Klimatyzacja w pracy – tak, ale nie dla wszystkich

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
08.06.2021AKTUALNE

Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia. Taki zapis może sugerować istnienie obowiązku zapewniania przez pracodawców klimatyzacji w pomieszczeniach pracy – zwłaszcza w sezonie letnim. Takiego obowiązku jednak nie ma. Wyjątkiem są pomieszczenia do wypoczynku, w których odpoczywają pracownicy świadczący pracę w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30°C. Takie pomieszczenia powinny być wyposażone w klimatyzację.

Okres letni, który zbliża się wielkimi krokami wiąże się z dodatkowymi uciążliwościami w procesach pracy wynikającymi z warunków atmosferycznych. W szczególności chodzi tu o podwyższoną temperaturę, która znacząco może wykraczać poza komfortowe warunki do pracy, zarówno na stanowisku robotniczym, jak również szeroko rozumianej pracy administracyjno-biurowej. Jednak cześć pracowników wykonuje regularnie pracę w temperaturze wyższej niż „komfortowa” (uwzględniając fakt, iż formalnie przepisy z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy nie wyznaczają maksymalnej dopuszczalnej temperatury w miejscu pracy). Wykonywanie pracy w wysokiej temperaturze może bowiem być wynikiem procesów technologicznych – co można uznać za okoliczność „nie do przeskoczenia” i jednocześnie usprawiedliwiającą wykonywanie pracy w takich, a nie innych warunkach.

Klimatyzowane pomieszczenia do wypoczynku pracowników

Do wykonywania pracy w pomieszczeniach pracy, gdzie temperatura przekracza 30°C odwołują się przepisy rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Wynika z nich, że obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie łatwo dostępnego pomieszczenia przeznaczonego do wypoczynku pracowników, jeżeli wymaga tego ich bezpieczeństwo i zdrowie – w szczególności gdy praca wykonywana jest w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30°C.

W przeciwieństwie do pomieszczeń przeznaczonych do wypoczynku osób wykonujących pracę wymagającą stosowania indywidualnych środków ochrony układu oddechowego, jak również w przypadku prac okresowych – w szczególności montażowych, konserwacyjnych i remontowych, które są wykonywane przez pracowników w pomieszczeniach ciasnych lub niskich – pomieszczenia do wypoczynku przeznaczone dla osób pracujących w pomieszczeniach gdzie temperatura przekracza 30°C powinny być obligatoryjnie klimatyzowane. Wymóg ten nie dotyczy jednak pomieszczeń przeznaczonych do wypoczynku dla pracowników zatrudnionych w podziemnych zakładach górniczych. Oczywiście w żadnym razie pracownik wykonujący pracę w pomieszczeniu, w którym temperatura ze względów technologicznych stale przekracza 30°C nie ma roszczenia do zapewnienia klimatyzacji w pomieszczeniu pracy. Roszczenie takie dotyczy jedynie zapewnienia pomieszczenia do odpoczynku, w którym sama wentylacja, jak również dwukrotna wymiana powietrza w ciągu godziny są rozwiązaniami niewystarczającymi.

Z przywołanych wyżej regulacji, z rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp, wynika, iż prawo do klimatyzowanego pomieszczenia do wypoczynku posiadają wyłącznie pracownicy wykonujący pracę w pomieszczeniach, w których temperatura ze względów technologicznych jest stale wyższa niż 30°C. Tym samym wahania temperatury – w sytuacji gdy temperatura przykładowo przez większość czasu przekracza grubo 30 stopni, jednak w pewnych momentach obniża się poniżej 30°C – powodują brak podstaw do zapewnienia klimatyzowanego pomieszczenia.

Ważne

Kwestia zapewnienia klimatyzowanego pomieszczenia może być kontrolowana przez inspektorów pracy. Problem jednak w tym, że żaden przepis procedury kontrolnej obowiązującej inspektorów nie daje bezpośrednich podstaw do weryfikowania przez nich – przy pomocy termometru, temperatury panującej w miejscu pracy w kontrolowanym podmiocie.

Autor: 

Sebastian Kryczka

Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.