracownika i jako taka podlega ochronie, w szczególności na podstawie przepisów rozporządzenia RODO, ale również ustawy o prawach pacjenta, z ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Ważne

Uwzględniając obowiązujący stan prawny w zasadzie jedyną bezpośrednią, jak się wydaje i najbezpieczniejszą, podstawą przetwarzania informacji o zaszczepieniu się przeciwko COVID-19 będzie zgoda pracownika. Nie można wykluczyć, iż w przyszłości pojawią się przepisy zobowiązujące pracowników do ujawniania informacji o zaszczepieniu, które w znaczny sposób ułatwiają przetwarzanie danych z tym związanych.

Podstawa prawna 
Autor: 

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.