Przymusowe szczepienia na COVID-19 pracowników – czy pracodawca może zmusić pracownika do szczepienia

Pierwsze szczepienie ma za sobą 18 469 353 Polaków, drugie – 16 232  353 osób. Jednak wielu mieszkańców naszego kraju odkłada szczepienie na później. Są i tacy, którzy wahają się lub nie chcą tego robić. Dyskusja o tym, jak przekonać ich do szczepień trwa. Pojawia się wiele pomysłów, w tym przymusowe szczepienia dla pracowników. Propozycja ta budzi jednak wiele emocji, zarówno wśród pracodawców, jak i pracowników.  Pracownicy nadal mają sporo wątpliwości dotyczących obowiązkowego szczepienia na COVID-19.

– Sytuacja zmienia się bardzo dynamicznie. Jednak – na razie – pracodawca nie ma możliwości wymuszenia na pracowniku, aby ten się zaszczepił. W Polsce szczepienie przeciwko COVID-19 jest dobrowolne. Potwierdza to m.in. katalog szczepień obowiązkowych zawarty w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, w którym nie wymienia się szczepienia na koronawirusa jako obowiązkowe – mówi Izabela Lubińska, Kierownik Działu Kadr i Płac w Grupie Progres. – Co więcej, kodeks pracy wskazuje, że jednym z głównych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz dbanie o życie i zdrowie pracowników (art. 207 KP). Mogłoby to sugerować, że pracodawca ma szeroki katalog uprawnień. Jednak w dalszym ciągu jest ograniczony obowiązującymi przepisami. A te, na tę chwilę nie dają możliwości traktowania szczepienia na COVID-19 jako obowiązkowe. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby pracodawca zachęcał zatrudnionych oraz kandydatów do szczepień. W dalszej kolejności może im to umożliwiać, przez np. przyznanie dodatkowego czasu wolnego – podkreśla.

Na mocy aktualnie obowiązujących przepisów nie ma możliwości zwolnienia pracownika, jak też obniżenia mu etatu tylko ze względu na fakt, że nie poddał się szczepieniu. Takie postępowanie mogłoby zostać potraktowane jako przejaw dyskryminacji. Podobnie, nie można nakładać na zespół kar porządkowych w związku z odmową szczepienia.

Jednak, zarówno pracodawcy, jak i pracownicy powinni być czujni, bo nie są wykluczane regulacje legislacyjne w tej sprawie. Może też dojść do sytuacji, w której pracodawca podejmie decyzję o przeniesieniu nieszczepionego pracownika na inne stanowisko – zmniejszające ryzyko zakażenia pozostałych zatrudnionych. Powoła się przy tym na aktualne przepisy związane z ochroną zdrowia innych pracowników oraz zasadami BHP. Jeśli takiego stanowiska nie będzie w stanie zapewnić to dalsze pełnienie obowiązków – przez niezaszczepionego pracownika – w danej firmie, może okazać się niemożliwe i doprowadzić do rozwiązania z nim umowy o pracę.

– Pracownicy chcą się szczepić. Widzą w tym działaniu szansę na powrót do „normalności” oraz zapewnienie sobie komfortu psychicznego, wynikającego z przekonania o braku ryzyka zachorowania. Oczywiście jest też spora grupa sceptyków, których trudno przekonać do podjęcia decyzji o szczepieniu przeciw COVID-19 – mówi Kierownik Działu Kadr i Płac w Grupie Progres. – Firmy odrobiły lekcje z przygotowania procedur i przestrzegania obostrzeń. Jednak w wielu organizacjach nadal brakuje skutecznych programów, a także akcji edukacyjnych promujących szczepienia na koronawirusa oraz wyjaśniających sens tego działania. Z pewnością pozwoliłyby one na rozwianie wielu wątpliwości. Dostarczyłyby pracodawcom argumentów przekonujących i zachęcających pracowników do szczepienia przeciwko COVID-19. Takie działanie z pewnością przyniosłoby więcej korzyści niż kary, nakazy, groźby i szukanie luk w przepisach pozwalających na ich obchodzenie i zmuszanie pracowników do szczepienia, którego oni się obawiają lub któremu są przeciwni – podsumowuje Izabela Lubińska.

    Grupa Progres