Będą kontrole PIP przestrzegania nowych zasad zawierania umów terminowych

Według dotychczas obowiązujących przepisów (do 22 lutego 2016 r.) pracodawca może zawrzeć z pracownikiem dwie kolejne umowy o pracę na czas określony, natomiast trzecia kolejna taka umowa musi być już zawarta na czas nieokreślony. Jeżeli jednak przerwa między umowami czasowymi była dłuższa niż miesiąc, pracodawca już nie musi zawierać kolejnej umowy na czas nieokreślony. Nie ma również ograniczeń w Kodeksie Pracy dotyczących czasu trwania umowy terminowej. Taka regulacja niestety wprowadza możliwość przedłużania umowy na czas określony w nieskończoność lub zawierania umów na kilka lat. Jak podkreśla PIP Inspektorzy od lat stwierdzają liczne uchybienia w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących zawierania terminowych umów. Również z roku na rok wzrastała liczba umów zawieranych na okresy dłuższe niż 5 lat.

Wprowadzana w życie 22 lutego 2016 r. nowelizacja Kodeksu Pracy – ogłoszona w Dz.U. z 2015 r. poz. 1220 – ma wyeliminować takie postępowanie pracodawców będące nadużyciem i ma na celu ochronę interesu pracownika.  

Według znowelizowanego brzmienia art. 25¹ Kodeksu pracy okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.

Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż 33 miesiące lub liczba zawartych umów przekroczy trzy, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie ww. okresu lub od dnia zawarcia czwartej umowy na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Limity nie będą miały zastosowania do umów o pracę zawartych na czas określony:

1)      w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

2)      w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

3)      w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,

4)      w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie

- jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.

O zawarciu umowy na czas określony, z pominięciem limitów określonych w art. 25¹ § 1 Kodeksu pracy, z obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy, pracodawca będzie musiał zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej wraz ze wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia.

Po uzyskaniu przez Inspektora pracy informacji o zawarciu umowy na czas określony bez stosowania ustawowych limitów, podejmie on czynności mające na celu ustalenie, czy:

• w danym przypadku przyczyny wskazane przez pracodawcę uzasadniają zatrudnienie pracownika na podstawie umowy terminowej,
• zawarcie umowy służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.

Właśnie w tym celu, dokonania owych ustaleń, maże dojść do kontroli u pracodawcy. Jeżeli, zaś podczas takiej kontroli inspektor PIP stwierdzi, że zawarcie umowy na czas określony nastąpiło z naruszeniem obowiązujących przepisów, będzie mógł wnieść do sądu pracy powództwo o ustalenie, że strony łączy umowa o pracę na czas nieokreślony.

Trzeba zauważyć, że znowelizowane przepisy będą miały zastosowanie także do umów terminowych trwających już w dniu wejścia w życie ustawy (tj. trwających już 22 lutego 2016 r.). Jednak do 33-miesięcznego okresu zatrudnienia będzie wliczał się okres zatrudnienia na podstawie umowy na czas określony przypadający od dnia wejścia w życie ustawy, a trwająca w tym dniu umowa o pracę na czas określony będzie uważana za pierwszą umowę w rozumieniu art. 25¹ Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą albo za drugą umowę w rozumieniu tego przepisu, jeżeli została zawarta jako druga umowa w rozumieniu art. 25¹ Kodeksu pracy w dotychczasowym brzmieniu.

Opr. Red.