Sklep
W świetle zmian w przepisach bhp przy monitorach ekranowych, pracodawca ma zapewnić pracownikowi zdalnemu monitor lub podstawkę pod laptopa mysz i klawiaturę. Czy w zamian można wypłacać pracownikowi ryczałt? Czy pracownik może sam wyposażyć się w taki sprzęt, a pracodawca będzie wypłacać mu ryczałt?
Sebastian Kryczka,
Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania
Nie ma chyba wątpliwości, że praca przy komputerze jest dziś stałym elementem wielu zawodów. Od programistów, przez księgowych, aż po menedżerów – coraz więcej osób spędza większość swojego dnia przed monitorem. Wzrost liczby osób pracujących zdalnie, spowodowany zarówno postępem technologicznym, jak i globalnymi wydarzeniami, takimi jak pandemia COVID-19, jeszcze bardziej uwypuklił potrzebę dostosowania stanowisk pracy do wymogów ergonomii i bezpieczeństwa. Właściwe dostosowanie stanowiska pracy nie tylko zwiększa komfort pracownika, ale również minimalizuje ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych, takich jak bóle kręgosłupa, nadgarstków czy problemy ze wzrokiem. W Polsce 2 listopada 2023 roku weszły w życie nowe przepisy na temat bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, zobowiązujący pracodawców do dostosowania stanowisk pracy do ustalonych w nich standardów. W tym artykule przybliżymy te zmiany oraz wyjaśnimy, jak sprawdzić, czy Twoje stanowisko pracy spełnia nowe wymogi.
Zgodnie z nowym kształtem rozporządzenia w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitor ekranowe obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie myszy jako niezależnego wyposażenia podstawowego stanowiska pracy. Problemem jest to, że przepisy nie regulują wymagań takiego urządzenia. Pracodawcy, jak i pracownicy mogą mieć więc wątpliwość, czy właściwym (obowiązkowym) postępowaniem jest zapewnienie myszy określanej mianem „ergonomicznej”.
17 maja 2024 roku wchodzą w życie regulacje rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 18 października 2023 roku, zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Dla tych, którzy jeszcze kończą wdrażanie w swojej organizacji odpowiednich działań przekazujemy dobre praktyki partnera Koalicji Bezpieczni w Pracy - firmy PW Krystian – polskiego producenta specjalistycznej odzieży ochronnej i roboczej.
Znowelizowane rozporządzenie w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe przewiduje dwie formy korekcji narządu wzroku – okulary korygujące wzrok, jak i soczewki kontaktowe. Jeżeli przepisy zakładowe regulują kwestie zapewnienia wyłącznie okularów warto je uzupełnić o dodatkową formę korekcji wzroku, zanim stosowny środek prawny zostanie wydany przez inspektora PIP. Sprawdź, na co może zwrócić uwagę inspektor PIP podczas kontroli.
Od 17 maja 2024 r. wszystkie stanowiska pracy z monitorem ekranowym powinny spełniać wymagania określone, w zmienionych 17 listopada 2023 r., przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 1998 r. nr 148, poz. 973). Sprawdź, jak powinno wyglądać prawidłowo, zgodnie ze zmienionymi przepisami, stanowisko pracy z komputerem.
Choć zmiana rozporządzenia miała na celu uprościć pracodawcom prawidłowe zorganizowanie stanowiska pracy z komputerem, okazuje się, że wprowadzone zmiany przyniosły w efekcie wiele pytań i niejasności w związku z dość ogólnym sformułowaniem przepisów (np. dotyczące podłokietników czy regulacji odcinka lędźwiowego kręgosłupa). Ponadto, jak się okazuje, wielu pracodawców musi ponieść dodatkowe koszty związane, chociażby z zakupem monitorów ekranowych lub podstawek pod monitor dla pracowników korzystających z laptopów podczas pracy. W tym webinarze eksperta Portalu BHP omówi i podpowie, jak ewentualnie ograniczyć koszty związane z dostosowaniem istniejących (przed 17 listopada 2023 r.) stanowisk pracy z monitorem ekranowym do wymagań zmienionych przepisów. II część webinaru to praktyczny poradnik pokazujący, na co zwrócić uwagę dostosowując stanowisko pracy z monitorem ekranowym do nowych wymagań. Zaprezentujemy prawidłowo zorganizowane stanowisko pracy.Podczas I części webinaru ekspert odpowie na pytania:
Jak należy rozumieć nowy zapis w rozporządzeniu o monitorach ekranowych mówiący o tym, że pracodawca jest zobowiązany zapewnić okulary korygujące wzrok lub szkła kontaktowe. Czy dowolność jest po stronie pracodawcy, czy pracownika w zależności od tego, czego używa pracownik?
Czy nowe przepis dotyczące stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe wymagają, żeby zapewniony był regulowany (na wysokość) stół?
Jakie wymogi musi spełniać podstawka pod laptopa i podnóżek?
Czy praca przy monitorach sterowniczych maszyn kwalifikuje do dofinansowania okularów korygujących wzrok?
Co oznacza regulacja krzesła w okolicy lędźwiowej i regulacja podłokietników?Ponadto, w tym materiale prezentujemy także listę kontrolną — oceny warunków pracy na stanowisku z monitorem ekranowym, dzięki której szybko i sprawnie sprawdzisz, czy stanowiska pracy z komputerem w firmie zorganizowane są prawidłowo.
W związku ze zmianą przepisów dotyczących pracy z monitorem ekranowym, która weszła w życie 17 listopada 2023 r. , czytając rozporządzenie nie ma zapisu ,,że musi być'' tylko ,,powinno''. A co mam zrobić, jeżeli w firmie większość krzeseł biurowych nie ma regulacji wysokości podłokietników? Mam laptopa i powinienem mieć, albo dodatkowy monitor, albo podstawkę, ale nie jest mi to potrzebne. Jak interpretować zapisy w rozporządzeniu? Jak PIP będzie interpretowała zmiany?
W przypadku stosowania systemów przenośnych, przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, stanowisko pracy powinno być wyposażone w stacjonarny monitor ekranowy lub podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz. Jednak nie każdy pracodawca oraz pracownik jest zainteresowany dodatkowym wyposażeniem do laptopa - z jednej strony koszty, a z drugiej dotychczasowe przyzwyczajenia pracowników. Co na to może powiedzieć inspektor PIP w razie kontroli?
Prawnik, ekspert sprawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania
Stanowiska pracy wyposażone w monitor ekranowy, utworzone przed 17 listopada 2023 r. powinny być w ciągu 6 miesięcy dostosowane do wymogów przewidzianych w rozporządzeniu zmieniającym rozporządzenie w sprawie BHP na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Przepisy zobowiązują „pracodawcę” do zapewnienia takiego dostosowania. Nie oznacza to jednak, że nie może on delegować tego obowiązku niżej. Zobacz, jaki udział powinni mieć w tym przedsięwzięciu pracownicy służby bhp.
Sebastian Kryczkaprawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania
Jeżeli przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów, na życzenie pracownika stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokumenty. Czy pracodawca ma prawo odmówić przydzielenia takiego uchwytu – nawet na wyraźne życzenie pracownika? Czy pracownikowi może być przyznany uchwyt na dokumenty do komputera również bez jego życzenia?
Sebastian Kryczka
Komputerowe stanowiska pracy powinny być wyposażone w oddzielną klawiaturę. Nowe przepisy uprościły wprawdzie kwestie regulacji dotyczących komputerowych stanowisk pracy, zachowały jednak wymogi w zakresie znaków na klawiaturze. Powinny być one kontrastowe i czytelne. Zwykle nie ma problemu w przypadku standardowych, prostych konstrukcji. Wątpliwości mogą się pojawić w przypadku klawiatur podświetlanych.
W związku ze zmianą rozporządzenia dotyczącego stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe, pojawiły się w komórce wątpliwości dotyczące oświetlenia tych stanowisk pracy. W załączniku do "starego" rozporządzenia, [w pkt. 9.1, ppkt (a] była mowa o tym, że "poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać wymagania określone w Polskich Normach". Polskie Normy wskazują, że natężenie oświetlenia na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe powinny wynosić 500 lux przy pracy stałej, dopuszczane jest natężenie 300 lux przy pracy dorywczej. Po zmianach załącznik do rozporządzenia w tej materii nie powołuje się wprost na Polskie Normy, zapis brzmi "oświetlenie na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac". A zatem, czy to oznacza, że nie musimy już kierować się wymogami Polskiej Normy i jest to pozostawione uznaniu pracodawcy?
Stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe to w ostatnim czasie gorący temat. Prawidłowe ustawienie monitorów ma kluczowe znaczenie nie tylko w kontekście kondycji narządu wzroku, ale również układu mięśniowo-szkieletowego. W jaki sposób ustawić monitor albo monitory, jak i systemy przenośne wyposażone w zintegrowany ekran?
Nauczyciele otrzymali bony na laptopy, na lekcji posługują się laptopami i tablicami interaktywnym. Pracują 18 godz. tzw "przy tablicy". W ciągu dnia pracują po 5,4,3 godziny dziennie. Zgodnie z regulacją prawną powinni pracować ponad połowę połowę dobowego wymiaru czasu pracy przy monitorze ekranowym, aby spełniać jeden z warunków refundacji za szkła. Dyrektorzy szkół mają problem czy, to świadczenie powinno obejmować nauczycieli. I tak jak w przypadku bibliotekarza, który ma program i pracuje cały czas przy monitorze, tak w przypadku innych nauczycieli jest to sprawa sporna. Bardzo proszę o jednoznaczną odpowiedź.
Michał Kowalski.
Modyfikacja rozporządzenia w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitor ekranowe w szczególności poprzez rozszerzenie możliwych form korekcji narządu wzroku ożywiła ponownie dyskusję w zakresie zapewniania okularów lub szkieł korygujących wzrok dla pracowników wykonujących pracę przed laptopami. Wątpliwości wynikają z przepisu, który został uzupełniony wprawdzie o dodatkową formę korekcji wzroku - jednak nie odwołuje się bezpośrednio do systemów przenośnych, nie wyposażonych w zewnętrzny monitor ekranowy.
Obserwuj nas
2023 © Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Copyright © 2023 Wszelkie prawa zastrzeżone
E-czasopismo
Wzory dokumentów
Dokumentacja ORZ
Instrukcja BHP
Listy kontrolne
Procedury
Akty prawne
Materiały Wideo
Materiały szkoleniowe
