Procedura kontroli trzeźwości a organizacja prac szczególnie niebezpiecznych

Pracodawca, pracodawcy nierówny (bywa niestety, że również wobec obowiązujących przepisów). Podobnie praca, pracy nierówna, szczególnie w obrębie ryzyka jakie wiąże się z wykonywaną pracą. Nie jest prawdą teza, lansowana przez niektórych przedstawicieli środowisk robotniczych, że ci co siedzą w biurach nie pracują, tylko relaksują się przed ekranem komputera w wygodnych fotelach. Trudno oczywiście porównywać poziom zagrożeń biurowych warunków środowiska pracy z tym co ma miejsce w gospodarstwie rolnym, w kopalni czy terenie budowy. Nie można jednak powiedzieć, że praca biurowa nie jest pracą i tym bardziej nie wiąże się z żadnymi zagrożeniami.

Z powyższych rozważań wynika krótkie i z pozoru banalne stwierdzenie, że prace dzielą się na mniej lub bardziej bezpieczne bądź mniej lub bardziej niebezpieczne. Szczególne zagrożenia to oczywiście domena prac szczególnie niebezpiecznych, które są niebezpieczne same w sobie, ale dodatkowo niebezpieczne w sposób szczególny, skoro w sposób szczególny zostały potraktowane w przepisach z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy.

Przez prace szczególnie niebezpieczne rozumie się prace, o których mowa w rozdziale rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne.

Zatrudnieni przy pracach szczególnie niebezpiecznych, jak najbardziej mają prawo czuć się na cenzurowanym, w zakresie bezpiecznej organizacji pracy. Oczywiście nie chodzi tu o jakąkolwiek formę dyskryminacji czy nierównego taktowania, albo tym bardziej o formę mobbingu, ale o zapewnienie właściwego poziomu bezpieczeństwa. Należy pamiętać, że w przypadku prac szczególnie niebezpiecznych obowiązkiem pracodawcy jest określenie szczegółowych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy.

Tak jak pracownicy wykonujący prace szczególnie niebezpieczne muszą mieć zapewnioną właściwą organizację pracy, tak również mogą się czuć wyróżnieni w kontekście możliwej weryfikacji trzeźwości z poziomu zakładu pracy. Osoby wykonujące prace szczególnie niebezpieczne jak najbardziej mogą być ujęte w przepisach zakładowych dotyczących kontroli trzeźwości. Te zaś powinny w szczególności eksponować grupę lub grupy pracowników w stosunku do których kontrola trzeźwości może być prowadzona.

Pytanie, czy w sytuacji, gdy pracodawca określi szczegółowo procedury przeprowadzania kontroli – w przepisach zakładowych dotyczących kontroli trzeźwości – to dodatkowo powinien dokonać modyfikacji pisemnych procedur/instrukcji dotyczących prowadzenia prac szczególnie niebezpiecznych?

O ile z przepisów szczególnych dotyczących poszczególnych rodzajów prac szczególnie niebezpiecznych nie wynika nic innego, wydaje się, że nie ma takiej konieczności. Oczywiście nie będzie nieprawidłowością, kiedy pracodawca zdecyduje się umieścić w procedurach wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych informacje dotyczącą kontroli trzeźwości. Może też odwoływać się do kontroli trzeźwości zawierającą stosowne odesłanie do zakładowej procedury kontroli trzeźwości.

Dopóki jednak nie ma bezpośrednich przepisów regulujących problematykę poszczególnych prac szczególnie niebezpiecznych, w zakresie zawartości stosownych instrukcji ich wykonywania – odwołujących się do możliwej zakładowej kontroli trzeźwości – pracodawca nie ma bezpośredniego obowiązku uwzględniania kontroli trzeźwości w szczegółowych procedurach, instrukcjach dotyczących wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych. Kontrola trzeźwości będzie wówczas wyjęta niejako przed nawias takich procedur, jako postępowanie odrębne, które gwarantuje dopuszczenie lub brak dopuszczenia pracownika do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych – przynajmniej w dniach, w których kontrola trzeźwości jest przeprowadzana.