Minister Morawiecki przedstawił propozycje zmian w przepisach bhp

Do konsultacji publicznych i opiniowania trafił z końcem września projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym autorstwa Ministerstwa Rozwoju przygotowany we współpracy z Ministerstwem Finansów, Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwem Sprawiedliwości. Jego celem jest zmiana szeregu przepisów z różnych gałęzi prawa, które ograniczają rozwój polskiej przedsiębiorczości, stanowią zbędne obciążenie biurokratyczne lub istotne utrudnienie w codziennej działalności firm.

O tym czy proponowane zmiany są trafne i akceptowalne zapewne przekonamy się za jakiś czas. Jednak co istotne dla osób zajmujących się kwestiami bhp projekt ten przewiduje zmianę przepisów Kodeksu pracy dotyczących dwóch kwestii:

a)      zwiększenie możliwości pełnienia zadań służby BHP przez pracodawcę zatrudniającego do 50 pracowników i zakwalifikowanego do nie wyższej kategorii ryzyka niż trzecia w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym, z obecnego limitu 20 pracowników,

b)      ograniczenie obowiązku przeprowadzania szkoleń okresowych BHP dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach o najniższych wskaźnikach wypadkowości i warunkach środowiska pracy, w których występują najmniej szkodliwe czynniki dla zdrowia;

W projekcie ustawy zajdziemy propozycje zmian w art. 237³ polegającą na dodaniu po § 2¹ nowego § 2² w brzmieniu:

„§ 2². Szkolenie okresowe pracownika, (…), nie jest wymagane dla pracownika na stanowisku administracyjno-biurowym, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.”

Skąd wynika propozycja zmian?

Proponowaną zmianę przepisów resort rozwoju uzasadnia zbyt rygorystycznym wdrożeniem w obecnym przepisie Kodeksu pracy dyrektywy unijnej dotyczącej szkoleń okresowych.

Zgodnie z art. 12 dyrektywy Rady z 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (89/391/EWG) (Dz.U. L 183 z 29.6.1989, str. 1), „pracodawca powinien zapewnić, aby każdy pracownik otrzymał odpowiednie przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, w szczególności w postaci przyswojenia informacji i instrukcji specyficznych dla swojego miejsca pracy lub rodzaju wykonywanych czynności:

• podczas przyjmowania do pracy,
• w wypadku przeniesienia na inne stanowisko robocze,
• w wypadku wprowadzenia nowego wyposażenia lub zmiany wyposażenia miejsca pracy,
• w wypadku wprowadzenia nowej technologii.

Szkolenie powinno być:

• dostosowane, z uwzględnieniem charakteru występujących nowych lub zmienionych zagrożeń, oraz
• powtarzane okresowo, jeżeli jest to konieczne.”

Natomiast Kodeks pracy obejmuje wszystkich pracowników obowiązkiem odbywania szkoleń okresowych, a nie jak to jest wskazane w dyrektywie, tylko wtedy jeśli jest to konieczne i uzasadnione. Przepis art. 237³ § 2 Kodeksu pracy stanowi, że „pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie (…)”.

Właśnie na tej podstawie resort rozwoju opiera zasadność proponowanej zmiany. W uzasadnieniu do projektu ustawy zmieniającej możemy przeczytać: „Wydaje się zatem konieczne, aby Kodeks pracy również uwzględniał przypadki, w których pracownicy określonych grup zawodowych będą zwolnieni ze szkolenia okresowego, jeśli nie jest to wymagane ze względu na ewentualne zagrożenia, czy też efektywność szkolenia.”

Jak interpretować proponowaną zmianę?

Według proponowanej zmiany powtarzalność szkolenia bhp, czyli odbywanie szkoleń okresowych bhp, uzależnione będzie od kategorii ryzyka danej grupy działalności. Kategorie te określone są w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i skutków (Dz.U. z 2016 r. poz. 1005). Jednak to rozwiązanie odnosić ma się jedynie do pracowników administracyjno-biurowych.

Innymi słowy zwolnieni od szkoleń okresowych byliby tylko pracownicy administracyjno-biurowi pracodawców należących do grupy działalności o najniższych wskaźnikach wypadkowości i o warunkach środowiska pracy, w których występują najmniej szkodliwe czynniki dla zdrowia.

Kolejna proponowana zmian dotyczy uprawnienia pracodawcy do samodzielnego wykonywania zadań służby bhp w swoim zakładzie pracy. Obecnie w myśl art. 237¹¹ § 1 Kodeksu pracy, pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy zwaną dalej „służbą bhp”, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:

1)         zatrudnia do 10 pracowników albo

2)         zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Tak więc, obecna konstrukcja przepisu ogranicza pracodawcy zatrudniającemu od 21 do 50 pracowników możliwość samodzielnego wykonywanie zadań służby bhp – nawet wtedy, gdy pracodawca spełnia wymogi kwalifikacyjne dla pełnienia tej służby.

Proponowana zmian ma dotyczyć art. 237¹¹ w § 1 pkt 2.

„2)    zatrudnia do 50 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.”.

Zdaniem resortu rozwoju taką możliwość osobistego wykonywania zadań służby bhp powinien mieć pracodawca zatrudniający do 50 pracowników, który ukończył szkolenie dla pracodawców wykonujących zadania służby bhp zgodnie § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 r. poz. 1860 ze zm.).

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu: „Kodeks pracy powinien pozostawić w dyspozycji pracodawcy możliwość dokonania wyboru w zakresie wyznaczenia osoby wykonującej zadania służby bhp (tj. wyznaczyć siebie, pracownika lub pod pewnymi warunkami specjalistę spoza zakładu pracy) – mając na uwadze optymalizację organizacji pracy w zakładzie pracy oraz jak najlepsze wykonanie zadań służby bhp.”.

Zastanawiającym jest, czy zasadne jest projektowanie i wprowadzanie zmian w zakresie bhp w perspektywie nowego indywidualnego kodeksu pracy, którego projekt powinniśmy poznać za 6 miesięcy. Projekt ten przecież może zrewolucjonizować – choć nie koniecznie – całkowicie przepisy bhp i na tym etapie wprowadzić konieczne zmiany również z punktu widzenia gospodarki.

źródło: http://www.rcl.gov.pl/