Pracodawco, pracowniku poznaj swoje prawa i obowiązki wobec zagrożenia koronawirusem

Pracownik jest zobowiązany stawić się w pracy w gotowości do świadczenia pracy. W praktyce oznacza to,  że przychodząc do pracy z zamiarem jej podjęcia pracownik powinien być w szczególności zdrowy, a jego samopoczucie powinno umożliwiać bezpieczne wykonywanie obowiązków.

Z tego względu pracownik, który np. źle się czuje, podejrzewa u siebie symptomy chorobowe, bądź po prostu jest chory, powinien udać się do lekarza w celu kontroli stanu zdrowia i ewentualnego rozpoczęcia leczenia. Nie powinien natomiast stawiać się w pracy. W takim stanie nie tylko nie daje gwarancji prawidłowego i bezpiecznego wykonywania obowiązków służbowych, ale także stanowi zagrożenie chorobowe dla pozostałych pracowników.

Również pracodawca, mając na uwadze ochronę zdrowia i życia osób zatrudnionych, nie powinien dopuszczać do wykonywania pracy przez pracownika, u którego zachodzi ryzyko wystąpienia symptomów chorobowych.

W ramach swoich uprawnień, pracodawca może w takiej sytuacji:

1. polecić pracownikowi wykonywanie pracy z domu (home office),

2. zwolnić pracownika z obowiązku wykonywania pracy – w szczególności dotyczy to przypadków, gdy pracownik nie ma możliwości świadczenia pracy zdalnej lub rodzaj pracy nie umożliwia wykonywania pracy zdalnej.

Pracodawca nie może natomiast zobowiązać pracownika, w szczególności powracającego do pracy z pobytu w strefie zagrożonej koronawirusem, do wykorzystania urlopu wypoczynkowego albo urlopu bezpłatnego.

Jak wskazuje PIP, pracownik, którego pracodawca wysyła w delegację (wyjazd służbowy) w rejony zagrożone koronawirusem, może odmówić wykonania takiego polecenia ze względu na bezpośrednie zagrożenie swojego życia lub zdrowia oraz ryzyko rozprzestrzenienia choroby w kraju tzn. narażenie na niebezpieczeństwo innych osób.

Natomiast jeżeli pracownik zdecyduje się na wyjazd w regiony gdzie może być narażony na zarażenie koronawirusem, wówczas pracodawca powinien ocenić ryzyko związane z takim wyjazdem i zapewnić takiemu pracownikowi odpowiednie środki ograniczające ryzyka związane z możliwością zarażenia patogenem oraz podjąć działania, które zminimalizują potencjalne zagrożenie, np. zorganizować tak wyjazd, by czas przebywania w niebezpiecznym miejscu był jak najkrótszy.

Państwowy inspektor sanitarny może wydać decyzję o poddaniu kwarantannie osoby przebywającej na terytorium Polski, jeśli jest ona podejrzana o zakażenie lub chorobę zakaźną lub miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego. O poddaniu kwarantannie może też zadecydować lekarz przyjmujący do szpitala, w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zachorowania na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, kierując się własną oceną stopnia zagrożenia dla zdrowia publicznego.

Decyzja inspektora sanitarnego o poddaniu kwarantannie jest podstawą do wypłaty pracownikowi wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego. Osoba, która otrzyma decyzję inspektora sanitarnego, powinna dostarczyć pracodawcy tę decyzję. Dokument ten będzie podstawą do wypłaty świadczeń z tytułu choroby (wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego) na ogólnych zasadach.

W sytuacji, gdy pracownik ma dziecko w wieku do 8 lat, które uczęszcza do żłobka, przedszkola, szkoły lub klubu dziecięcego i dowie się, że placówka ta będzie zamknięta, będzie mógł skorzystać z zasiłku opiekuńczego.

Zasiłek opiekuńczy pracownik otrzyma, jeśli jest zwolniony z wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad tym dzieckiem oraz jeśli:

• zamknięcie placówki było nieprzewidziane – dowiedział się o tym w terminie nie dłuższym niż 7 dni przed zamknięciem placówki

• nie ma innego członka rodziny, który może zapewnić opiekę dziecku

• nie został wykorzystany limit 60 dni zasiłku opiekuńczego, przysługujący w roku kalendarzowym.

Opracował:
Leszek Skupski
Przy przygotowywaniu materiału korzystano z odpowiedzi udzielonych przez Katrzynę Wrońską-Zblewską i Katarzynę Pietruszyńską-Jarosz, a także stanowisk PIP i GIS.