Monitoring wizyjny w miejscu pracy zdalnej – czy to dopuszczalne

Praca na odległość nie jest niczym nowym w ramach krajowego porządku prawnego. Telepraca od lat doskonale sprawdza się w przypadku prac, których efekty mogą zostać przesłane pracodawcy drogą elektroniczną. To elastyczne rozwiązanie prawdopodobnie niedługo zostanie wyparte przez jedną zbiorczą konstrukcję prawną jaką jest „praca zdalna” – która obecnie jest zarezerwowana dla przeciwdziałania epidemii COVID-19.

W przypadku każdej pracy realizowanej na podstawie stosunku pracy uprawnieniem, ale i obowiązkiem pracodawcy jest sprawowanie nadzoru nad procesem pracy. Nie inaczej jest w przypadku pracy zdalnej realizowanej w celu przeciwdziałania COVID-19. Nadzór taki może obejmować kontrolę bieżącą w zakresie wywiązywania się przez pracowników z ich obowiązków – na podstawie analizy efektów ich pracy. Pytanie, czy w związku z powierzeniem pracy w formie pracy zdalnej pracodawca może stosować nadzór o charakterze permanentnym – na takim samym poziomie jak w zakładzie pracy, z wykorzystaniem monitoringu wizyjnego powołując się na cele, o których mowa w Kodeksie pracy.

W szczególności uzasadnieniem do wprowadzenia monitoringu wizyjnego w miejscu pracy zdalnej mogłyby być potrzeby związane z bezpieczeństwem. Jak wiadomo w ramach pracy zdalnej może zdarzyć się wypadek. Istnieje jednak duża szansa, że do wypadku dojdzie bez szeroko rozumianego związku z wykonywaną pracą, uwzględniając większą elastyczność pracy zdalnej, która może sprzyjać naprzemiennemu wykonywaniu pracy z realizacją obowiązków prywatnych. Stosowanie monitoringu wizyjnego w miejscu pracy zdalnej pozwalałoby na uzyskanie rzetelnej i bezstronnej wiedzy o zdarzeniu. Obiektyw kamery, jak sama nazwa wskazuje, jest obiektywny i nie jest zainteresowany bezpośrednio tym aby zdarzenie za wszelką cenę było kwalifikowane w kategoriach wypadku przy pracy.

Z przepisów Kodeksu pracy wynika bowiem, że szczególny nadzór, jakim jest monitoring wizyjny, może zostać wprowadzony nad terenem zakładu pracy lub terenem wokół zakładu pracy. Wprawdzie zarówno przepisy Kodeksu pracy, jak również przepisy o pracy zdalnej, nie regulują czym jest teren zakładu pracy (jak również teren wokół zakładu) to odwołując się do definicji terenu zakładu pracy wynikającej rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp nie można uznać, iż stanowisko pracy pracownika zdalnego usytuowane w jego mieszkaniu jest terenem zakładu pracy.

Nie można zatem uznać, niezależnie od tego, że pracodawca zapewnia infrastrukturę oraz obsługę logistyczną niezbędną do wykonywania pracy zdalnej, iż nawet fragment mieszkania, w którym wykonywana jest praca zdalna jest terenem zakładu pracy, będącym w dyspozycji pracodawcy.