Obowiązki bhp przedsiębiorcy organizującego pracę zleceniobiorcy

11 grudnia 2009 r. strony zawarły umowę zlecenia, mocą której ubezpieczony zobowiązał się wykonać czynności polegające na ułożeniu parkietu z przygotowaniem podłoża w budynku mieszkalnym.

15 grudnia 2009 r. uległ on wypadkowi przy pracy podczas wykonywania prac związanych z przygotowywaniem podłoża do układania parkietu. W trakcie szlifowania betonowej posadzki przez ubezpieczonego doszło do pęknięcia prawidłowo zamontowanej tarczy, którą szlifowana była podłoga w wyniku, czego znajdujący się w pobliżu powód został uderzony odłamkiem pękniętej tarczy w prawe oko.

Niezwłocznie po zdarzeniu poszkodowany został odwieziony do szpitala, gdzie rozpoznano u niego ranę drżącą gałki ocznej prawej z ciałem obcym. Pomimo usunięcia ciał obcych z powierzchni gałki ocznej prawej, ubezpieczony stracił wzrok w prawym oku.

ZUS przyznał na jego rzecz jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem wypadku przy pracy, któremu uległ 15 grudnia 2009 r. w kwocie 21.735,00 zł, ustalając jednocześnie stały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 35%.

Powód uznając, że kwota odszkodowania wypłacona przez ZUS nie pokrywa w całości szkody jakiej doznał w wypadku, pismami z 28 czerwca 2011 r. oraz z 24 sierpnia 2011 r. wezwał pracodawcę do wypłaty stosownego zadośćuczynienia. Powyższe pisma nie zostały przez pozwanego podjęte w terminie, wobec powyższego ubezpieczony złożył pozew do sądu okręgowego. W pozwie domagał się zasądzenia od pracodawcy kwoty 118.265,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze zdarzeniem z 15 grudnia 2009 r. wraz z ustawowymi odsetkami; kwoty 900 zł tytułem zwrotu kosztów opieki wraz z ustawowymi odsetkami, 36.000 zł tytułem skapitalizowanej renty z tytuły zmniejszenia widoków na przyszłość liczonej od 15 grudnia 2009 r. do 14 grudnia 2012 r.

Sąd okręgowy w Białymstoku oddalił pozew. Zdaniem sądu z zeznań świadka nie wynika, aby pozwany zamontował niewłaściwą tarczę do urządzenia.

Odnośnie zarzutu niezapewnienia przez pozwanego odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy sąd stwierdził, że również ta kwestia nie znalazła potwierdzenia w materiale dowodowym. Powód wykonywał pracę na podstawie umowy zlecenia, tym samym nie był on pracownikiem w rozumieniu przepisów kodeksu pracy. Na pozwanym wobec tego nie ciążyły żadne obowiązki związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i higieny pracy. Za powyższe zgodnie z przepisami odpowiadał biorący zlecenie. Obowiązkiem dającego zlecenie było jedynie zapewnienie materiałów potrzebnych do wykonania zlecenia. Nie spoczywały na nim inne obowiązki, również te związane z zapewnieniem środków bezpieczeństwa. Pomimo tego przesłuchani świadkowie, zeznali, że w mieszkaniu, w którym prowadzone były prace remontowe znajdowały się odpowiednie okulary ochronne i nie było żadnych przeszkód, aby założyli je wszyscy pracownicy znajdujący się w mieszkaniu. Nie skorzystanie z nich było – w ocenie sądu – decyzją każdego z pracowników, przenoszącą automatycznie na nich ryzyko ewentualnych przyszłych negatywnych konsekwencji.

Powód wniósł apelację od wyroku sądu okręgowego do sądu apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku uchylił wyrok sądu okręgowego i przekazał temu sądowi sprawę do ponownego rozpoznania.

Zgodnie z art. 304 § 3 Kodeksu pracy obowiązki określone w art. 207 Kodeksu pracy (w zakresie BHP) stosuje się odpowiednio do przedsiębiorców niebędących pracodawcami, organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy, jak również prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą.

W myśl art. 207 § 2 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Przede wszystkim ma on obowiązek organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Sąd podkreślił, w omawianej sprawie, że określone obowiązki w zakresie bhp spoczywały także na powodzie jako podmiocie wykonującym zlecenie. Zgodnie z art. 304 Kodeksu pracy obowiązki, o których mowa w art. 211, w zakresie określonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, ciążą również na osobach fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę.

W ocenie sądu apelacyjnego, nierozważenie obowiązków obydwu stron umowy na gruncie wskazanych wyżej przepisów prawa pracy powoduje, że niemożliwe ustalenie odpowiedzialności pozwanego na zasadzie winy za skutki zdarzenia z 15 grudnia 2009 r., a co za tym idzie – oceny zasadności zgłoszonych przez powoda roszczeń. Stąd też wyrok sądu okręgowego trzeba było uchylić – podkreślił sąd apelacyjny.