Stosowanie własnych środków ochrony twarzy przez pracowników – czy to dopuszczalne

Odnosząc się do powyższych wątpliwości, dotyczących chęci stosowania przez pracowników własnych środków ochrony twarzy, bardziej należy skłaniać się w kierunku stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej, zapewnianych przez pracodawców (niezależnie od tego, że w kontekście epidemii COVID-19 pojawia się różne nazewnictwo odwołujące się do środków ochrony osobistej czy indywidualnych środków ochrony).

W ramach przeciwdziałania COVID-19 niezbędne jest stosowanie właściwych rozwiązań profilaktycznych. Obowiązek ten wynika z w rozporządzenia w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, które nakazuje zakładom pracy zapewnić osobom zatrudnionym, niezależnie od podstawy zatrudnienia:

• rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk,
• odległość między stanowiskami pracy wynoszącą co najmniej 1,5 m, chyba że jest to niemożliwe ze względu na charakter działalności wykonywanej w danym zakładzie pracy, a zakład ten zapewnia środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii.

Z drugiej strony obowiązek stosowania właściwej profilaktyki wynika z przeprowadzonej aktualizacji oceny ryzyka zawodowego – w kontekście narażenia na nowy czynnik biologiczny wywołujący chorobę COVID-19. Tym samym pracodawca może mieć uzasadnione wątpliwości czy stosowane środki profilaktyczne, o których mowa we wstępie, powinny być oceniane w kategoriach środków ochrony indywidualnej (ze wszystkimi tego konsekwencjami).

Rozstrzygnięciu omawianego dylematu nie pomaga niestety chaos terminologiczny, wynikający zarówno z przepisów obowiązujących w czasie epidemii czy publikacji organów kontroli nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy. Przywołane wcześniej rozporządzenie w sprawie nakazów i zakazów posługuje się pojęciem „środków ochrony osobistej związanych ze zwalczaniem epidemii”. Do „środków ochrony osobistej” odwołuje się informacja zamieszczona na stronie Głównego Inspektoratu Pracy „Bezpieczny powrót do pracy – zalecenia Państwowej Inspekcji Pracy". W późniejszej informacji prezentowanej na stronie internetowej PIP, dotyczącej weryfikacji działań antykowidowych w urzędach, mowa jest natomiast o "indywidualnych środkach ochrony". Wytyczne Centralnego Instytutu Ochrony Pracy opracowane w uzgodnieniu z Głównym Inspektoratem pracy, zaopiniowane przez Główny Inspektorat Sanitarny odwołują się do środków ochrony indywidualnej oraz odzieży roboczej.

Ocena środków profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 będzie korespondowała z wytycznymi CIOP, opracowanymi przy współpracy z PIP oraz Sanepidem, co pozwoli zminimalizować ryzyko na wypadek kontroli w zakresie oceny omawianych środków ochronnych.

Maseczki niemedyczne, przeznaczone dla osób, które nie wykonują zawodów medycznych oraz nie potwierdzono u nich aktywnego zakażenia COVID 19 mogą być wykonane z tkanin:

• bawełnianych,
• bawełnianych z domieszką elastanu,
• bawełnianych z lnem,
• lnianych,
• poliesterowych 100%;
• wiskozowych z domieszką poliestru,
• poliamidowych z poliestrem
• fizeliny.

Uwzględniając powyższe, najbezpieczniej przyjąć, że to pracodawca wyposaża pracowników we właściwe środki szeroko rozumianej profilaktyki przeciwwirusowej oraz egzekwuje ich stosowanie podczas wykonywania obowiązków służbowych. Oczywiście rozwiązania stosowane przez pracowników na własną rękę, często pochodzące z przysłowiowej „kolekcji mody” mogą być dużo bardziej atrakcyjne wizualnie i mogą korespondować ze stosowanymi przez pracowników stylizacjami w zakresie ubioru, makijażu czy brody. Jednak w ich przypadku mogą występować wątpliwości w zakresie właściwości ochronnych.